B2B là gì? Đặc điểm, vai trò và các mô hình b2b nổi bật ở Việt Nam 

Những mô hình này đang mang lại nhiều giá trị cho các công ty, doanh nghiệp và định hướng các hoạt động kinh doanh hiện nay. Bài viết sau các chuyên gia Bizfly sẽ tổng hợp kiến thức B2B là gì và cung cấp thông tin cơ bản về các mô hình kinh doanh B2B tại Việt Nam. 

Mô hình B2B là gì?

B2B là từ viết tắt của Business to Business là một hệ thống kinh doanh quan trọng, đóng vai trò thiết yếu trong nền kinh tế. Mô hình này đề cập tới quá trình giao dịch, buôn bán, kinh doanh thương mại giữa các doanh nghiệp với nhau. Thay vì bán sản phẩm, dịch vụ tới người tiêu dùng, B2B tập trung việc cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ và nguyên liệu thô cho doanh nghiệp, tổ chức, công ty khác.

Đối với một số giao dịch phức tạp khác có thể được thực hiện trực tiếp thông qua đàm phán, làm hợp đồng và giao dịch sản phẩm. Mô hình này đã xuất hiện rất lâu trước đây và được các doanh nghiệp ưa chuộng bởi nó mang lại những hiệu quả lớn về hợp tác và lợi nhuận giữa các công ty. 

Đặc điểm của mô hình kinh doanh B2B

Trong phần này, bài viết sẽ đưa ra một số đặc điểm của mô hình kinh doanh này. Cụ thể: 

• Mô hình B2B có giao dịch có số lượng ít người mua nhưng khối lượng đơn lại lớn hơn rất nhiều so với giao dịch trong mô hình B2C. Đối tác trong giao dịch chủ yếu là các công ty đóng vai trò là người phân phối, mua hàng trên thị trường. 
• Mối quan hệ của người mua và người bán trong mô hình B2B có sự hợp tác lâu dài. Đồng thời các công ty cũng dễ dàng trong việc lựa chọn phân khúc khách hàng tiềm năng cho các sản phẩm/dịch vụ. 
• Nhu cầu kinh doanh được bắt nguồn từ nhu cầu về hàng hoá/dịch vụ trên thị trường B2C. Hay nói cách khác, nó cũng chịu tác động của quy luật cung-cầu trong kinh doanh. 
• Mô hình có phương pháp mua hàng chuyên nghiệp dựa vào thông tin và sự quyết định hợp lý khi tập trung vào giá cả. Nó giúp doanh nghiệp tiết kiệm được nhiều chi phí hơn và không bị tác động quá nhiều khi giá cả thay đổi trong một thời gian ngắn trên thị trường. 

Vai trò của mô hình B2B trong kinh tế

• Nâng cao hiệu quả hoạt động: Giúp doanh nghiệp tập trung vào thế mạnh cốt lõi thay vì tự tìm kiếm và quản lý.
• Góp phần phát triển kinh tế: B2B tạo ra Mô hình B2B(Business-to-Business) là nền tảng cho sự hợp tác và phát triển doanh nghiệp, đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Dưới đây là một số vai trò quan trọng của mô hình B2B:
• Cung cấp đa dạng nguồn hàng, dịch vụ: B2B giúp doanh nghiệp tiếp cận nguồn cung ứng đa dạng, từ đó đáp ứng nhu cầu sản xuất và kinh doanh của họ.
• Tối ưu hóa chi phí: Mô hình này cho phép doanh nghiệp cắt giảm khâu sản xuất, mua hàng với số lượng lớn, từ đó tiết kiệm chi phí sản xuất và đàm phán giá cả tốt hơn.
• Mở ra cơ hội hợp tác: B2B tạo điều kiện cho các doanh nghiệp kết nối, hợp tác và phát triển cùng nhau.
• Thúc đẩy đổi mới sáng tạo: Mô hình B2B giúp doanh nghiệp chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và công nghệ.
• việc làm, tăng thu nhập và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Các mô hình kinh doanh B2B phổ biến tại Việt Nam

Mặc dù có những khó khăn và thách thức nhất định nhưng mô hình B2B vẫn là một phương thức khá hiệu quả để áp dụng trong kinh doanh. Chắc hẳn nhiều người vẫn đang thắc mắc các mô hình phổ biến nhất tại Việt Nam của B2B là gì. Hiện nay, có khoảng 4 mô hình nổi bật nhất và được áp dụng nhiều nhất. 

Mô hình B2B thiên về bên mua 

Mô hình B2B thiên về bên mua tập trung vào việc đáp ứng nhu cầu của khách hàng trong quá trình mua sắm và sử dụng sản phẩm/dịch vụ. Mô hình này tuy còn mới mẻ tại Việt Nam nhưng lại phổ biến và được ưa chuộng ở nhiều quốc gia bởi những lợi ích thiết thực cho cả người mua và người bán. Mô hình này tập trung vào việc thu thập nhu cầu của người mua, giúp họ tìm kiếm sản phẩm/dịch vụ phù hợp một cách nhanh chóng và hiệu quả

Mô hình B2B thiên về người bán

Mô hình B2B thiên về người bán ngày càng phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt là mô hình B2B tập trung vào việc cung cấp dịch vụ, hàng hóa và sản phẩm cho bên thứ ba như doanh nghiệp bán lẻ, nhà bán buôn hoặc khách hàng.

Tham khảo thêm: Top 15 mô hình kinh doanh hiệu quả hiện nay

Mô hình B2B thương mại hợp tác 

Mô hình B2B thương mại hợp tác được xem như là cầu nối giữa bên mua và bên bán. Hình thức hoạt động của mô hình này là doanh nghiệp có nhu cầu bán thì sẽ gửi sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ lên kênh trung gian như các sàn thương mại điện tử để phân phối. Thông qua đó, khách hàng có nhu cầu sẽ xem và đặt hàng qua kênh trung gian. Ví dụ: các sàn thương mại điện tử như Lazada, Tiki, Shopee hay chợ điện tử như Vatgia, MuaBanNhanh, ChoTot,.. đều đang áp dụng mô hình này.

Thương mại điện tử 

Ý tưởng kinh doanh online cho doanh nghiệp B2B được đánh giá cao trong những năm gần đây, khi công nghệ phát triển rút ngắn khoảng cách giúp doanh nghiệp đến gần hơn với  thị trường quốc tế. Những ý tưởng này phần nào tác động và mang đến nhiều cơ hội mới cho doanh nghiệp tận dụng sức mạnh của thương mại điện tử nói riêng và bán hàng trực tuyến trên các nền tảng khác nói chung. 

Theo mô hình này, doanh nghiệp có thể tối ưu quy trình mua bán nhờ các tính năng quản lý đơn hàng, thanh toán linh hoạt và tính hợp hệ thống giao hàng uy tín. Tạo ra môi trường giao thương thuận lợi, minh bạch.  

Chiến lược marketing B2B ấn tượng, chuyển đổi tốt

Trong doanh nghiệp áp dụng B2B, marketing B2B là hoạt động không thế thiếu. Marketing B2B gồm các hoạt động truyền thông hướng tới đối tượng là các doanh nghiệp , tổ chức khác nhằm thu hút, giữ chân khách hàng và thúc đẩy doanh số bán hàng cho sản phẩm, dịch vụ. Dưới đây là một số chiến lược marketing mang lại hiệu quả cao cho doanh nghiệp.

Email Marketing

Email marketing là một chiến lược marketing quan trọng trong mô hình B2B, cho phép doanh nghiệp kết nối và tiếp cận khách hàng tiềm năng một cách hiệu quả. Chiến lược marketing này cho phép doanh nghiệp và khách hàng tương tác trực tiếp với nhau bằng cách phản hồi email, click vào liên kết, chia sẻ nội dung thư,..doanh nghiệp có thể sử dụng email để khảo sát ý kiến khách hàng, thu thập thông tin phản hồi và cải thiện sản phẩm,dịch vụ.

Marketing qua mạng xã hội

Đối với mô hình B2B nói riêng hay kinh doanh nói chung, Marketing truyền thông mạng xã hội ngày càng đóng vai trò quan trọng trong mô hình kinh doanh B2B. Các kênh mạng xã hội như Facebook, Instagram, Tiktok,... mang đến cho doanh nghiệp B2B nhiều lợi ích trong việc tăng doanh số cũng như phát triển doanh thu. Tuy nhiên, để truyền thông hiệu quả trên các mạng xã hội, doanh nghiệp cần phải  xác định khách hàng cũng như phát triển chiến lược hợp lý.

Marketing qua trang Web

Marketing qua trang web là một chiến lược quan trọng trong mô hình B2B, sử dụng website như một công cụ để thu hút khách hàng tiềm năng, xây dựng thương hiệu và thúc đẩy doanh số bán hàng. Trên các trang web, doanh nghiệp giới thiệu sản phẩm, dịch vụ, cung cấp thông tin cần thiết và tương tác với khách hàng. Với website được thiết kế tốt, nội dung chất lượng và chiến lược marketing online hiệu quả, doanh nghiệp B2B có thể khai thác tối đa tiềm năng của website, thu hút khách hàng và đạt được các mục tiêu kinh doanh.

Content Marketing 

Nội dung chất lượng giúp doanh nghiệp thu hút khách hàng tiềm năng, xây dựng thương hiệu uy tín và thúc đẩy tăng trưởng kinh doanh. Khách hàng B2B có quy trình mua hàng phức tạp nên nội dung cung cấp thông tin hữu ích, giải quyết các vấn đề và thách thức của khách hàng, hướng dẫn họ đưa ra quyết định mua hàng sáng suốt. Qua đó, cung cấp giá trị liên tục giúp doanh nghiệp duy trì kết nối với khách hàng, xây dựng mối quan hệ lâu dài.

Cơ hội và thách thức cho mô hình B2B

Mô hình B2B ngày càng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp phát triển thành công. Tuy nhiên, cùng với đó mô hình B2B cũng phải đổi mắt với nhiều thách thức trong tương lai.

Cơ hội

Mô hình B2B(Business-to-Business) mang lại cho doanh nghiệp nhiều cơ hội, cụ thể:

Tăng khả năng tiếp cận khách hàng

Khách hàng B2B (Business-to-Business) là các doanh nghiệp, tổ chức, sở hữu những đặc điểm độc đáo so với khách hàng B2C (Business-to-Consumer) truyền thống, họ có đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, am hiểu về sản phẩm và thị trường Nhờ vậy, quá trình giao tiếp diễn ra hiệu quả hơn, tiết kiệm thời gian và công sức cho cả hai bên. Khả năng tiếp nhận thông tin và phản hồi của khách hàng B2B cũng nhanh chóng và chính xác hơn, điều này giúp tiết kiệm thời gian, chi phí, tăng hiệu quả kinh doanh.

Giá trị đơn hàng lớn, lợi nhuận cao

Khách hàng của mô hình B2B là doanh nghiệp, tổ chức nên mỗi một đơn hàng đều có số lượng lớn và giá trị cao. Doanh nghiệp B2B (Business-to-Business) sở hữu nhiều lợi thế so với doanh nghiệp B2C (Business-to-Consumer), trong đó chi phí marketing thấp là một điểm nổi bật. Do đó lợi nhuận doanh nghiệp cũng được tăng cao.

Tối ưu hóa hoạt động

B2B giúp doanh nghiệp cắt giảm các quy trình, giảm chi phí vận hành và quản lý, nâng cao hiệu quả hoạt động. Việc tối ưu hóa hiệu quả hoạt động giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, tăng lợi nhuận và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Mở ra cơ hội hợp tác

B2B tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hợp tác, chia sẻ nguồn lực và kiến thức, cho nhau phát triển và đổi mới. Hợp tác trong mô hình B2B giúp doanh nghiệp tiếp cận công nghệ mới, mở rộng thị trường và tạo ra sản phẩm, dịch vụ đột phá.

Tiếp cận công nghệ mới

B2B giúp các doanh nghiệp hợp tác với nhau, từ đó tiếp cận và ứng dụng công nghệ mới vào hoạt động kinh doanh một cách nhanh chóng và hiệu quả. Việc áp dụng công nghệ mới giúp doanh nghiệp tăng khả năng cạnh tranh, nâng cao hiệu quả hoạt động và tạo ra lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

Tăng cường khả năng cạnh tranh

Thông qua việc tiếp cận nguồn cung ứng chất lượng, tối ưu hóa chi phí và đổi mới sáng tạo, mô hình B2B giúp doanh nghiệp nâng cao khả năng cạnh tranh của mình, thích ứng nhanh chóng với sự thay đổi của thị trường và khách hàng.

Thách thức

Bên cạnh cơ hội thì doanh nghiệp sử dụng mô hình B2B cũng đang phải đối mặt với không ít thử thách.

Khó khăn trong việc bán hàng

Khách hàng của doanh nghiệp áp dụng mô hình B2B là các doanh nghiệp, công ty lớn. Họ có yêu cầu cao về hàng hóa, dịch vụ và chất lượng sản phẩm. Mặt khác quan hệ đối tác giữa các doanh nghiệp B2B vô cùng bền chặt. Điều này gây khó khăn cho bạn trong việc tìm kiếm thêm khách hàng mới. Vì vậy, doanh nghiệp sử dụng hình thức B2B cần xây dựng chiến lược bán hàng chuyên nghiệp và hệ thống bán hàng hiệu quả để tạo dựng lợi thế cạnh tranh và phát triển bền vững.

Xây dựng đội ngũ bán hàng chuyên nghiệp

Mô hình B2B (Business-to-Business) có nhiều đặc điểm riêng biệt so với B2C (Business-to-Consumer), trong khi các doanh nghiệp đối tác thường có đội ngũ chuyên gia mua hàng dày dặn kinh nghiệm và am hiểu thị trường thì doanh nghiệp B2B cũng cần có một đội ngũ bán hàng chuyên nghiệp để đáp ứng nhu cầu của khách hàng.hàng. Đội ngũ bán hàng chuyên nghiệp sẽ hiểu rõ sản phẩm/dịch vụ và nhu cầu của khách hàng để tư vấn những giải pháp phù hợp nhất với nhu cầu và ngân sách của họ. Đội ngũ này sẽ xây dựng mối quan hệ bền chặt với khách hàng, tạo nền tảng cho hợp tác lâu dài.

Giới hạn thị trường

Mô hình B2B là mô hình các doanh nghiệp cung cấp những hàng hóa, dịch vụ của mình cho doanh nghiệp khác. Những hàng hóa, dịch vụ đấy thường được bán theo số lượng lớn, vậy nên các doanh nghiệp này phải từ bỏ thị trường bán lẻ tiềm năng. Tuy bán hàng với số lượng lớn nhưng việc mất đi thị trường bán lẻ này và chiết khấu cho khách hàng cũng khiến cho doanh nghiệp mất đi một phần doanh thu đáng kể.

Thời gian cân nhắc mua hàng lớn

Khách hàng B2B thường là các doanh nghiệp, tổ chức, có quy trình mua sắm và ra quyết định phức tạp hơn so với khách hàng cá nhân (B2C). Việc mua sắm B2B thường liên quan đến số lượng lớn, giá trị cao, ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, nên đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng từ nhiều bộ phận Quy trình mua hàng B2B thường trải qua nhiều bước như: xác định nhu cầu, nghiên cứu thị trường, đánh giá nhà cung cấp, so sánh sản phẩm/dịch vụ, thương lượng giá cả, ký kết hợp đồng,...

Mỗi bước đều qua nhiều bộ phận trong doanh nghiệp, từ bộ phận mua hàng, tài chính, kỹ thuật, đến ban lãnh đạo. Do đó, doanh nghiệp B2B cần hiểu rõ đặc điểm và thách thức của thị trường B2B online để xây dựng chiến lược phù hợp, thu hút và giữ chân khách hàng.

Như vậy, bài viết đã giải đáp thắc mắc của doanh nghiệp về mô hình B2B là gì và những vấn đề xung quanh nó. Hiện nay, mô hình B2B tại Việt Nam đang phát triển khá mạnh nhưng chưa đột phá và vẫn còn bỏ ngỏ. Nếu bạn muốn phát triển mô hình này, bạn phải đưa ra các chiến lược phù hợp và sáng tạo.