Mô hình kinh doanh là gì? Top 15 mô hình kinh doanh hiệu quả hiện nay

Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều mô hình kinh doanh phổ biến như B2B, B2C, D2C,... Để lựa chọn được mô hình kinh doanh phù hợp không phải là điều đơn giản, đặc biệt là đối với doanh nghiệp vừa bước chân vào thị trường kinh doanh đầy biến động như hiện nay. Vì vậy, để lựa chọn được mô hình kinh doanh phù hợp hãy đọc ngay bài viết dưới đây của Bizfly. 

Mô hình kinh doanh là gì?

Mô hình kinh doanh (Business Model) hay hiểu đơn giản là một chiến lược, khuôn mẫu mà doanh nghiệp sử dụng để phục vụ cho mục kinh doanh từ đó mang lại lợi nhuận cao cho tổ chức. Thông qua mô hình kinh doanh, doanh nghiệp có thể xác định được sản phẩm, dịch vụ, thị trường mục tiêu hay các khoản chi phí cho hoạt động marketing...

Bản chất của mô hình kinh doanh chính là:

• Lựa chọn sản phẩm và dịch vụ mà doanh nghiệp sẽ kinh doanh
• Hình thức tiếp thị sản phẩm đến khách hàng
• Xác định các loại chi phí cho quá trình vận hành hoạt động kinh doanh
• Cách thức để tạo ra chuyển đổi từ đó mang lại lợi nhuận cao cho tổ chức

Xem thêm: Mục tiêu kinh doanh là gì và cách xác định mục tiêu hiệu quả

 Những thành phần cơ bản của mô hình kinh doanh 

Trên thực tế, mỗi mô hình kinh doanh của từng doanh nghiệp sẽ mang nét đặc trưng riêng phù hợp với định hướng và điều kiện phát triển. Tuy nhiên đặc điểm chung của hầu hết mô hình kinh doanh hiệu quả sẽ bao gồm những thành phần cơ bản sau: 

• Tầm nhìn - Sứ mệnh: Tầm nhìn và sứ mệnh quyết định giá trị cốt lõi của doanh nghiệp. Hãy sử dụng nội dung tích cực, mang tính chất cung cấp lợi ích cho xã hội và người dùng khi định vị tầm nhìn.
• Mục tiêu chính: Mục tiêu có thể là doanh thu, thương hiệu, văn hoá doanh nghiệp, thị phần,... Cần xác định mục tiêu có thể đo lường được và mức độ ưu tiên trong sự phát triển lâu dài của doanh nghiệp. 
• Khó khăn đối với khách hàng mục tiêu: Mô hình kinh doanh là một vòng tròn kín với trọng tâm là khách hàng. Nhiệm vụ của bạn là xác định nhóm khách hàng sẽ quan tâm đến sản phẩm. Song song với đó, bạn cũng cần phải định vị được những khó khăn khách hàng sẽ gặp phải khi trải nghiệm sản phẩm của bạn. 
• Các giải pháp: Mô hình kinh doanh chất lượng sẽ có danh sách các giải pháp cho các vấn đề khó khăn của khách hàng. Cố gắng đảm bảo rằng khách hàng hiểu được lý do dẫn đến sự cố khi họ sử dụng sản phẩm của bạn. 

• Giá trị: Hãy luôn tạo ra giá trị mới, là đơn vị tiên phong thực hiện cải tiến sản phẩm, khiến chúng trở nên độc đáo.
• Kênh phân phối: Lựa chọn phương thức đẩy bán sản phẩm. Có thể phân phối trực tiếp, gián tiếp, độc quyền,.
• Nền tảng quảng bá sản phẩm: Lựa chọn phương tiện tiếp cận thị tường và các kênh bạn muốn sử dụng để quảng cáo và đẩy bán sản phẩm. 
• Cơ hội phát triển: Yếu tố này trong mô hình kinh doanh liên quan đến việc tìm kiếm các cách giúp doanh nghiệp phát triển hay cơ hội cải thiện hiệu quả kinh doanh. 
• Mô hình doanh thu: Được định hướng theo khuôn khổ xác định nguồn thu nhập hợp lý có thể theo đuổi.  
• Cấu trúc chi phí: Xác định các chi phí mà doanh nghiệp phải chi trả (chi phí cố định, chi phí biến đổi) và ước tính mức độ ảnh hưởng của nó tới việc định giá.

Vai trò của mô hình kinh doanh đối với doanh nghiệp

Việc xác định mô hình kinh doanh có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với các doanh nghiệp, bất kể quy mô vừa và nhỏ hay lớn. Với một mô hình kinh doanh phù hợp, các doanh nghiệp sẽ có cơ sở để nhận biết, xác định vị thế và xây dựng giá trị bền vững trên thị trường. Hiện nay, trong bối cảnh thị trường cạnh tranh khốc liệt thì các doanh nghiệp sẽ cần phải thay đổi mô hình kinh doanh liên tục để thích ứng và phát triển hơn.

• Xác định rõ định hướng phát triển doanh nghiệp.
• Nghiên cứu, định vị, phân nhóm khách hàng tiềm năng mang lại nguồn doanh thu tối ưu. 
• Tham mưu vào quá trình thiết lập kế hoạch tiếp cận khách hàng trên đa kênh. 
• Cung cấp giá trị lợi ích cao thông qua sản phẩm tới người tiêu dùng bằng những giải pháp tối ưu.
• Định vị và phát triển hiệu quả những nguồn lực chính của doanh nghiệp

Các mô hình kinh doanh phổ biến hiện nay

Trong thị trường đa dạng với nhiều loại hình kinh doanh khác nhau, việc xác định được mô hình phù hợp sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu được nguồn lực và phát triển bền vững giúp đạt doanh thu cao nhất.

Mô hình kinh doanh thương mại điện tử 

Thương mại điện tử (TMĐT) là một mô hình kinh doanh sử dụng internet để thực hiện các hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa và dịch vụ. Mô hình này ngày càng phát triển mạnh mẽ và dần trở thành xu hướng chủ đạo trong ngành bán lẻ… Để xây dựng được mô hình này, bạn phải có trang web với danh mục sản phẩm trực tuyến để người mua lựa chọn sản phẩm và đặt hàng.

Mô hình kinh doanh 1 đổi 1 

Mô hình kinh doanh 1 đổi 1 (hay còn gọi là One for One) là một chiến lược kinh doanh độc đáo, kết hợp giữa mục tiêu lợi nhuận và giá trị nhân văn. Trong mô hình này, khi khách hàng mua một sản phẩm hoặc dịch vụ, doanh nghiệp sẽ tặng một sản phẩm hoặc dịch vụ tương tự cho người có nhu cầu. Mô hình này hướng đến mục tiêu kép: Tạo ra lợi nhuận cho doanh nghiệp và mang lại lợi ích cho cộng đồng.

Mô hình kinh doanh bỏ kênh trung gian 

Để giảm bớt được nhiều chi phí, tăng lợi nhuận doanh thu và tạo mối quan hệ với khách hàng, các doanh nghiệp thường áp dụng mô hình này. Doanh nghiệp có thể loại bỏ nhiều kênh trung gian trong chuỗi cung ứng và trực tiếp bán sản phẩm đó cho khách hàng.

Mô hình kinh doanh Agency 

Mô hình kinh doanh Agency tập hợp những công ty, chuyên gia tư vấn có trình độ chuyên môn cao và tích lũy nhiều kinh nghiệm để cung cấp các giải pháp marketing và những sản phẩm truyền thông chất lượng cho những đơn vị khác. Với mô hình này, bạn có thể tận dụng thương hiệu để tạo ra khách hàng tiềm năng và kiếm tiền từ nguồn traffic.

Mô hình ẩn doanh thu 

Mô hình kinh doanh ẩn doanh thu với chiến lược cung cấp các ứng dụng miễn phí cho người dùng và kiếm được khoản lợi khổng lồ từ những dữ liệu của người dùng bằng cách tổng hợp thông tin khách hàng dựa trên lượt yêu thích, lượt tìm kiếm và bán chúng dưới hình thức quảng cáo cho doanh nghiệp.

Mô hình kinh doanh Privacy 

Mô hình kinh doanh Privacy tập trung vào việc bảo vệ dữ liệu cá nhân của khách hàng và tạo ra giá trị bằng cách cung cấp các sản phẩm và dịch vụ tôn trọng quyền riêng tư. Mô hình này ngày càng trở nên quan trọng trong bối cảnh lo ngại về bảo mật dữ liệu ngày càng tăng

Mô hình kinh doanh online

Mô hình kinh doanh online là hình thức kinh doanh cực kỳ phổ biến trên môi trường mạng, thông qua các kênh mạng xã hội như Zalo, Facebook, Youtube,..để quảng cáo sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp. Tuy tiết kiệm được nhiều chi phí những mô hình cũng gặp các hạn chế như thất lạc sản phẩm, giao hàng chậm trễ và khách hàng không tin tưởng hoàn toàn vào sản phẩm.

Xem thêm: 11 mô hình kinh doanh online hiệu quả, nổi bật nhất hiện nay 2023

Mô hình tiếp thị liên kết 

Mô hình tiếp thị liên kết (Affiliate Marketing) là phương thức quảng bá sản phẩm hoặc dịch vụ thông qua mạng lưới các nhà tiếp thị liên kết (Affiliate). Các nhà tiếp thị liên kết sẽ giới thiệu sản phẩm hoặc dịch vụ đến khách hàng tiềm năng và nhận hoa hồng khi có người mua hàng qua liên kết giới thiệu của họ

Mô hình kinh doanh Blockchain 

Bằng cách tận dụng công nghệ Blockchain và các hệ thống phân cấp hoạt động trong phạm vi trên toàn thế giới, mô hình Blockchain xử lý các giao dịch thông qua mật mã, mọi sự trao đổi và tương tác giữa mọi người sẽ được phân cấp và điểm danh.

Mô hình kinh doanh hệ sinh thái 

Mô hình hệ sinh thái kinh doanh là mạng lưới bao gồm nhà cung cấp, nhà sản xuất, phân phối, khách hàng, đối thủ cạnh tranh và những doanh nghiệp có liên quan đến cung cấp dịch vụ, sản phẩm. Nếu doanh nghiệp nắm bắt và vận dụng được những quy tắc chiến lược này chắc chắn sẽ nhận được sự thành công lớn.

Mô hình kinh doanh nhượng quyền 

Với mô hình kinh doanh nhượng quyền, doanh nghiệp sẽ cung cấp thương hiệu, giấy phép kinh doanh, tài liệu đào tạo,.. cho bên được nhượng quyền để họ được phép bán các sản phẩm và dịch vụ của bên nhượng quyền. Bên nhượng quyền sẽ được trả tiền bản quyền và có thể nhận phần trăm doanh thu theo thoả thuận.

Mô hình kinh doanh Canvas 

Là công cụ hữu ích dành cho những người khởi nghiệp, mô hình Canvas là bản mô phỏng các dự án mà công ty tạo ra các giá trị chỉ với một trang giấy. Mô hình này giúp doanh nghiệp tiết kiệm được thời gian, nhân lực và thoát khỏi tư duy tập trung phát triển các sản phẩm để hướng đến thiết kế mô hình.

Xem thêm: Top 5 loại hình kinh doanh phổ biến nhất tại Việt Nam hiện nay

Mô hình bán hàng trực tiếp

Mô hình bán hàng trực tiếp là phương thức kinh doanh phá bỏ rào cản trung gian, đưa sản phẩm hoặc dịch vụ từ nhà sản xuất đến tay người tiêu dùng một cách trực tiếp. Mô hình này đang ngày càng phổ biến trong nhiều lĩnh vực như công nghệ, mỹ phẩm, thực phẩm bổ sung, sản phẩm chăm sóc sức khỏe và nhiều ngành công nghiệp khác. Với mô hình này, doanh nghiệp giảm chi phí hoa hồng, phân phối và quản lý kênh trung gian, từ đó tối ưu hóa giá thành sản phẩm cho người tiêu dùng, trực tiếp kiểm soát quy trình bán hàng, đảm bảo chất lượng và dịch vụ đến tay khách hàng.

Mô hình kinh doanh lợi nhuận từ sản phẩm đi kèm

Mô hình kinh doanh thu lợi nhuận từ sản phẩm đi kèm là một chiến lược thông minh, tập trung vào việc bán các sản phẩm bổ sung hoặc phụ trợ để gia tăng doanh thu và lợi nhuận. Mô hình này được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp. 

Mô hình kinh doanh gia đình

Mô hình kinh doanh gia đình là mô hình hoạt động dựa trên sự tham gia trực tiếp của các thành viên trong gia đình vào việc quản lý và điều hành doanh nghiệp. Mô hình này mang đậm dấu ấn truyền thống, gắn kết và có những đặc điểm riêng biệt so với các mô hình kinh doanh khác.

Mô hình kinh doanh thị trường đa chiều

Mô hình kinh doanh đa chiều (Multi-sided Business Model) là một chiến lược tạo ra giá trị và thu lợi nhuận từ nhiều nhóm khách hàng hoặc đối tác tham gia vào cùng một nền tảng hoặc hệ sinh thái. Khác với mô hình kinh doanh truyền thống chỉ tập trung vào một nhóm khách hàng duy nhất, mô hình này hướng đến nhiều tệp khách hàng khác nhau.

Mô hình kinh doanh chuỗi cung ứng tích hợp theo chiều dọc

Mô hình kinh doanh chuỗi cung ứng tích hợp chiều dọc (Vertical Integration Supply Chain Business Model) là chiến lược quản lý chuỗi cung ứng toàn diện, tập trung vào việc kiểm soát và tối ưu hóa hiệu quả hoạt động của tất cả các khâu trong chuỗi giá trị. Mô hình này hướng đến việc sở hữu hoặc kiểm soát trực tiếp các hoạt động chính trong chuỗi cung ứng, từ khâu nguyên liệu đầu vào, sản xuất, phân phối đến bán hàng và dịch vụ hậu mãi. Điều này giúp giảm thiểu chi phí, tăng cường khả năng dự đoán và cải thiện tốc độ phản ứng với thị trường. Bên cạnh những mặt tích cực, mô hình này cũng có những rủi ro nhất định, đó chính là vốn đầu tư lớn, khả năng quản lý và chịu rủi ro cao nếu thị trường biến động.

Mô hình kinh doanh ngành giáo dục

Kinh doanh giáo dục là một lĩnh vực đầy tiềm năng và đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục và phát triển nguồn nhân lực cho đất nước. Lĩnh vực này bao gồm các hoạt động cung cấp dịch vụ giáo dục, đào tạo, sản xuất và cung cấp tài liệu giáo dục, thiết bị dạy học. Đối tượng chính của kinh doanh giáo dục có thể bao gồm học sinh, sinh viên, người đi làm hoặc những người có nhu cầu học tập và nâng cao kiến thức.

Mô hình lưu động

Mô hình kinh doanh lưu động là một chiến lược kinh doanh tập trung vào việc cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ trực tiếp đến khách hàng tại các địa điểm khác nhau, thay vì có một địa điểm cố định. Mô hình này ngày càng được ưa chuộng bởi khách hàng có thể mua hoặc sử dụng dịch vụ ngay tại nơi họ sinh sống và làm việc, giúp tiết kiệm thời gian và công sức cho người tiêu dùng.

Mô hình kinh doanh theo hình thức đăng ký

Mô hình kinh doanh theo hình thức đăng ký (subscription business model) là mô hình dựa trên việc thu phí định kỳ (hàng tháng, quý, năm) từ khách hàng để họ có quyền truy cập vào sản phẩm hoặc dịch vụ của doanh nghiệp. Mô hình này ngày càng phổ biến trong nhiều lĩnh vực như phần mềm, âm nhạc, phim ảnh, giáo dục,... 

Mô hình này giúp doanh nghiệp tạo ra nguồn doanh thu dự đoán được và ổn định, góp phần giảm thiểu rủi ro và đảm bảo hoạt động kinh doanh lâu dài. Hiện nay có rất nhiều doanh nghiệp lớn áp dụng mô hình này trong kinh doanh, ví dụ: Microsoft Office 365, Adobe Creative Cloud, Netflix, Disney+,...

Mô hình kinh doanh dựa trên nội dung do người dùng cung cấp

Mô hình kinh doanh dựa trên nội dung do người dùng cung cấp (User Generated Content Business Model - UGC) là mô hình mà doanh nghiệp tạo ra nền tảng để người dùng tự tạo và chia sẻ nội dung, sau đó thu lợi nhuận từ nền tảng đó. Mô hình này ngày càng phổ biến và thành công trong nhiều lĩnh vực như mạng xã hội, thương mại điện tử, blog,... 

Trong mô hình này, doanh nghiệp không cần phải đầu tư vào việc sản xuất nội dung, thay vào đó, người dùng sẽ tự tạo nội dung cho nền tảng, tương tác với nhau giúp tăng mức độ gắn kết với nền tảng. Một số doanh nghiệp sử dụng mô hình này có thể kể đến như: Facebook, Instagram, Shopee,...

Quy trình 4 bước xây dựng mô hình kinh doanh hiệu quả 

Xây dựng được một mô hình hiệu quả cho doanh nghiệp là điều không phải dễ dàng và đơn giản. Tuy nhiên, về cơ bản thì bạn có thể áp dụng các bước dưới đây.

Bước 1: Khảo sát nhu cầu khách hàng

Hiểu rõ nhu cầu khách hàng là bước quan trọng nhất trong việc xây dựng mô hình kinh doanh thành công. Đầu tiên,doanh nghiệp cần trả lời các câu hỏi:

• Đối tượng khách hàng mà muốn hướng tới là ai? 
• Họ quan tâm tới sản phẩm nào? 
• Điều cần làm để thu hút khách hàng? 

Trả lời được những câu hỏi trên là bạn đã một phần nào nắm rõ những yêu cầu, mong muốn của khách hàng tới sản phẩm, dịch vụ. Từ đó, giúp doanh nghiệp phát triển sản phẩm, dịch vụ phù hợp, đáp ứng cho khách hàng. Hiểu rõ về nhu cầu khách hàng cũng giúp bạn có thể tư vấn cho khách hàng về những sản phẩm, dịch vụ mà họ cần, qua đó tăng doanh số cho doanh nghiệp.

Bước 2: Xây dựng ý tưởng kinh doanh 

Sau khi nắm được nhu cầu, mong muốn của khách hàng, việc tiếp theo doanh nghiệp cần làm đó là xây dựng ý tưởng kinh doanh.Để lên ý tưởng kinh doanh phù hợp, thỏa mãn với nhu cầu và mong muốn của khách hàng, các sản phẩm, dịch vụ phải đáp ứng đủ những tiêu chí về giá cả và chất lượng. Xây dựng ý tưởng kinh doanh có thể dựa vào các bước sau:

• Brainstorming: Liệt kê tất cả các ý tưởng bạn có thể nghĩ ra
• Lựa chọn ý tưởng: Đánh giá các ý tưởng dựa trên nhu cầu thị trường, khả năng của doanh nghiệp và xu hướng thị trường
• Phát triển ý tưởng: Xây dựng kế hoạch kinh doanh chi tiết, bao gồm sản phẩm, dịch vụ, thị trường mục tiêu, chiến lược marketing, kế hoạch tài chính,
• Thực hiện ý tưởng: Bắt đầu triển khai kế hoạch kinh doanh của bạn

Quan trọng nhất, doanh nghiệp cần không ngừng đổi mới, sáng tạo để luôn đáp ứng được nhu cầu của khách hàng trong thời đại mới.

Bước 3: Hoạch định chiến lược 

Hoạch định chiến lược là quá trình xác định mục tiêu, phương hướng phát triển và các hành động cần thiết để đạt được mục tiêu của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định. Điều này giúp doanh nghiệp tập trung nguồn lực vào những mục tiêu quan trọng, nâng cao hiệu quả hoạt động, tăng khả năng thành công, giảm thiểu rủi ro và tạo lợi thế cạnh tranh. Quá trình hoạch định chiến lược gồm các bước sau:

• Phân tích môi trường: Phân tích nền kinh tế, thị trường, khách hàng hàng cũng như ưu nhược điểm, nguồn lực giúp doanh nghiệp có cái nhìn toàn diện hơn về mình.
• Xác định mục tiêu: Mục tiêu cần cụ thể, phù hợp với tầm nhìn, giá trị cốt lõi của doanh nghiệp.
• Lựa chọn chiến lược: Xác định chiến lược phù hợp dựa trên phân tích môi trường và khả năng của doanh nghiệp.
• Lập kế hoạch triển khai: Xác định hành động cụ thể cần thực hiện, phân công nhiệm vụ cho tường cá nhân, bộ phận, lập ngân sách và dự toán chi phí.
• Theo dõi và đánh giá: Theo dõi tiến độ, đánh giá hiệu quả chiến lược và điều chỉnh khi cần thiết

Hoạch định chiến lược là quá trình diễn ra liên tục và cần cập nhật thường xuyên, có sự tham gia của tất cả các bộ phận trong doanh nghiệp, quá trình này phải linh hoạt và thích ứng với những thay đổi của môi trường kinh doanh

Bước 4: Hoàn thiện mô hình kinh doanh và triển khai 

Khi đã hoàn tất các bước nói trên, doanh nghiệp cần thực tế hoá mô hình. Bạn cần chuẩn bị vốn, nguồn nhân lực, tiến hành thực hiện xây dựng cơ sở vật chất và liên kết với những đối tác tiềm năng để doanh nghiệp phát triển bền vững.

Casestudy: Mô hình kinh doanh của tiki có gì nổi bật?

Vẫn là một trong những nền tảng được người dùng ưa chuộng trước thị trường thương mại hoạt động mạnh mẽ, nổi bật kể đến có: Shopee, Lazada. Trước đây, mô hình kinh doanh của Tiki hướng đến mục tiêu phục vụ trực tiếp tới khách hàng, được gọi là mô hình B2C (Business To Customer). Nhận thấy nhu cầu thị trường thay đổi, vào năm 2017 Tiki chuyển sang mô hình sàn thương mại điện tử (Marketplace). Sản phẩm đẩy bán tới khách hàng dưới 2 hình thức: Sản phẩm Tiki nhập về bán và doanh nghiệp/cá nhân sử dụng nền tảng này để bán hàng. 

• Sản phẩm phân phối bởi Tiki: Còn được gọi là Tiki Trading, nhóm sản phẩm này được hệ thống Tiki nhập kho và đẩy bán đến khách hàng. Luôn đảm bảo chất lượng tốt nhất, một số sản phẩm sẽ được hưởng chế độ bảo hành theo nhà sản xuất. 
• Sản phẩm đến từ doanh nghiệp khác: Nhằm đảm bảo lợi ích và mức độ tin cậy từ khách hàng, thông tin của các doanh nghiệp tham gia bán hàng trên Tiki đều được hiển thị rõ ràng. Các đơn vị này cần tuân thủ các quy định, yêu cầu từ Tiki khi mở gian hàng trên nền tảng này. Hiện nay, nhiều hiệu sách thường lựa chọn Tiki là nền tảng phù hợp để đẩy bán sản phẩm.

Với bước chuyển mình, mô hình kinh doanh mới giúp Tiki trở thành nền tảng kinh doanh trực tuyến đa ngành lọt top 2 Việt Nam và thuộc top 6 sàn thương mại trực tuyến ở khu vực Đông Nam Á. Đến nay, khi không ngừng tối ưu giá trị lâu dài, nền tảng này nắm chắc chỗ đứng trong lòng người tiêu dùng.

Một số câu hỏi xoay quanh mô hình kinh doanh

Mô hình kinh doanh được chia làm mấy loại ?

Mô hình kinh doanh có thể được phân loại theo nhiều cách hiểu khác nhau. Trên thực tế, để áp dụng mô hình kinh doanh mang lại hiệu ứng doanh thu nổi bật, các doanh nghiệp đều trải qua quá trình tinh chỉnh, thực hiện đánh giá thay đổi rất nhiều. Điển hình như Amazon, không có mô hình kinh doanh nhất định. Nhìn chung các loại mô hình kinh doanh sẽ được xác định như sau: 

• Mô hình chuyển từ ống tới các nền tảng: Doanh nghiệp tạo ra sản phẩm và cung cấp nó tới người tiêu dùng theo dòng chảy, tương tự như ống nước.
• Mô hình kinh doanh theo nền tảng: Xây dựng dựa trên nguyên lí tạo ra môi trường kết nối người bán, người mua, từ đó hỗ trợ thực hiện giao dịch. Điển hình như trang thương mại điện tử, mạng xã hội.
• Mô hình kinh doanh theo định hướng từ người quản lí: Đòi hỏi nhà quản trị cần có kiến thức sâu rộng để định hướng doanh nghiệp của mình thực hiện mục tiêu kinh doanh.

Những yếu tố cần có để thiết kế mô hình kinh doanh hoàn hảo?

Để thiết kế mô hình kinh doanh mang lại những giá trị cao cho doanh nghiệp, bạn cần lưu ý những yếu tố sau:

- Kế hoạch kinh doanh: Định hướng phát triển cho doanh nghiệp theo mục tiêu cụ thể trong khoảng thời gian cho phép. 

- Ma trận BCG (Boston) đánh giá thị phần tăng trưởng: Bám sát vào biến động thị trường, khách hàng để định vị doanh nghiệp, mức độ ảnh hưởng của doanh nghiệp tới thị trường thông qua phần trăm thị phần. 

- Mô hình 5 áp lực cạnh tranh: 

• Đối thủ cạnh tranh hiện tại của bạn: Là các doanh nghiệp có cùng phân khúc khách hàng và sản phẩm tương tự doanh nghiệp của bạn. 
• Đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn: Những đơn vị có khả năng gia nhập cùng ngành với doanh nghiệp của bạn. 
• Khách hàng: Người trực tiếp mua sản phẩm, người sử dụng sản phẩm của bạn. 
• Nhà cung ứng: Đơn bị cung ứng sản phẩm trên thị trường.
• Sản phẩm thay thế: Là những dòng sản phẩm mới, có công dụng và giá trị tương tự với sản phẩm của bạn

- Đường tăng trưởng: Đường tăng trưởng giúp bạn theo dõi quá trình phát triển của sản phẩm - Quá trình tăng doanh số được thể hiện theo từng mốc thời gian. Hỗ trợ xác định thời điểm tung sản phẩm mới. 

- Mô hình SWOT: Mô hình giúp nhà quản trị phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và nguy cơ tiềm ẩn của doanh nghiệp. Được ứng dụng phổ biến hiện nay bởi nó hỗ trợ tối đa việc xây dựng chiến lược kinh doanh, xây dựng thương hiệu, tiếp cận khách hàng và phát triển sản phẩm/dịch vụ. 

- Mô hình doanh thu: Là những phương hướng hay chiến lược quản lý và sử dụng các nguồn doanh thu của doanh nghiệp. Thông qua mô hình doanh thu, bạn có thể tạo ra lợi nhuận mới, mức doanh thu cao hơn. 

Mô hình kinh doanh nào có tiềm năng tại Việt Nam?

Các doanh nghiệp trong nước đang lần lượt áp dụng và tối ưu các mô hình kinh doanh phổ biến trên thế giới. Sẽ khó tránh khỏi những mô hình không mang lại hiệu quả bởi không phù hợp với đối tượng mục tiêu hay thị trường phát triển. Tuy nhiên, dưới đây là một số mô hình kinh doanh có tiềm năng phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam:

• Mô hình kinh doanh lưu động:  Hình thức hoạt động kinh doanh không có địa điểm cố định, được thực hiện qua các hình thức bán hàng trên các phương tiện có thể di chuyển được: Xe đẩy, xe tải, xe đạp... Bạn sẽ liên tưởng đến ngay những xe bán đồ ăn vặt, gánh rau,.. đậm chất Việt Nam. Mô hình này hiện nay chưa được áp dụng phổ biến hay thực hiện tối ưu hóa. Hiện nay, Highland đã áp dụng mô hình này và nhận được nhiều hiệu ứng tích cực từ phía người tiêu dùng.  
• Tiệm chăm sóc thú cưng chuyên nghiệp: Xu hướng nuôi thú cưng đang được phát triện mạnh tại Việt Nam trong những năm gần đây. Hiện nay, mô hình này đa phần xuất hiện ở các thành phố lớn là Hà Nội và Tp HCM, nhưng trong tương lai mô hình kinh doanh này hứa hẹn tiềm năng phát triển mạnh rõ rệt.
• Đấu giá: Tổ chức thông qua hình thức ai trả giá cao nhất sẽ sở hữu được sản phẩm, được xem là hoạt động bán hàng đặc biệt. 

Mô hình kinh doanh được xem là một trong những phương pháp giúp hợp lý hoá các quy trình và hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp. Nếu bạn đang tìm kiếm cho mình một ý tưởng để mở khoá cho cánh cổng kinh doanh của mình thì những mô hình được giới thiệu phía trên sẽ giúp bạn. Hy vọng, bạn sẽ lựa chọn được một mô hình phù hợp và mang đến nhiều lợi ích doanh thu cho doanh nghiệp.