Session là gì? Cookie là gì? So sánh khác nhau Session và Cookie

Session là gì? Cookie là gi? Khi nào thì dùng session, khi nào thì dùng Cookie? Để hiểu rõ về hai khái niệm này, mọi người hãy xem ngay bài viết được Bizfly chia sẻ dưới đây. 

Session là gì?

Trong khoa học máy tính, Session là một phiên làm việc giữa người dùng và hệ thống máy tính, trong đó các hoạt động tương tác giữa người dùng và hệ thống được duy trì trong một khoảng thời gian nhất định. Một "session" thường bắt đầu khi người dùng đăng nhập vào hệ thống hoặc mở một ứng dụng, và kết thúc khi người dùng đăng xuất hoặc đóng ứng dụng.

Trong một "session" máy tính, thông tin liên quan đến hoạt động của người dùng như dữ liệu đầu vào, đầu ra, trạng thái của ứng dụng, và các tương tác người dùng khác...Các thông tin này có thể được sử dụng để duy trì trạng thái của ứng dụng, cung cấp tính năng liên quan đến lịch sử hoạt động của người dùng hoặc hỗ trợ cho quá trình gỡ lỗi và phục hồi sau khi có lỗi xảy ra.

Session là gì?

Vai trò của Session trong hệ thống máy tính

Bất kỳ một chương trình hay ứng dụng nào ra đời cũng đều có những mục đích sử dụng và ý nghĩa nhất định. Session tồn tại cũng bởi vì những lý do riêng của nó. Sau đây là những lý do lý giải câu hỏi vì sao nên sử dụng session: ​

Duy trì trạng thái của người dùng

Một session cho phép duy trì thông tin và trạng thái của người dùng trong suốt phiên làm việc bao gồm dữ liệu đầu vào, đầu ra và trạng thái của ứng dụng. Điều này giúp đảm bảo rằng người dùng có trải nghiệm liền mạch và không phải nhập lại thông tin hoặc khôi phục lại trạng thái trước đó sau mỗi lần tương tác.

Xác thực và bảo mật

Session có thể được sử dụng để xác thực người dùng, đảm bảo rằng chỉ những người dùng đã đăng nhập hợp lệ mới có quyền truy cập vào các tính năng và dữ liệu nhạy cảm. Ngoài ra, thông tin trong session thường được mã hóa hoặc được lưu trữ an toàn để đảm bảo tính bảo mật của dữ liệu người dùng.

Session mang lại rất nhiều lợi ích trong hệ thống máy tính

Tiết kiệm tài nguyên máy chủ

Thay vì lưu trữ thông tin của người dùng trên máy chủ hoặc trong cơ sở dữ liệu, session giúp giảm tải cho máy chủ bằng cách lưu trữ thông tin trực tiếp trên máy tính của người dùng. Và dữ liệu chỉ lưu trữ dưới dạng session ID hoặc các thông tin định danh nhỏ hơn trên máy chủ. Điều này giúp giảm lượng dữ liệu cần được truyền tải giữa máy tính người dùng và máy chủ, giảm băng thông và tăng tốc độ phản hồi của ứng dụng.

Tính linh hoạt và mở rộng

Session cho phép mở rộng tính năng của ứng dụng và hỗ trợ cho các tính năng động như lịch sử hoạt động, giỏ hàng trong mua sắm trực tuyến hoặc phiên làm việc đồng thời trên nhiều thiết bị. Ngoài ra, session cũng cho phép tính linh hoạt trong việc quản lý phiên làm việc của người dùng, chẳng hạn cho phép người dùng đăng xuất hoặc hết hạn session khi không còn hoạt động.

Cách sử dụng Session hiệu quả 

Cách sử dụng session hiệu quả cũng không phải là quá khó, sau đây là một số bước cơ bản để sử dụng session trong ứng dụng web:

Bước 1: Khởi tạo Session

Đầu tiên, mọi người cần khởi tạo một session mới cho mỗi người dùng khi họ truy cập vào ứng dụng của mọi người. Điều này thường được thực hiện bằng cách sử dụng hàm hoặc đối tượng session được cung cấp bởi framework hoặc ngôn ngữ lập trình của mọi người.

Bước 2: Lưu trữ dữ liệu trong session

Sau khi khởi tạo session, mọi người có thể lưu trữ dữ liệu của người dùng trong session dưới dạng các cặp key-value (khóa-giá trị).

Ví dụ: session['username'] = 'user123' sẽ lưu giá trị 'user123' với khóa 'username' vào session.

Bước 3: Truy xuất dữ liệu từ session

Mọi người có thể truy xuất dữ liệu từ session bất cứ khi nào cần thiết. Ví dụ: username = session['username'] sẽ lấy giá trị của khóa 'username' từ session.

Hướng dẫn cách sử dụng session

Bước 4: Xử lý session hết hạn hoặc đăng xuất

Mọi người cần định nghĩa các điều kiện để session hết hạn (ví dụ: sau một khoảng thời gian không hoạt động) hoặc cho phép người dùng đăng xuất khỏi session. Điều này thường liên quan đến việc xóa dữ liệu trong session hoặc đặt các cờ đánh dấu để xác định trạng thái session của người dùng.

Bước 5: Bảo mật session

Để đảm bảo tính bảo mật của session, mọi người cần mã hóa dữ liệu trong session hoặc sử dụng các cơ chế bảo mật khác như "secure cookie" hoặc "token-based authentication". Mọi người cũng cần cẩn thận trước các lỗ hổng bảo mật như tấn công "session hijacking" hoặc "session fixation".

Bước 6: Quản lý phiên làm việc của người dùng

Mọi người có thể quản lý và kiểm soát số lượng và thời gian sống của session của người dùng, ví dụ: giới hạn số lượng phiên làm việc đồng thời, thiết lập thời gian hết hạn của session, hoặc cho phép người dùng đồng thời sử dụng.

Cookie là gì?

Cookie được định nghĩa là một đoạn mã nhỏ được lưu trữ trên trình duyệt của người dùng mà người đó đã truy cập. Nó được sử dụng để lưu trữ thông tin định danh về người dùng hoặc về cách mà người dùng tương tác với trình duyệt đó. Khi người dùng truy cập vào một website sử dụng cookie thì web server của trang web đó sẽ gửi cookie đến máy tính của người dùng. Những cookie này sẽ tự động được tổ chức bên trong hệ thống của máy tính.

Khi người dùng truy cập đến website đã sử dụng cookie trước đó, những cookie này sẽ tự động gửi thông tin của người dùng về cho người tạo ra cookie. Tuyy nhiên, những thông tin mà cookie ghi nhận sẽ không được tiết lộ ra bên ngoài, chỉ có trang web chứa cookie mới có thể xem được những thông tin này. 

Cookie được xem là một thành phần quan trọng đối với những website với khối lượng database lớn, người dùng đông và có những chức năng đi kèm với các thành viên đăng ký. Đa phần website sử dụng cookie là những trang web thương mại điện tử.

Cookies là gì?

So sánh Session và Cookie

Như đã nói ở phần đầu, có rất nhiều người không hiểu session là gì và thường hay nhầm lẫn nó với khái niệm cookie. Có thể là do nó có nhiều điểm tương đồng nhưng vẫn tồn tại nhiều điểm khác nhau mà mọi người có thể phân biệt.

• Không gian lưu trữ: Session không thể lưu trữ trên trên các trình duyệt web của người dùng còn Cookie có thể được lưu trữ trên các trình duyệt web của người dùng.
• Đối tượng lưu trữ: Dữ liệu session được lưu trữ trên máy chủ. Cookie có dữ liệu được lưu trữ ở cilent.
• Sửa đổi: Dữ liệu session không thể dễ dàng sửa đổi hay xâm nhập được bởi mọi dữ liệu đều được lưu trữ trên máy chủ. Cookie thì dễ dàng bị sửa đổi hơn rất nhiều. Hơn thế nó còn có thể bị đánh cắp thông tin trên client.
• Thời hạn: Session sẽ hết phiên thời hạn khi bạn đóng trình duyệt web. Cookie có sẵn trong trình duyệt nên bạn dễ dàng truy cập bất kỳ khi nào.

Trên đây là sự khác biệt giữa hai khái niệm cookie và session mà bạn nên tìm hiểu. Khi sử dụng chúng vào đúng chỗ, đúng mục đích sẽ đạt được hiệu quả cao hơn.

Có thể nói session giữ một vai trò rất quan trọng đối với các lập trình viên trong việc đăng nhập hay đăng xuất dữ liệu, lưu trữ dữ liệu người dùng an toàn hơn so với cookie. Hy vọng, qua bài viết này, có lẽ bạn đã hiểu rõ được session là gì và những kiến thức có liên quan đến session.