Data Storytelling là gì? Kỹ thuật kể chuyện bằng dữ liệu bạn cần biết 

Data Storytelling là phương pháp chuyển hóa dữ liệu phức tạp thành câu chuyện hấp dẫn, giúp người đọc đưa ra quyết định nhanh chóng và chính xác. Kỹ thuật này đặc biệt hữu ích trong các lĩnh vực như kinh doanh, tiếp thị và tài chính, nơi số liệu giữ vai trò quan trọng.

Vậy Data storytelling là gì? Kỹ thuật kể chuyện như nào hấp dẫn? Hãy cùng Bizfly tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau:

Data Storytelling là gì?

Data Storytelling là quá trình biến dữ liệu phức tạp thành một câu chuyện logic, có cấu trúc rõ ràng và dễ hiểu nhằm truyền tải thông tin sâu sắc, hỗ trợ đưa ra quyết định. ví dụ: một chiến dịch marketing thành công có thể được kể lại thông qua các số liệu về tăng trưởng doanh thu, phản hồi khách hàng và hiệu quả quảng cáo, giúp người nghe nắm bắt rõ nguyên nhân và tác động.

Ba yếu tố chính của Data Storytelling gồm:

• Dữ liệu: Nền tảng cung cấp các con số, thông tin chi tiết và kết quả phân tích, làm cơ sở chứng minh và hỗ trợ các luận điểm trong câu chuyện.
• Cốt truyện (Narrative): Phần kết nối logic giữa các dữ liệu và người nghe, giúp truyền tải thông điệp mạch lạc và tạo sự hứng thú.
• Hình ảnh (Visualization): Biểu đồ, đồ thị và hình minh họa làm rõ các điểm dữ liệu, giúp câu chuyện trực quan hơn, dễ hiểu và sinh động.

Tầm quan trọng của Data Storytelling

Con người thường ghi nhớ thông tin lâu hơn khi được truyền tải dưới dạng câu chuyện và điều này cũng áp dụng với dữ liệu. Data Storytelling giúp biến những con số khô khan thành thông tin thuyết phục và hấp dẫn, đặc biệt đối với những người không chuyên về dữ liệu.

Chắc hẳn bạn sẽ thắc mắc tại sao chỉ không sử dụng biểu đồ hoặc đồ thị trực quan để trình bày thông tin. Việc sử dụng biểu đồ vẫn cần thiết, nhưng một câu chuyện xoay quanh dữ liệu sẽ giúp người đọc hiểu rõ lý do tại sao có những biến động, xu hướng cùng tầm quan trọng của chúng. 

Dù bạn đầu tư nhiều thời gian xây dựng kế hoạch Data Storytelling, nhưng đổi lại, công việc ra quyết định sẽ tiết kiệm thời gian và chi phí đáng kể. Nó còn thuyết phục hơn trong việc trình bày ý tưởng, giúp loại bỏ các dữ liệu gây nhiễu và mang lại thông tin rõ ràng, logic.

Không áp dụng kỹ thuật kể chuyện bằng dữ liệu dễ dẫn đến mất mát thông tin quan trọng từ phân tích và khoa học dữ liệu hoặc gây hiểu nhầm, ảnh hưởng tiêu cực đến doanh nghiệp.

Lợi ích chính của Data Storytelling

• Đơn giản hóa dữ liệu phức tạp: Giúp làm rõ và dễ hiểu các dữ liệu khó khăn thông qua cách trình bày mạch lạc, hấp dẫn.
• Tăng hiệu quả ra quyết định: Thông tin được kể chuyện rõ ràng giúp nhà quản lý và nhân viên tiếp cận nhanh, đưa ra quyết định chính xác hơn.
• Kết nối cảm xúc người nghe: Tạo liên kết và đồng cảm nhờ các câu chuyện sâu sắc, để lại ấn tượng mạnh hơn so với dữ liệu thô.
• Gia tăng tính thuyết phục: Dữ liệu đi cùng câu chuyện mạch lạc loại bỏ nghi ngờ, nâng cao sức mạnh khi trình bày báo cáo hoặc chiến lược.
• Tăng khả năng ghi nhớ: Nghiên cứu cho thấy câu chuyện giúp người nghe nhớ thông tin lâu hơn so với chỉ đọc số liệu hay biểu đồ đơn thuần.

So sánh Data Storytelling và Data Visualization

Data Visualization tập trung vào việc trình bày dữ liệu dưới dạng biểu đồ, đồ thị hay đồ họa thông tin để người xem dễ dàng quan sát và phân tích. Trong khi đó, Data Storytelling không chỉ hiển thị dữ liệu mà còn xây dựng một câu chuyện có ý nghĩa dựa trên dữ liệu đó. Data Storytelling tổng hòa ba yếu tố: dữ liệu, câu chuyện và hình ảnh, giúp người nghe hiểu sâu sắc và ghi nhớ lâu hơn thông điệp truyền tải.

Kỹ thuật Data Storytelling nổi bật

Sử dụng hình ảnh

Hình ảnh trong Data Storytelling không chỉ tô điểm mà còn nhấn mạnh, giúp câu chuyện sinh động và dễ tiếp nhận hơn. Chẳng hạn, hình ảnh khách hàng đang sử dụng sản phẩm sẽ tạo cảm xúc chân thật và giúp khán giả dễ dàng đồng cảm hơn so với việc chỉ đề cập số liệu khô khan.

• Hình ảnh làm nổi bật chủ đề hoặc thông điệp chính cần truyền tải.
• Mang yếu tố cảm xúc, nhân văn vào câu chuyện, thu hút sự chú ý từ nhân viên nội bộ hoặc khách hàng.
• Cân bằng bố cục, tránh nhàm chán khi trình bày quá nhiều văn bản hoặc biểu đồ.

Mẹo thực tiễn: Lựa chọn hình ảnh sát thực với sản phẩm, dịch vụ hoặc hoạt động thực tế thay vì ảnh chung chung để tăng tính chân thực và độ tin cậy cho câu chuyện dữ liệu.

Đồ thị và biểu đồ

Đồ thị và biểu đồ giúp trực quan hóa dữ liệu, làm sáng tỏ các xu hướng, so sánh và biến động theo thời gian.

Kỹ thuật này hỗ trợ người xem nhanh chóng tiếp nhận thông tin quan trọng và làm câu chuyện thuyết phục hơn.

Mẹo thực tiễn: Sử dụng màu sắc, hình dáng và kích thước hợp lý để làm nổi bật chi tiết quan trọng. Tránh lạm dụng biểu đồ phức tạp gây rối mắt. Khi đăng trên các nền tảng khác nhau, hãy tối ưu kích thước và định dạng để đảm bảo chất lượng và hiệu quả truyền tải.

Infographics - Đồ họa thông tin

Infographics là công cụ hiệu quả giúp trình bày dữ liệu phức tạp dưới dạng hình ảnh trực quan, kết hợp biểu đồ, biểu tượng và văn bản ngắn gọn để truyền tải thông điệp. Theo nghiên cứu, con người ghi nhớ đến 80% những gì họ nhìn thấy và làm, cao hơn nhiều so với việc chỉ đọc (20%) hoặc nghe (10%).

Mẹo thực tiễn: Trước khi tạo infographic, hãy xây dựng rõ các điểm nội dung và câu chuyện nhỏ để đảm bảo mạch lạc và hiệu quả truyền tải thông tin.

Tường thuật và bối cảnh

Tường thuật dữ liệu là kể câu chuyện xoay quanh các điểm dữ liệu, bổ sung bối cảnh, giải thích nguyên nhân và kết quả.

Câu chuyện có bối cảnh khiến dữ liệu khô khan trở nên sống động, liên kết chặt chẽ và tác động sâu sắc hơn đến người nghe.

Mẹo thực tiễn: Luôn đặt dữ liệu trong bối cảnh cụ thể, tránh trình bày số liệu đơn lẻ mà không giải thích để thu hút người nghe và nâng cao độ thuyết phục.

Ứng dụng Data Storytelling trong marketing

Newsletter (Bản tin email)

Áp dụng Data Storytelling trong bản tin email giúp truyền tải dữ liệu doanh số, phản hồi khách hàng và xu hướng ngành một cách hấp dẫn, kích thích sự tò mò và tương tác của người nhận.

Báo cáo 

Data Storytelling giúp báo cáo không còn khô khan mà trở nên dễ hiểu, mạch lạc và thuyết phục.

Giao tiếp nội bộ

Bên cạnh đó, tích hợp storytelling trong chatbot AI như BizChatAI có thể tự động kể câu chuyện với kịch bản cá nhân hóa, nâng cao trải nghiệm khách hàng và hiệu quả tương tác.

Ngoài việc truyền thông nội bộ hiệu quả, bạn có thể tích hợp storytelling trong hệ thống chatbot AI để tự động hóa giao tiếp với khách hàng. BizChatAI không chỉ phản hồi thông minh mà còn kể chuyện theo kịch bản cá nhân hóa dựa trên hành vi người dùng

Đăng ký tư vấn trực tiếp

Khuyến khích hành động

Để nâng cao kỹ năng kể chuyện bằng dữ liệu và áp dụng hiệu quả trong công việc, đăng ký khóa học Data Storytelling hoặc trải nghiệm demo phần mềm kể chuyện bằng dữ liệu ngay hôm nay. Đừng bỏ lỡ cơ hội phát triển kỹ năng quan trọng này!

Lưu ý khi thực hiện Data Storytelling

Quá tải thông tin 

Quá tải thông tin thường xảy ra khi muốn trình bày tất cả dữ liệu có sẵn mà không chọn lọc điểm trọng tâm, khiến người đọc bối rối và khó theo dõi. Điều này làm giảm hứng thú người nghe, hạn chế khả năng tiếp nhận thông tin quan trọng và dễ gây hiểu nhầm.

Để khắc phục, hãy tập trung vào dữ liệu chính, tránh phân tán quá nhiều số liệu phụ. Sử dụng bộ lọc để chỉ trình bày thông tin liên quan đến câu chuyện.

Thiếu bối cảnh trình bày số liệu

Trình bày số liệu mà không có bối cảnh hoặc giải thích sẽ khiến người nghe dễ bị hiểu lầm, không nắm bắt được ý nghĩa thực sự của dữ liệu, dẫn đến quyết định sai lệch hoặc phản ứng không phù hợp.

Giải pháp là cung cấp đủ thông tin nền tảng, yếu tố ảnh hưởng và mối liên hệ của số liệu với hoạt động kinh doanh. Xây dựng nét câu chuyện rõ ràng kèm giải thích đầy đủ sẽ tăng sức thuyết phục cho dữ liệu.

Trên đây là toàn bộ thông tin về "Data Storytelling là gì? Kỹ thuật kể chuyện bằng dữ liệu bạn cần biết". Hy vọng những thông tin trong bài viết sẽ hữu ích cho vận hành và tối ưu doanh nghiệp của bạn.