Mô hình truyền thông là gì? 5 mô hình truyền thông phổ biến Marketer không thể bỏ qua

Trong thời đại kỹ thuật số, mô hình truyền thông đang trở thành trọng tâm của mọi chiến lược tiếp thị hiện đại. Khả năng tiếp cận mạnh mẽ và sự tương tác ngày càng tăng của các nền tảng truyền thông xã hội đã thúc đẩy sự phát triển của các mô hình này. Hãy cùng Bizfly khám phá sâu hơn về khái niệm này và các mô hình mà Marketer không nên bỏ qua dưới bài viết sau.

Mô hình truyền thông là gì?

Mô hình truyền thông được xây dựng ở các doanh nghiệp nhằm mục đích truyền tải thông tin, các thông điệp bằng nhiều phương tiện khác nhau tới mọi người. Thường thì khi thực hiện, các doanh nghiệp sẽ áp dụng biểu đồ trực quan để xây dựng với mục đích đơn giản hóa quá trình truyền tải thông tin hay thông điệp.

Những mô hình này mang lại cách tiếp cận hệ thống để nghiên cứu, phân tích và thiết kế các chiến lược truyền thông. Việc chọn lựa một mô hình phù hợp thường phụ thuộc vào bối cảnh cụ thể và các khía cạnh giao tiếp mà bạn quan tâm.

Những yếu tố cơ bản trong mô hình truyền thông 

Trong mô hình truyền thông, có nhiều yếu tố quan trọng tương tác để tạo ra quá trình truyền tải thông tin hiệu quả. Nắm vững các yếu tố này là rất quan trọng để hiểu cơ chế hoạt động của mô hình. Cụ thể, mô hình này thường bao gồm 7 yếu tố chính: 

• Nguồn: Là nguồn gốc của thông tin và khởi đầu của quá trình truyền thông, có thể là cá nhân, tổ chức hoặc nhóm người. 
• Thông điệp: Thông điệp trong truyền thông là nội dung hoặc ý chính mà người gửi muốn truyền đạt tới người nhận.
• Kênh truyền thông: Phương tiện hoặc cách thức chuyển tải thông điệp từ nguồn đến người nhận, có thể là cá nhân, nhóm hoặc đa phương tiện. Các kênh truyền thông phổ biến được áp dụng gồm truyền thông trực tiếp như cuộc hội thoại, truyền thông số như qua mạng xã hội, truyền thông đại chúng như báo chí và truyền hình.
• Người nhận: Cá nhân hoặc nhóm đối tượng nhận thông điệp, hiệu quả truyền thông được đánh giá qua các thay đổi trong nhận thức, thái độ và hành vi. 
• Phản hồi: Thông tin hoặc phản ứng trở lại từ người nhận đến nguồn gốc, đo lường hiệu quả của quá trình truyền thông. 
• Nhiễu: Các yếu tố gây ra sự sai lệch trong thông điệp, như tiếng ồn, tin đồn, tâm lý hoặc kỹ thuật. 
• Yếu tố khác: Bao gồm hiệu lực và hiệu quả của truyền thông.

Các mô hình truyền thông 

Những mô hình này thường được áp dụng để hiểu rõ hơn về cơ chế hoạt động của truyền thông cũng như sự phát triển các chiến lược truyền thông một cách hiệu quả. Dưới đây là 5 mô hình cơ bản bạn có thể tham khảo:

Mô hình tuyến tính

Mô hình truyền thông tuyến tính là một trong những mô hình phổ biến nhất trong lĩnh vực truyền thông. Mô hình này như một quá trình một chiều với thông điệp truyền từ người gửi đến cho người nhận.

Được giới thiệu bởi Claude Shannon và Warren Weaver, mô hình này mô tả quá trình truyền thông là một quá trình tuyến tính từ người gửi tới người nhận qua một kênh. Nó bao gồm các thành phần như nguồn thông điệp, mã hóa, kênh, giải mã và người nhận. Đây cũng giống như khái niệm về tiếng ồn, là những yếu tố có thể gây cản trở quá trình truyền thông.

Mô hình hai chiều

Dean Barnlund đề xuất một mô hình truyền thông hai chiều, trong đó nhấn mạnh đến sự tương tác liên tục và đồng thời giữa người gửi và người nhận, với phản hồi và hiểu biết lẫn nhau là chìa khóa.

Mô hình truyền thống

Mô hình truyền thông này được thực hiện qua các phương tiện đã có từ rất lâu như đài phát thanh, báo chí, truyền hình. Mô hình truyền thống này chỉ diễn ra một chiều, không có sự tương tác từ người nhận hay người gửi. Để tạo được tương tác, yêu cầu người thực hiện phải áp dụng các phương thức khác như trò chuyện trực tiếp hoặc khảo sát ý kiến.

Mô hình truyền thông mới

Mô hình truyền thông mới áp dụng các phương thức truyền tải qua smartphone, mạng xã hội,... Ưu điểm của mô hình này là tạo ra được tương tác 2 chiều giữa người truyền đạt và người nhận.

Ngoài ra, người dùng cũng có thể tạo và chia sẻ nội dung của riêng mình, làm cho truyền thông trở nên phi tập trung hơn. Mô hình này linh hoạt trong việc truyền tải thông tin và tương tác, nhưng cũng có thể gây ra sự phân tán và nhiễu loạn.

Mô hình Berlo

Mô hình truyền thông Berlo, được phát triển bởi David Berlo vào năm 1960. Mô hình của David Berlo nhấn mạnh đến các yếu tố của Source (Nguồn), Message (Thông điệp), Channel (Kênh), và Receiver (Người nhận). Mô hình này tập trung vào quá trình mã hóa và giải mã thông điệp, cũng như kỹ năng, thái độ, kiến thức, và môi trường xã hội của người gửi và người nhận.

Cách lựa chọn mô hình truyền thông cho doanh nghiệp

Để có thể lựa chọn mô hình truyền thông phù hợp cho doanh nghiệp cần phải dựa vào vấn đề. Cùng tìm hiểu cụ thể:

Các yếu tố cần có khi chọn mô hình

• Đối tượng mục tiêu: Xác định ai là đối tượng mục tiêu và hiểu rõ nhu cầu và mong muốn của họ để tạo ra thông điệp phù hợp. 
• Kênh truyền thông có sẵn: Xác định kênh truyền thông phù hợp với ngân sách và khả năng tiếp cận đối tượng mục tiêu. 
• Nội dung và thông điệp: Đảm bảo rằng nội dung và thông điệp của bạn phù hợp với mục tiêu truyền thông, đối tượng mục tiêu và kênh truyền thông.
• Tương tác và phản hồi: Đánh giá mức độ cần thiết của tương tác và phản hồi từ đối tượng mục tiêu. Một số mô hình tập trung nhiều hơn vào tương tác hai chiều và phản hồi, trong khi những mô hình khác có thể hơn phù hợp cho truyền thông một chiều.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo thêm một số câu hỏi sau trước khi lựa chọn mô hình cho doanh nghiệp của mình:

• Ai là đối tượng mục tiêu? 
• Kênh truyền thông nào sẵn? 
• Nội dung, thông điệp là gì? 

Sau khi xem xét các yếu tố này, bạn có thể thu hẹp lựa chọn của mình và xem xét các mô hình truyền thông khác nhau để tìm ra phù hợp nhất với nhu cầu của bạn. 

Bí quyết chọn mô hình

Gợi ý cho bạn một số bí quyết lựa chọn mô hình truyền thông: 

• Thử nghiệm không ngần ngại: Khám phá các mô hình khác nhau để tìm ra lựa chọn tối ưu nhất cho bạn. 
• Nắm vững kiến thức về các mô hình: Dành thời gian để hiểu rõ về các mô hình khác nhau, giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt. 
• Lắng nghe phản hồi: Sau khi triển khai chiến lược, lắng nghe ý kiến từ đối tượng mục tiêu để điều chỉnh chiến lược một cách linh hoạt. 

Việc chọn mô hình truyền thông phù hợp là bước quan trọng trong việc xây dựng một chiến lược truyền thông hiệu quả. Bằng cách xem xét các yếu tố phù hợp và thử nghiệm các mô hình khác nhau, bạn có thể tìm ra lựa chọn phù hợp nhất với nhu cầu của mình.

Có thể thấy, truyền thông nói chung và mô hình truyền thông nói riêng là một nguồn tài nguyên lớn để tạo ra sự phát triển. Bizfly hy vọng với những thông chia sẻ chi tiết qua bài viết sẽ giúp bạn có những định hướng chính xác và hiệu quả cho các dự án của mình.