Bản đồ định vị thương hiệu & 5 Bước xây dựng hiệu quả

Để định vị thương hiệu một cách chuyên nghiệp và hiệu quả, mỗi doanh nghiệp cần xây dựng một bản đồ định vị thương hiệu rõ ràng. Vậy bản đồ định vị thương hiệu là gì và cách xác lập bản đồ hiệu quả ra sao? Hãy cùng Bizfly tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau:

Bản đồ định vị thương hiệu là gì?

Bản đồ định vị thương hiệu​ là hệ trục tọa độ thể hiện giá trị của từng thuộc tính sản phẩm khác nhau. Qua bản đồ này, các nhà nghiên cứu và doanh nghiệp có thể dễ dàng xác định vị trí sản phẩm của mình so với đối thủ cạnh tranh để tiến hành so sánh.

Đây là công cụ trực quan giúp doanh nghiệp nắm bắt nhận thức của khách hàng về sản phẩm và đối thủ, qua đó phát hiện khoảng trống thị trường để tận dụng và định vị sản phẩm hiệu quả. ví dụ: trong ngành sữa, các nhãn hiệu có thể định vị trên hai trục ‘giá cả’ và ‘chất lượng dinh dưỡng’ để xác định phân khúc phục vụ, đồng thời quan sát vị trí của đối thủ nhằm xây dựng chiến lược marketing phù hợp.

Thông thường, bản đồ định vị được xây dựng trên hai trục chính là giá cả và chất lượng. Tuy nhiên, doanh nghiệp có thể lựa chọn các thuộc tính cụ thể khác để làm rõ hơn sự khác biệt khi so sánh.

Vai trò và lợi ích của bản đồ định vị thương hiệu trong marketing và kinh doanh

Bản đồ định vị thương hiệu không chỉ là công cụ phân tích mà còn đóng vai trò trọng yếu trong xây dựng chiến lược phát triển thương hiệu và kinh doanh. Một số lợi ích nổi bật gồm:

• Giúp doanh nghiệp nhận diện vị trí hiện tại trên thị trường so với đối thủ cạnh tranh.
• Phát hiện các khoảng trống thị trường tiềm năng để phát triển hoặc ra mắt sản phẩm mới.
• Cung cấp dữ liệu trực quan hỗ trợ việc ra quyết định định vị sản phẩm và xây dựng chiến lược marketing.
• Hỗ trợ xây dựng thông điệp quảng cáo và truyền thông phù hợp với nhóm khách hàng mục tiêu.
• Giúp tối ưu lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

Các bước lập bản đồ định vị thương hiệu 

Để thiết lập bản đồ định vị thương hiệu hiệu quả và mang lại lợi ích rõ rệt, doanh nghiệp cần thực hiện theo các bước cơ bản dưới đây.

Bước 1: Xác định khách hàng mục tiêu 

Khách hàng mục tiêu là nhóm người sử dụng chính sản phẩm hoặc dịch vụ doanh nghiệp cung cấp. Việc phân khúc khách hàng dựa trên đặc điểm nhân khẩu học, hành vi, nhu cầu và thói quen tiêu dùng giúp doanh nghiệp xác định rõ đối tượng hướng đến.

Phân khúc khách hàng chính xác giúp doanh nghiệp xây dựng bản đồ định vị phù hợp, tạo sự liên kết chặt chẽ giữa sản phẩm và nhu cầu thực tế của khách hàng. ví dụ: trong ngành ô tô, khách hàng có thể được phân chia theo thu nhập, sở thích và mục đích sử dụng như xe gia đình, xe thể thao hoặc xe giá rẻ.

Để xác định khách hàng mục tiêu, doanh nghiệp cần trả lời các câu hỏi:

• Ai sẽ mua sản phẩm của bạn?
• Họ mong đợi điều gì từ sản phẩm?
• Tại sao họ nên chọn sản phẩm của bạn thay vì đối thủ?
• Khách hàng phân bổ ở đâu và thuộc nhóm nào?
• Khi nào họ quyết định mua?

Nếu bạn cần công cụ quản lý và phân nhóm khách hàng mục tiêu, hệ thống quản trị khách hàng và tự động hóa marketing sẽ giúp theo dõi hành vi mua hàng, tương tác và hành trình khách hàng theo từng phân khúc.

Bước 2: Chọn trục giá trị phù hợp 

Việc lựa chọn hai trục giá trị chính để tạo hệ tọa độ trên bản đồ định vị quyết định độ rõ ràng và chính xác khi so sánh. Thông thường, doanh nghiệp chọn giá cả và chất lượng bởi đây là hai yếu tố khách hàng đặc biệt quan tâm.

Tuy nhiên, các trục giá trị có thể linh hoạt tùy vào ngành và đặc điểm sản phẩm. ví dụ: trong ngành thực phẩm có thể dùng trục độ tươi ngon và giá trị dinh dưỡng, còn trong ngành công nghệ có thể là tính năng và giá thành. Lựa chọn trục giá trị cần dựa trên yếu tố khách hàng đánh giá cao nhất trong phân khúc mục tiêu.

Bước 3: Phân tích đối thủ cạnh tranh chi tiết 

Mỗi phân khúc khách hàng đều có nhiều đối thủ cạnh tranh. Việc phân tích đối thủ giúp doanh nghiệp xác định ưu nhược điểm và định vị thị trường của các thương hiệu khác.

Các công cụ hữu ích gồm khảo sát thị trường, phân tích SWOT và đánh giá phản hồi khách hàng. Doanh nghiệp cần nghiên cứu nhận định của khách hàng về sản phẩm mình và đối thủ để phát hiện khoảng trống thị trường cũng như xây dựng điểm khác biệt cạnh tranh.

Bước 4: Nghiên cứu thuộc tính sản phẩm kỹ lưỡng 

Mỗi thuộc tính sản phẩm như chức năng, chất lượng hay uy tín thương hiệu đều ảnh hưởng đến hành vi tiêu dùng của khách hàng. Các thuộc tính chia thành hai nhóm:

• Lợi ích lý tính: Thành phần, công nghệ, hiệu quả sử dụng, chế độ bảo hành, phương thức thanh toán.
• Lợi ích cảm tính: Hình ảnh thương hiệu, trải nghiệm người dùng, dịch vụ hỗ trợ.

Khách hàng thường phản hồi về các thuộc tính này thông qua khảo sát, phỏng vấn hoặc dữ liệu bán hàng, giúp doanh nghiệp thu thập thông tin để xây dựng bản đồ định vị chính xác hơn.

Bước 5: Quyết định phương án định vị hợp lý 

Sau khi phân tích, doanh nghiệp cần cân nhắc các yếu tố như dự báo nhu cầu thị trường, năng lực cạnh tranh, ưu thế sản phẩm và khả năng tài chính để lựa chọn phương án định vị phù hợp.

Các mô hình phổ biến như định vị tập trung (niche positioning), định vị khác biệt (differentiated positioning) hoặc định vị giá trị (value positioning) sẽ giúp doanh nghiệp xác định hướng đi hiệu quả. ví dụ: Apple định vị sản phẩm hướng đến chất lượng cao, thiết kế tinh tế và trải nghiệm người dùng xuất sắc, giữ vững vị trí hàng đầu trong ngành công nghệ.

Lựa chọn phương án định vị không phù hợp có thể dẫn đến thất bại trong cạnh tranh hoặc mất khách hàng. Do đó, định vị cần dựa trên dữ liệu chính xác và được cập nhật liên tục để thích nghi với sự thay đổi của thị trường.

Ví dụ minh họa thực tế về bản đồ định vị thương hiệu 

Một ví dụ điển hình thành công khi sử dụng bản đồ định vị thương hiệu là Vinamilk trong ngành sữa Việt Nam. Vinamilk xây dựng bản đồ định vị trên hai trục giá cả và chất lượng sản phẩm, đặt mình vào phân khúc chất lượng cao với mức giá hợp lý, từ đó tiếp cận đa dạng khách hàng từ bình dân đến cao cấp.

Bằng việc tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm, đa dạng hóa chủng loại và xây dựng hình ảnh thương hiệu uy tín, Vinamilk đã củng cố vị trí dẫn đầu và tạo ra khoảng trống thị trường mà đối thủ khó cạnh tranh trực tiếp.

Tương tự, Apple cũng áp dụng bản đồ định vị với trục giá cao và trải nghiệm người dùng vượt trội, tạo nên thương hiệu độc đáo, thu hút khách hàng trung và cao cấp trên toàn cầu.

Tham khảo các ví dụ thực tế giúp doanh nghiệp hiểu rõ cách vận dụng bản đồ định vị thương hiệu nhằm đạt hiệu quả kinh doanh tối ưu nhất.

Trước thị trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt, các doanh nghiệp nên ưu tiên đầu tư xây dựng bản đồ định vị thương hiệu. Công cụ này giúp doanh nghiệp dễ dàng so sánh và xác định hướng cải tiến để thương hiệu trở nên nổi bật và dễ nhận biết hơn đối thủ.

Qua những thông tin hữu ích trong bài viết của Bizfly, bạn đã hiểu rõ định nghĩa và các bước thiết lập bản đồ định vị. Từ đó, bạn có thể tạo sự khác biệt và nâng cao khả năng nhận diện thương hiệu.

Bạn cũng có thể tham khảo thêm các bài viết liên quan như ý nghĩa định vị thương hiệu, Cách phân tích khách hàng mục tiêu và Chiến lược marketing hiệu quả để trang bị thêm kiến thức và áp dụng thành công cho doanh nghiệp.