Cách kinh doanh đồ ăn online “hái ra tiền” bạn nên biết

Kinh doanh đồ ăn online đã phát triển bùng nổ bắt đầu từ thời điểm dịch bệnh. Để vận hành thành công mô hình này, hãy cùng Bizfly tìm hiểu về tình hình thị trường hiện nay và trình tự các bước bán đồ ăn trực tuyến thông qua bài viết dưới đây. 

Thực trạng kinh doanh đồ ăn online 

Xuất hiện từ nhiều năm về trước và bắt đầu trở thành xu hướng trong khoảng thời gian giãn cách xã hội vào năm 2020 đến 2021, kinh doanh đồ ăn online được nhiều doanh nghiệp và cá nhân triển khai, nhằm đáp ứng nhu cầu ăn uống của mọi người. Qua thời gian dịch bệnh, mặc dù các hàng quán đã bắt đầu hoạt động sôi nổi trở lại, mô hình bán đồ ăn qua mạng vẫn được nhận định là “miếng bánh lớn” với nhiều cơ hội và khả năng sinh lời cao. 

Kinh doanh đồ ăn online là mô hình kinh doanh mang đến cơ hội kinh doanh với khả năng sinh lời cao 

Mô hình kinh doanh F&B trực tuyến có tiền thân là hoạt động đặt đồ ăn qua điện thoại và giao tận nơi ở một số đơn vị nhà hàng. Sau này, với sự xuất hiện của các kênh mạng xã hội, mô hình kinh doanh đồ ăn online bắt đầu trở nên phổ biến hơn. Nếu quay lại khoảng thời gian những năm 2012 đến 2014, việc quảng bá cho các hàng quán trên mạng chỉ dừng lại ở mục tiêu giới thiệu cho khách hàng biết và ghé đến quán trải nghiệm. Dần dần, hoạt động giao đồ ăn đến tận nơi cho khách cũng bắt đầu xuất hiện, cho đến khi sự ra đời của các ứng dụng giao đồ ăn đã góp phần mở rộng loại hình kinh doanh này đến nhiều nơi. 

Ngày nay, kinh doanh đồ ăn trên mạng có thể nói là một mô hình phổ biến, từ các thương hiệu lớn mở rộng dịch vụ của mình, cho đến người mới bắt đầu kinh doanh. Thời điểm dịch Covid, mô hình kinh doanh đồ ăn trực tuyến lại trở thành cơ hội cho nhiều cá nhân, không chỉ là các món ăn vặt, mà còn có những món chính, với đa dạng cách đóng gói cũng như vận chuyển đến khách hàng. Trải qua thời kỳ dịch bệnh, kinh doanh đồ ăn online cho đến nay vẫn không bị đào thải, mà còn liên tục phát triển với nhiều thương hiệu mới, cũng như tạo ra “sân chơi” cho nhiều người mong muốn kinh doanh trong ngành F&B. Dưới đây là một số lợi ích và rủi ro khi tiếp cận mô hình kinh doanh đồ ăn online: 

Lợi ích: 

• Tiết kiệm chi phí mặt bằng và vận hành kho trong việc lưu trữ nguyên liệu 
• Tiếp cận nhiều khách hàng hơn thông qua các nền tảng mạng xã hội 
• Khả năng sinh lời cao 

Rủi ro: 

• Đội ngũ shipper không chuyên nghiệp 
• Khả năng bị khách “boom” hàng cao 
• Cạnh tranh về mặt giá cả 

Mô hình F&B phù hợp với kinh doanh online 

Kinh doanh đồ ăn online với đa dạng mô hình với nhiều món ăn/ thức uống phục vụ cho khách hàng 

Để trả lời cho câu hỏi mô hình F&B nào là phù hợp với kinh doanh online, chúng ta có thể thấy hầu hết tất cả các món ăn và thức uống đều có thể bán online. Tuy vậy, cũng có một số sản phẩm khi giao đến khách hàng lại không giữ được chất lượng như lúc thưởng thức tại quán. Dưới đây là các mô hình F&B phù hợp để bán online: 

• Thức ăn nhanh: Fast-food là các sản phẩm thường đáp ứng nhu cầu ăn nhanh, gọn, lẹ của khách hàng, vì thế các món ăn thường không có yêu cầu quá cao về hương vị, cũng như nguyên liệu dễ tìm và dễ bảo quản. 
• Cà phê và trà sữa: Các thức uống được đánh giá là mô hình khá thuận lợi, không tốn quá nhiều nguyên vật liệu. Tuy nhiên các bạn cũng nên lưu ý các món nước có kèm theo đá hoặc cần giữ lạnh khi giao đến nơi phải có trang  các vật dụng bảo quản, để đảm bảo chất lượng cho thức uống. 
• Các món lẩu và nướng: Những combo lẩu và nướng với đầy đủ các nguyên liệu, gói gia vị luôn là lựa chọn cho những gia đình khi có tiệc ở nhà, bởi sự tiện lợi, không cần bày quá nhiều dụng cụ nấu nướng. Khi kinh doanh món lẩu hoặc nướng, bạn nên lưu ý bán theo combo hoặc suất ăn theo số lượng người nhất định, kèm theo công thức nấu nướng ngắn gọn để tạo sự hài lòng cho khách hàng. 

Cách kinh doanh đồ ăn online “hái ra tiền”

Sau khi tìm hiểu về thị trường kinh doanh đồ ăn online, cũng như các mô hình phổ biến. Vậy đâu là cách thức “hái ra tiền” dành cho doanh nghiệp khi kinh doanh F&B online. Dưới đây là quy trình cơ bản, giúp doanh nghiệp xây dựng mô hình kinh doanh đồ ăn online từ bước đầu tiên. 

Bước 1: Xác định thị trường mục tiêu 

Không chỉ riêng ở mô hình nào, trước khi kinh doanh đồ ăn online, bạn cần tìm hiểu kỹ và xác định thị trường mục tiêu cho sản phẩm của mình. Việc xác định đúng thị trường mục tiêu cho món ăn, thức uống sẽ giúp bạn có được phương hướng kinh doanh rõ ràng, cũng như lập kế hoạch quảng bá cho sản phẩm chi tiết và chuẩn xác hơn.

Thị trường mục tiêu của mô hình kinh doanh đồ ăn online sẽ được xác định dựa trên những xu hướng của người tiêu dùng, món đặc sản ở từng nơi hoặc cũng có thể dựa trên sở thích và hành vi của nhóm khách hàng ở một khu vực bất kỳ…

Ví dụ, bạn nhận thấy gần nơi bạn sinh sống có nhiều cao ốc, và nhân viên thường xuyên di chuyển đến những quán ăn cách 2-3 tòa nhà vào buổi trưa. Nhận thấy điều đó, bạn có thể phát triển mô hình cơm trưa thông qua hình thức đặt online và giao đến trực tiếp đến văn phòng giúp khách hàng tiết kiệm thời gian. 

Bước 2: Đối tượng khách hàng phù hợp 

Xác định nhóm khách hàng phù hợp với đồ ăn/thức uống bạn cung cấp giúp quá trình phục vụ thuận tiện hơn 

Bạn cần xác định rõ đối tượng khách hàng phù hợp với sản phẩm của mình. Khách hàng mục tiêu là những người sẵn sàng mua và sử dụng món ăn/ thức uống của bạn. Khi bạn tìm hiểu thật kỹ càng về khách hàng mình sẽ phục vụ, biết rõ về sở thích, hành vi hoặc gu ăn uống của họ, bạn sẽ có được định hướng chính xác khi thực hiện các chiến dịch quảng bá, xây dựng hình ảnh cho thương hiệu của mình. 

Đối với mô hình kinh doanh F&B online, để xác định đối tượng khách hàng phù hợp, bạn cần biết những thông tin về độ tuổi, nghề nghiệp, mức giá họ sẵn sàng chi trả cho món ăn/ thức uống của bạn… Từ đó, bạn sẽ lập được kế hoạch bán sản phẩm phù hợp với nhu cầu, cũng như có được cách truyền thông đúng đắn. 

Bước 3: Nghiên cứu và thử nghiệm sản phẩm 

Để kinh doanh thành công một sản phẩm F&B bất kỳ, sau khi xác định thị trường và tệp khách hàng bạn sẽ phục vụ, điều tiếp theo bạn cần tiến hành đó chính là nghiên cứu và thử nghiệm sản phẩm. Đây là hoạt động không chỉ giúp ban khảo sát về sở thích của khách hàng, hương vị của món ăn, cảm nhận của người dùng khi ăn thử, mà còn giúp bạn xác định những điểm tốt và chưa tốt để cải thiện sản phẩm. 

Đối với những người mới tiếp cận thị trường kinh doanh đồ ăn online, việc thử nghiệm sản phẩm góp phần giúp bạn nắm rõ nguyên liệu cần thiết, cách gia giảm hoặc cân đo đong đếm sản phẩm sao cho phù hợp với chi phí bỏ ra. Để thực hiện thử nghiệm sản phẩm, bạn có thể làm những sản phẩm sampling để mời khách hàng sử dụng thử và cho biết cảm nhận. Đối với những khách hàng đã hoạt động trong ngành F&B một thời gian, bạn có thể tạo các chương trình ưu đãi khi dùng sản phẩm mới để thu hút khách hàng trải nghiệm. 

Bước 4: Lựa chọn kênh bán hàng 

Kế đến, bạn cần lựa chọn kênh bán hàng để có thể quảng bá và đưa sản phẩm đến khách hàng. Ngày nay, đối với mô hình kinh doanh đồ ăn online đã có rất nhiều nền tảng: từ giao thức ăn Baemin, GrabFood, GoFood cho đến nhiều đơn vị tự xây dựng đội ngũ chuyên bán món ăn online. Dưới đây là một số kênh bán hàng đồ ăn online phù hợp: 

Mạng xã hội 

Mô hình kinh doanh này thường đến từ các cá nhân tự mở quán hoặc tự vận hành mô hình F&B của mình. Các chủ quán sẽ tự truyền thông tại các trang mạng xã hội như Facebook, Instagram, Zalo… và kết hợp cùng các đơn vị vận chuyển để giao thức ăn đến khách hàng. 

Ưu điểm của các kênh này chính là bạn có thể tiếp cận đến nhiều khách hàng, truyền thông dễ dàng thông qua các nhóm cộng đồng. Tuy nhiên, doanh nghiệp của bạn có thể gặp các rủi ro như: shipper không chuyên nghiệp, giờ cao điểm không đủ nhân lực giao hàng khiến thức ăn không đến kịp lúc. 

Ứng dụng giao đồ ăn 

Bên cạnh các sàn thương mại đại tử, ứng dụng giao thức ăn cũng là một trong những nhân tố hỗ trợ cho thị trường kinh doanh online rất nhiều. Bạn chỉ cần làm món ăn/ thức uống theo đơn hàng đã đặt. Sau đó nhân viên từ các ứng dụng sẽ đến lấy và giao cho khách hàng. Tuy nhiên, các ứng dụng giao nhận sẽ có mức phí vận chuyển khác nhau, cùng với những chi phí khác. Bạn nên cân nhắc để có thể cân đối thu-chi trong lúc vận hành.

Tiktok và các sàn thương mại điện tử (TMĐT) 

Đối với các món ăn vặt hoặc các món chế biến bảo quản được lâu, một số cá nhân còn sử dụng Tiktok Shop và ứng dụng TMĐT để kinh doanh. Kinh doanh đồ ăn online tại kênh này cũng sẽ có cách vận hành tương tự như khi bạn bán sản phẩm khác. Vì đây là các kênh mới và khách hàng thường lựa chọn vì có nhiều mã ưu đãi, bạn nên cân nhắc lựa chọn sản phẩm phù hợp như các món ăn vặt, đồ chế biến sẵn, nguyên liệu tự pha nước tại nhà… 

Lựa chọn kênh kinh doanh đồ ăn online phù hợp sẽ giúp bạn tiếp cận đến nhiều khách hàng

Vậy nền tảng thương mại điện tử nào hay kênh bán hàng nào là phù hợp với quy mô và định hướng phát triển của bạn? Hầu hết mọi đơn vị kinh doanh thường tận dụng tất cả các nguồn tài nguyên của hầu hết các kênh online, thực hiện kế hoạch bán hàng đồ ăn online đa kênh nhằm tạo ra nhiều điểm chạm nhất có thể tới khách hàng mục tiêu của mình. 

Đối với quy mô kinh doanh nhỏ lẻ, khi thực hiện bán hàng đa kênh bạn hoàn toàn có thể sử dụng Excel làm công cụ để ghi chép những hoạt động thu-chi, xuất-nhập nguyên liệu cho món ăn… Tuy nhiên, nếu mô hình kinh doanh với mục tiêu doanh thu lớn, thực hiện quản lý theo phương pháp thủ công sẽ mắc phải nhiều rủi ro về mặt thời gian quản lý, tính chính xác của số liệu tổng quát. 

Để hạn chế tình trạng kể trên, bạn có thể sử dụng phần mềm quản lý bán hàng online dành cho mô hình F&B, với các tính năng như quản lý đơn hàng đa kênh, phản hồi khách hàng đa kênh, thống kê số lượng hóa tự động… Hệ thống những tính năng này, chúng ta hoàn toàn có thể quản lý tập trung toàn bộ thông tin, từ thống kê xuất-nhập nguyên liệu, order của khách hàng tại Facebook, Zalo, Tiktok, hay báo cáo những sản phẩm được gọi nhiều nhất trong tháng. Việc quản lý tập trung tại một phần mềm sẽ giúp bạn vận hành hiệu quả hơn và tránh những sai sót không đáng có. 

Phần mềm quản lý là công cụ giúp mô hình kinh doanh đồ ăn online vận hành chuyên nghiệp và thuận tiện hơn 

Bước 5: Triển khai kế hoạch nội dung 

Để mô hình kinh doanh đồ ăn online của bạn có thể tiếp cận đến nhiều khách hàng, bạn cần xây dựng kế hoạch nội dung bài bản và chỉn chu với các bài viết giới thiệu về món ăn, hình ảnh sản phẩm, video về món ăn, hoặc kế hoạch hợp tác xây dựng nội dung cùng với các content creator/ food reviewer để quảng bá cho sản phẩm. 

Bước 6: Thực hiện một số chiến dịch quảng cáo và tiếp thị 

Sau khi hoàn thành kế hoạch nội dung, bạn có thể thực hiện một số chiến dịch quảng cáo và tiếp thị cho sản phẩm tại các kênh truyền thông như: Facebook, nhóm cộng đồng, Instagram, Zalo… 

Bước 7: Kiểm soát chất lượng giao hàng 

Để kinh doanh đồ ăn online hiệu quả, bạn cần kiểm soát chất lượng giao hàng, để đảm bảo chất lượng món ăn khi giao đến khách hàng. Ví dụ, với các món nước đa số phải giữ được độ nóng khi giao đến, bạn có thể trang bị túi giữ nhiệt hoặc chuẩn bị các tờ giấy note để hướng dẫn khách hàng thưởng thức đúng cách. Hoặc đối với các món nước, bạn có thể để nước đá riêng hoặc thiết lập thêm lựa chọn lượng nước đá để trải nghiệm thức uống của khách hàng được trọn vẹn hơn. 

Bước 8: Theo dõi và cập nhật phản hồi 

Sau khi đã mở bán sản phẩm F&B, bạn cần theo dõi và cập nhật phản hồi của từng đơn hàng để xem xét phản ứng, feedback của khách hàng khi dùng bữa. Đối với một số cửa hàng, chủ quán thường sử dụng nhiều ứng dụng giao đồ ăn hoặc tiếp cận khách hàng đến nhiều kênh khác nhau. Điều này sẽ dẫn đến việc nội bộ của quán có thể sẽ không nắm rõ phản hồi của khách hàng trên từng kênh và không nắm bắt được ý thích của họ để cải thiện chất lượng món ăn hoặc dịch vụ. 

Phần mềm quản lý giúp bạn theo dõi các đơn đặt hàng, quản lý tập trung nhiều kênh, từ đó giúp bạn cải thiện chất lượng của món ăn và dịch vụ 

Để hạn chế tình trạng này, Bizfly khuyến khích chủ quán có thể sử dụng phần mềm quản lý để có thể theo dõi toàn bộ các phản hồi về món ăn tại từng nền tảng. Từ đó, chủ quán sẽ có những thống kê chính xác về các sản phẩm được đặt nhiều hoặc khu vực có nhiều đơn hàng trong tháng… Phần mềm sẽ giúp chủ quán biết được những món ăn/ thức uống đang được yêu thích, từ đó giúp bạn nắm bắt xu hướng, triển khai những chương trình phù hợp.  

Bước 9: Đánh giá quy trình 

Mỗi mô hình kinh doanh sẽ tùy thuộc vào cách bạn tổ chức vận hành, cũng như thiết kế quy trình phù hợp với lượng nhân sự và khối lượng công việc. Có được quy trình rõ ràng trong kinh doanh đồ ăn online sẽ giúp bạn phục vụ khách hàng kịp thời, cũng như thực hiện chế biến món ăn/ thức uống nhanh chóng hơn. Để xây dựng quy trình hoàn chỉnh, bạn có thể dành thời gian mỗi tuần hoặc mỗi tháng để đánh giá lại cách vận hành, xem xét các điểm cần cải thiện để mang đến khách hàng sản phẩm và dịch vụ chất lượng hơn.   

Những đồ ăn bán chạy khi kinh doanh online 

Các món ăn vặt luôn là sản phẩm bán chạy nhất tại các mô hình kinh doanh đồ ăn online 

• Xiên que: là món ăn vặt khá phổ biến và được nhóm khách hàng là học sinh, sinh viên yêu thích. Các xiên que có giá từ 10,000 đến 15,000.  
• Các loại bánh chiên: bánh gối, chuối chiên, bánh khoai chiên… là những món ăn xế phù hợp cho giới văn phòng, thường được đặt vào các buổi ăn xế, buổi chiều. 
• Trái cây trộn: đây là món ăn thường được đặt vào buổi trưa tại các trường học và văn phòng. Gồm những món trái cây phổ biến như xoài lắc, dâu lắc, trái cây trộn sữa chua… 
• Xôi chè: đây là các món đồ ngọt, thường được đặt để tráng miệng hoặc ăn giữa giờ tại các công ty 
• Mì trộn: là món chính thường được lựa chọn vào buổi trưa và buổi chiều, với sự tiện lợi, hương vị thơm ngon cùng nhiều topping kèm theo. 
• Cơm chiên: là món chính thường được khách hàng đặt vào buổi trưa/chiều với đa dạng món ăn và khẩu phần khác nhau
• Bánh tráng trộn, bánh tráng nướng, bánh tráng cuốn: đây là món ăn vặt khá phổ biến, thường được ưa chuộng bởi học sinh, sinh viên và giới văn phòng. 

Như vậy, qua bài viết vừa rồi Bizfly đã chia sẻ về thị trường kinh doanh đồ ăn online, cùng với các bước cơ bản dành người mới bắt đầu tìm hiểu và tiếp cận mô hình này. Hy vọng bài viết sẽ mang đến khách hàng những thông tin hữu ích.