Mô hình chuỗi giá trị là gì? Quy trình phân tích mô hình chuỗi giá trị

Mô hình chuỗi giá trị giúp doanh nghiệp gia tăng lợi thế cạnh tranh so với đối thủ và thúc đẩy tăng trưởng lâu dài. Trong bối cảnh doanh nghiệp ngày càng cạnh tranh gay gắt về giá cả, chất lượng sản phẩm, lòng trung thành của khách hàng và chiến lược Marketing, đây là mô hình được áp dụng rộng rãi.

Vậy mô hình chuỗi giá trị có vai trò như thế nào trong việc tạo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp? Cùng Bizfly tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây:

Mô hình chuỗi giá trị là gì?

Mô hình chuỗi giá trị (Value Chain) mô tả quy trình kinh doanh với các hoạt động chức năng tạo ra giá trị cho sản phẩm hoặc dịch vụ. Các hoạt động này bao gồm thiết kế, sản xuất, tiếp thị và phân phối. Mục tiêu của chuỗi giá trị là tạo ra giá trị tối đa cho sản phẩm với chi phí thấp nhất, từ đó giúp doanh nghiệp đạt lợi thế cạnh tranh.

Thành phần chính và phụ trong mô hình chuỗi giá trị

Theo Michael Porter, mô hình chuỗi giá trị gồm hai loại hoạt động: chính và hỗ trợ, đều góp phần tạo nên lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp:

• Hoạt động chính:
  • Inbound Logistics (Logistics đầu vào): Quản lý nguồn nguyên vật liệu, tiếp nhận, lưu trữ và phân phối nguyên liệu đầu vào cho sản xuất.
  • Operations (Vận hành): Chuyển đổi nguyên liệu thành sản phẩm qua các quy trình sản xuất và lắp ráp.
  • Outbound Logistics (Logistics đầu ra): Quản lý tập kết, lưu giữ và phân phối sản phẩm đến khách hàng hoặc các điểm bán.
  • Marketing & Sales (Marketing & Bán hàng): Quảng bá, thúc đẩy sản phẩm và xây dựng quan hệ khách hàng nhằm tăng doanh số.
  • Service (Dịch vụ hậu mãi): Hỗ trợ khách hàng sau mua như bảo hành, sửa chữa, tư vấn để duy trì sự hài lòng và trung thành.
• Hoạt động hỗ trợ:
  • Firm Infrastructure (Cơ sở hạ tầng doanh nghiệp): Các hệ thống quản lý, tài chính, kế toán và pháp lý giúp duy trì hoạt động doanh nghiệp.
  • Human Resource Management (Quản lý nguồn nhân lực): Tuyển dụng, đào tạo và phát triển nhân sự đảm bảo nguồn lực cho tất cả hoạt động.
  • Technology Development (Phát triển công nghệ): Nghiên cứu và cải tiến công nghệ, quy trình nhằm nâng cao hiệu quả và chất lượng sản phẩm.
  • Procurement (Mua hàng): Quản lý việc mua sắm nguyên vật liệu, thiết bị và dịch vụ với chất lượng và chi phí tối ưu.

Để vận hành hiệu quả mô hình chuỗi giá trị, nhiều doanh nghiệp ứng dụng BizCRM để quản lý dữ liệu khách hàng xuyên suốt từ tiếp thị, bán hàng đến chăm sóc hậu mãi – đảm bảo tối ưu giá trị tại mọi điểm chạm.

Đăng ký tư vấn trực tiếp

Ý nghĩa của mô hình chuỗi giá trị

Giảm chi phí và tăng lợi nhuận

Mô hình chuỗi giá trị giúp doanh nghiệp phát hiện và loại bỏ các lãng phí không cần thiết trong các hoạt động, từ đó tối ưu chi phí và nâng cao lợi nhuận.

Xác định giá trị với khách hàng

Phân tích chi tiết các hoạt động trong chuỗi giá trị giúp doanh nghiệp hiểu rõ điều gì tạo nên giá trị thực sự với khách hàng. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể tập trung nguồn lực vào những hoạt động quan trọng, cải thiện chất lượng sản phẩm hoặc dịch vụ phù hợp với nhu cầu khách hàng, đồng thời giảm chi phí cho những hoạt động không cần thiết.

Nâng cao chất lượng và giá cả hợp lý cho sản phẩm

Mô hình chuỗi giá trị hỗ trợ doanh nghiệp tạo ra sản phẩm chất lượng tốt với mức giá cạnh tranh, đáp ứng kỳ vọng của khách hàng. Chẳng hạn, thông qua việc cải tiến công nghệ và dịch vụ hậu mãi, một nhà bán lẻ có thể nâng cao trải nghiệm khách hàng mà không tăng đáng kể chi phí.

Ví dụ McDonald's và chuỗi mô hình chuỗi giá trị

McDonald's là một doanh nghiệp tiêu biểu áp dụng hiệu quả mô hình chuỗi giá trị. Các hoạt động chính như logistics đầu vào đảm bảo nguồn nguyên liệu chất lượng và liên tục cung cấp, vận hành sản xuất nhanh chóng và chuẩn hóa quy trình, logistics đầu ra phân phối sản phẩm đến các cửa hàng kịp thời, marketing xây dựng thương hiệu mạnh và dịch vụ hậu mãi duy trì lòng trung thành khách hàng.

Bên cạnh đó, các hoạt động hỗ trợ như phát triển công nghệ tự động hóa, đào tạo nhân sự chuyên nghiệp và quản lý đầu tư góp phần tạo nên lợi thế cạnh tranh toàn cầu cho McDonald’s.

Quy trình 5 bước phân tích mô hình chuỗi giá trị

Để phân tích mô hình chuỗi giá trị, bạn cần thực hiện đủ các bước cơ bản sau:

Bước 1: Xác định các hoạt động trong chuỗi giá trị

Đây là bước quan trọng để doanh nghiệp hình thành sản phẩm cuối cùng. Bạn cần xác định rõ các hoạt động chính và tương tự với các hoạt động hỗ trợ.

Bước 2: Lập kế hoạch tính toán chi phí

Bằng cách lên kế hoạch chi tiết về chi phí như thuê mặt bằng, tiện ích hoặc chi phí nhân sự, bạn sẽ có bức tranh minh bạch về từng khoản chi và biến động của chúng. Từ đó, việc tính lợi nhuận tạo ra từ hoạt động kinh doanh cũng trở nên dễ dàng và chính xác hơn.

Bước 3: Xác định lợi ích có giá trị với khách hàng

Hiểu chính xác những lợi ích khách hàng nhận được giúp tác động tích cực đến tỷ suất lợi nhuận và giá bán sản phẩm. Nắm rõ lý do và cách khách hàng quyết định chi tiêu sẽ hỗ trợ bạn xác định giá trị sản phẩm trong mắt họ.

Bước 3.1: Phân biệt Chuỗi giá trị và Chuỗi cung ứng

Một yếu tố quan trọng khi phân tích chuỗi giá trị là hiểu rõ sự khác biệt cũng như mối quan hệ giữa Chuỗi giá trị (Value Chain) và Chuỗi cung ứng (Supply Chain). Hai khái niệm này thường bị nhầm lẫn, nhưng về bản chất có những điểm khác biệt như sau:

Bước 4: Phân tích mô hình chuỗi giá trị của đối thủ

Bạn có thể phân tích chuỗi giá trị của đối thủ cạnh tranh bằng các phương pháp sau:

• Chuẩn đối sánh quy trình: So sánh quy trình vận hành của doanh nghiệp với cách đối thủ thực hiện nhiệm vụ.
• Chuẩn đối sánh chiến lược: So sánh chiến lược kinh doanh cấp cao để nhận diện điểm mạnh giúp doanh nghiệp vượt qua đối thủ.
• Chuẩn đối sánh hiệu suất: So sánh các chỉ số đầu ra như doanh thu, hiệu quả mạng xã hội, đánh giá khách hàng,...

Bước 5: Tìm ra lợi thế cạnh tranh

Khi hiểu rõ chi phí và giá trị từng hoạt động trong chuỗi giá trị, bạn sẽ phân tích và xác định được lợi thế cạnh tranh của mình:

• Chi phí: Nếu chi phí là lợi thế cạnh tranh, cần giảm thiểu lãng phí và tối ưu chi phí trong từng hoạt động của chuỗi giá trị.
• Khác biệt hoá: Nếu sự khác biệt là lợi thế cạnh tranh, nên đầu tư mạnh vào R&D, định vị sản phẩm và nâng cao nhận thức giá trị sản phẩm với khách hàng.

Tham khảo thêm: Lợi thế cạnh tranh là gì? Cách xác định lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp

Tổng kết vai trò phân tích chuỗi giá trị trong chiến lược kinh doanh

Phân tích chuỗi giá trị không chỉ giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí và nâng cao chất lượng sản phẩm/dịch vụ mà còn là công cụ quan trọng trong xây dựng và điều chỉnh chiến lược kinh doanh phù hợp với môi trường thay đổi. Dưới đây là bảng tóm tắt lợi ích chính và danh sách kiểm tra cần duy trì:

Phần nâng cao: Công cụ quản lý chuỗi giá trị hiệu quả

Hiện nay, doanh nghiệp cần các giải pháp phần mềm để số hóa và quản lý chuỗi giá trị hiệu quả, giúp ra quyết định nhanh và thích ứng tốt với thị trường. BizCRM là ví dụ tiêu biểu với các tính năng quản lý dữ liệu khách hàng xuyên suốt từ tiếp thị, bán hàng đến chăm sóc hậu mãi, giúp doanh nghiệp tối ưu giá trị từng điểm chạm và đồng bộ các hoạt động chuỗi giá trị một cách liền mạch.

Đọc thêm

• Chuỗi cung ứng là gì? Khác biệt và liên quan với chuỗi giá trị
• Chiến lược cạnh tranh trong kinh doanh
• Phân tích chiến lược kinh doanh hiệu quả cho doanh nghiệp