Quản trị tài chính là gì? Phân loại, vai trò, nguyên tắc và quy trình

Yếu tố tài chính luôn là điều kiện tiên quyết giúp duy trì hoạt động và định hướng phát triển cho mọi doanh nghiệp. Cũng vì thế, để quản trị tài chính hiệu quả đòi hỏi người lãnh đạo phải có kiến thức chuyên môn tốt trong lĩnh vực kế toán và quản lý. Vậy, quản lý tài chính bằng nguyên tắc gì? Quy trình thực hiện ra sao? Tất cả sẽ được Bizfly giải đáp trong nội dung tiếp sau đây! 

Quản trị tài chính là gì?

Quản trị tài chính (tiếng Anh: Financial Management) được hiểu là quá trình xác lập kế hoạch, chiến lược, và kiểm soát tất cả các giao dịch tài chính của doanh nghiệp để điều chỉnh hoạt động tài chính tốt hơn với các mục tiêu của mình. Việc quản lý tài chính sẽ tìm cách tối ưu hóa giá trị của cổ động, giảm thiểu rủi ro và bảo vệ được hệ thống tài chính của tổ chức trong thời gian ngắn và dài hạn. 

Các loại quản trị tài chính

Hiện nay, theo các các chuyên gia tài chính, có loại quản trị tài chính phổ biến trong doanh nghiệp gồm: 

Tài chính

Nhà quản trị tài chính sẽ cùng doanh nghiệp đưa ra quyết định quan trọng về việc huy động nguồn vốn, quản lý nợ cũng như đánh giá các rủi ro khi vay tiền. Doanh nghiệp có thể đưa ra quyết định tài chính hiệu quả hơn nhằm huy động vốn ngay khi cập nhật được xu hướng thị trường, dòng tiền,....

Đầu tư

Chuyên gia quản trị tài chính sẽ hỗ trợ công ty trong các quyết định, lựa chọn đầu tư cho hợp lý. Muốn làm được điều này họ phải dựa vào số lượng tài sản mà doanh nghiệp hiện nắm giữ, theo dõi dòng tiền dựa trên số vốn lưu động hiện tại. 

Loại quản trị tài chính đầu tư xét về bản chất là cách đánh giá tài sản theo tỷ lệ rủi ro và lợi nhuận. Khi đó, đòi hỏi nhà quản trị  xem xét lợi nhuận, tỷ lệ hoàn vốn, dòng tiền cùng các tiêu chí khác của doanh nghiệp để đưa ra những quyết định chuẩn xác hơn khi đầu tư.

Cổ tức

Doanh nghiệp phải có sẵn kế hoạch và chính sách chi trả cổ tức. Khi đó, các chuyên gia tài chính phải xác lập và triển khai kế hoạch này, đồng thời đề xuất sửa đổi cho phù hợp và theo dõi các khoản cổ tức chi trả. Trên thực tế, chi trả cổ tức có thể tài trợ cho các quyết định tài chính nhất định của công ty.

Vai trò của quản trị tài chính trong doanh nghiệp

Việc quản trị tài chính hợp lý sẽ giúp doanh nghiệp đảm bảo có đủ tiền cho công ty ở bất kỳ giai đoạn hoạt động nào. Hơn nữa, tầm quan trọng của quản lý tài chính còn thể hiện qua việc: 

Kiểm soát tài chính cho hoạt động, sản xuất kinh doanh 

Bằng việc phân tích các chỉ tiêu tài chính, các chiến lược quản trị tài chính có thể kiểm soát nguồn tài chính cho tất cả các hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc này đòi hỏi phải xem xét các chỉ tiêu như kết cấu tài chính, khả năng sinh lời/thanh toán cũng như việc sử dụng nguồn lực tài chính. 

Kích thích & điều tiết hoạt động kinh doanh

Quản trị tài chính có thể  giúp tài chính của doanh nghiệp trở thành bàn đạp vững chắc trong kinh tế. Quản trị tài chính cho sẽ giúp cho việc huy động vốn và sử dụng vốn trở nên hiệu quả và hợp lý hơn. Từ đó tăng năng suất lao động, điều tiết hoạt động kinh doanh hiệu quả hơn.

Đưa ra quyết định hợp lý về các khoản đầu tư & tài trợ

Sau quá trình hoạch định, chuyên gia quản trị tài chính cần đưa ra các quyết định hợp lý về nguồn nhân lực, cơ sở vật chất… một cách hợp lý. Hơn nữa, phải điều chỉnh sao cho lợi nhuận tăng trưởng phải cân đối với mức tài sản cố định, thiết bị, máy móc hay cả việc nâng cấp công nghệ sản xuất để đáp ứng thị hiếu thị trường. 

Chức năng của quản trị tài chính trong doanh nghiệp

Với doanh nghiệp, việc quản trị tài chính doanh nghiệp sẽ giúp họ đưa ra quyết định có ảnh hưởng đến sự ổn định tài chính ở cả hiện tại và tương lai. Chưa kể, việc quản lý này còn mang lại những lợi ích sau: 

Tối đa hóa các chỉ tiêu lợi nhuận sau thuế

Lợi nhuận sau thuế là chỉ số quan trọng để đánh giá tình hình kinh doanh của doanh nghiệp có lãi hay không. Song, chỉ tối ưu hóa chỉ tiêu lợi nhuận sau thuế thì cũng chưa đủ điều kiện để đánh giá được hoàn toàn giá trị cổ đông vì chỉ tiêu này chưa thể hiện được hết những thứ mà doanh nghiệp phải bỏ ra để đạt được lợi nhuận cực đại.

Nếu doanh nghiệp phát hành thêm cổ phiếu để tăng vốn góp và dùng số tiền huy động được đầu tư vào trái phiếu nhằm thu lợi nhuận, thì chắc chắn lợi nhuận này sẽ tăng nhưng lợi nhuận vốn cổ phần sẽ giảm vì số lượng cổ phần phát hành tăng. 

Tối đa hóa lợi nhuận dựa trên vốn cổ phần

Tối đa hóa lợi nhuận dựa trên vốn cổ phần sẽ giải quyết những hạn chế của mục tiêu của cách tối đa hóa lợi nhuận sau thuế. Song, điều này cũng có khuyết điểm nhỏ đó là không xét đến các yếu tố về thời giá tiền tệ hay những rủi ro tiềm ẩn. 

Vì vậy, việc tối đa hóa giá trị thị trường của cổ phiếu là mục tiêu trong quản trị tài chính để xem xét đến các yếu tố như rủi ro, độ dài thời gian, chính sách cổ tức,...

Quy trình quản trị tài chính cho doanh nghiệp 

Để tiến hành quản trị tài chính cho doanh nghiệp, bạn cần phải thực hiện các bước sau đây: 

Bước 1: Xác lập kế hoạch & ngân sách 

Lên kế hoạch chi tiết, rõ ràng về tình hình tài chính của doanh nghiệp. Khi xây dựng kế hoạch, doanh nghiệp nên  thiết lập ngân sách phù hợp cho từng thời điểm. Hơn nữa, ngân sách sẽ liên quan đến nhiều bộ phận và dự báo sẽ thay đổi do biến động của thị trường.

Bước 2: Phân bổ các nguồn lực 

Chuyên gia quản trị tài chính cần xác định giá trị của các nguồn vốn và phân bổ nguồn lực dựa trên các tiêu chí như: mức tăng trưởng dự kiến của doanh nghiệp, các mục tiêu tài chính…Các chuyên gia nên hỗ trợ doanh nghiệp đưa ra một nguyên tắc để sử dụng nguồn vốn và xác định danh mục nên đầu tư để tạo ra nguồn thu nhanh nhất. 

Bước 3: Vận hành & giám sát 

Bước này rất quan trọng nhằm ngăn chặn các gian lận, sai sót trong phân bổ nguồn vốn. Giám đốc tài chính phải thường xuyên đánh giá về hoạt động kinh doanh và dòng tiền. Đây cũng chính là cách nhằm duy trì tính liên tục trong kinh doanh bằng cách đảm bảo tính hợp lệ trong quy trình tài chính của công ty. 

Bước 4: Đánh giá & báo cáo

Nhà quản trị tài chính nên thực hiện đánh giá hệ thống quản trị tài chính của doanh nghiệp thường xuyên để có thể linh hoạt thay đổi khi cần thiết dựa theo 3 tiêu chí: tỷ suất lợi nhuận theo tổng tài sản (ROA), tỷ suất lợi nhuận theo  doanh thu (ROS), tỷ suất lợi nhuận theo vốn chủ sở hữu (ROE).Các báo cáo tài chính và dữ liệu rất hữu ích trong đánh giá hiệu quả và sự thành công của doanh nghiệp.

Nguyên tắc trong quản trị tài chính doanh nghiệp 

1. Trade-off: Rủi ro cao - lợi nhuận càng cao

Dẫu biết đầu tư sẽ có rủi ro, nhưng nếu doanh nghiệp của bạn chấp nhận được rủi ro và kiểm soát tốt điều đó sẽ đảm bảo lợi nhuận từ việc đầu tư cao. 

2. Giá trị thời gian của tiền tệ

Yếu tố lạm phát tiền tệ phải được xem xét cẩn thận khi doanh nghiệp muốn phân bổ khoản tiền lớn cho dự án nào đó. Không loại trừ khả năng, doanh nghiệp bị tác động bởi giá trị giảm (hoặc tăng) theo thời gian của tiền tệ.

3. Tác động của chính sách thuế

Các chính sách thuế của Nhà nước sẽ khuyến khích và định hướng cho sự phát triển các lĩnh vực có lợi cho xã hội, người tiêu dùng và cả những ngành kìm hãm sự phát triển của một số lĩnh vực.Thuế vừa là đòn bẩy giúp doanh nghiệp hoạt động tốt hơn, nhưng cũng vừa là rào cản khiến doanh nghiệp khó phát triển trên thương trường.

4. Vận dụng đòn bẩy tài chính

Để tối ưu hóa lợi nhuận, sử dụng đòn bẩy tài chính là điều rất cần thiết để thúc đẩy hiệu quả kinh doanh. Tuy nhiên, nếu áp dụng không hiệu quả có thể sẽ là gánh nặng cho doanh nghiệp.

5. Thiết lập phương án dự phòng

Doanh nghiệp cần có các phương án dự phòng cho những trường hợp khẩn cấp. Đồng thời, cần duy trì quỹ tiết kiệm dự phòng để lưu trữ các dịch vụ bảo hiểm và quản lý tác động mà rủi ro đó mang lại.

Lưu ý khi quản trị tài chính doanh nghiệp

• Doanh nghiệp quy mô nhỏ dưới 10 nhân sự thì nên kiêm luôn trách nhiệm quản trị tài chính.
• Doanh nghiệp mới thành lập, cần xác định & lập chính sách kiểm tra sổ sách nội bộ.
• Thực hiện báo cáo dòng tiền hàng tháng đúng thời hạn và thường xuyên.
• Lập các báo cáo tài chính hàng tháng để tiện theo dõi hoạt động kinh doanh, kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh. 
• Đừng lẫn lộn tài khoản doanh nghiệp với tài khoản cá nhân của chủ sở hữu để minh bạch về dòng tiền của tổ chức.

Trên đây là toàn bộ thông tin về quản trị tài chính cho doanh nghiệp mà Bizfly chia sẻ cho bạn. Mong rằng kiến thức chúng tôi cung cấp sẽ phục vụ hữu ích cho việc tìm hiểu và vận dụng của bạn về sau.