HTTP là gì? Kiến thức tổng quan về giao thức HTTP và HTTPS từ A-Z

Thuật ngữ HTTP được dùng rất nhiều bởi dân lập trình và cũng là yếu tố quan trọng cấu thành website. Bởi vậy mà với những người làm các công việc liên quan đến công cụ này thì việc tìm hiểu về HTTP được coi như thiết yếu.

Trong bài viết sau đây, Bizfly sẽ giải thích cho bạn khái niệm HTTP là gì, nó có những đặc trưng cơ bản ra sao và nguyên lý hoạt động như thế nào.

HTTP là gì, HTTPS là gì?

HTTP được biết đến như một giao thức truyền tải các siêu văn bản. Nó được dùng trong www để truyền dữ liệu qua lại giữa máy chủ web và trình duyệt. Kỹ thuật HTTP sẽ quyết định cách dữ liệu yêu cầu được gửi đến máy chủ cũng như cách thức máy chủ phản hồi.

HTTP là gì, HTTPS là gì?

Hiểu đơn giản, HTTP là giao thức chuyên để phân phối các dữ liệu trên www. Giao thức này sử dụng cổng TCP 80 để truyền tải thông tin, giúp các máy tính giao tiếp với nhau.

HTTPS là giao thức HTTP có cài đặt chứng chỉ bảo mật SSL. Việc tích hợp thêm chứng chỉ mang lại cả ưu và nhược điểm, Bizfly sẽ trình bày chúng một cách chi tiết hơn trong một phần riêng.

Đặc trưng cơ bản của HTTP là gì?

3 đặc trưng cơ bản của HTTP là vấn đề tiếp theo Bizfly sẽ thảo luận cùng bạn. Chúng cũng là nguyên nhân khiến giao thức này trở nên ưu việt, phổ biến.

Đặc trưng cơ bản của HTTP là gì?

• Kết nối không liên tục: Kết nối của HTTP không liên tục. Quy trình xử lý, phản hồi yêu cầu thông thường của HTTP là Client tạo yêu cầu -> dừng kết nối với Server để đợi phản hồi -> Server tiến hành xử lý yêu cầu -> thiết lập kết nối tới Client và gửi phản hồi,
• Độc lập: Đặc trưng cơ bản thứ hai của HTTP là tính độc lập. Bạn có thể gửi mọi loại dữ liệu qua HTTP miễn sao máy chỉ và Client có biện pháp kiểm soát các nội dung của dữ liệu. Client và Server cần xác định nội dung gửi đi thuộc kiểu gì để lựa chọn MIME phù hợp.
• HTTP là stateless: Là connectionless nên đặc trưng thứ ba của HTTP là Stateless. Máy chủ và Client chỉ biết nhau trong yêu cầu của hiện tại, ngay sau đó, chúng sẽ quên. Ngoài ra, Cả máy khách và server đều có thể lưu lại thông tin về những yêu cầu giữ các website. 

Cấu trúc của HTTP

Cấu trúc của HTTP bao gồm 2 đối tượng là Client và Server. Có thể coi HTTP như giao thức gửi các yêu cầu và phản hồi giữa Client - Server. Tại giao thức này, mọi thiết bị tìm kiếm hay trình duyệt web sẽ đóng vai trò như máy khách, còn máy chủ web có vai trò như Server. 

• Client: Client (máy khách) gửi yêu cầu cụ thể đến Server theo mẫu phương thức yêu cầu -> Các phiên bản giao thức cùng với URI gửi thông báo MIME (gồm thông tin máy khách, nội dung của đối tượng, bộ chỉnh sửa) đến server qua kết nối TCP/IP.
• Server: Server nhận được yêu cầu -> Phản hồi lại bằng một dòng trạng thái qua thông báo MIME có chứa thông tin máy chủ, thông tin về nội dung của đối tượng và thực thể của đa phương tiện.

Cách thức hoạt động của HTTP

HTTP hoạt động theo nguyên lý: Client khởi tạo yêu cầu (tạo kết nối TCP tới cổng 80 hoặc một cổng khác trên server) -> server nhận yêu cầu -> gửi lại trạng thái đến cho client kèm theo thông điệp (thông điệp ở đây thường sẽ là thông tin yêu cầu, thông báo lỗi hay thông tin khác).

Sau khi phiên giao dịch hoàn thành, kết nối HTTP sẽ tự động bị đóng do nó là một stateless system.

Cách thức hoạt động của HTTP

HTTP tiến hành hoạt động giao tiếp giữa server và máy khách thông qua một loạt các tin nhắn. 3 kiểu tin nhắn được dùng nhiều nhất trong quá trình hoạt động của HTTP là GET, POST, HEAD.

• HTTP GET: Loại tin nhắn chỉ bao gồm một đường dẫn gửi đến server. Nó thường chỉ tiếp nhận dữ liệu mà gần như không có những tác dụng khác. Máy chủ sẽ xử lý dữ liệu của URL và gửi phản hồi về cho trình duyệt. Thao tác này được sử dụng khi Client cần lấy toàn bộ nội dung URL.
• HTTP POST: Tin nhắn này dùng để đặt các tham số dữ liệu vào phần thân của thông báo yêu cầu. Nó được dùng khi cần upload tệp tin hay submit form web, chủ đề,...
• HTTP HEAD: Có cách thức hoạt động tương tự như tin nhắn GET, điểm khác biệt duy nhất là máy chủ sẽ phản hồi thông tin về header. 

Sự khác biệt giữa HTTP và HTTPS

Như đã nói ở phần đầu, điểm khác nhau cơ bản giữa HTTP và HTTPS là sự xuất hiện của chứng chỉ bảo mật SSL. Cài đặt thêm chứng chỉ sẽ tăng khả năng bảo mật của website, giúp trang web được đánh giá cao hơn bởi cả công cụ tìm kiếm lẫn người dùng đồng thời việc Seo web sẽ hiệu quả hơn.

Tuy vậy, nó có nhược điểm là làm giảm tốc độ của việc tải trang. Các website sử dụng giao thức HTTPS sẽ mất nhiều thời gian tải trang hơn so với việc dùng HTTP. Dù vậy, bạn vẫn nên cài đặt SSL cho giao thức HTTP để bảo vệ dữ liệu cũng như thông tin khách hàng. Chứng chỉ sẽ giúp trang web của bạn tránh được các rủi ro từ phía hacker.

Với nội dung trên đây, Bizfly đã chia sẽ tới độc giả những điều cần biết về HTTP. Hiểu được nguyên lý cũng như đặc điểm của giao thức này, bạn sẽ thuận lợi hơn nhiều trong tiếp xúc và làm việc với website.

Vì sao nên đăng ký https cho website?

Https, hiểu theo nghĩa đơn giản là giao thức http được cài đặt thêm chứng chỉ bảo mật SSL. Chứng chỉ này giúp các thông tin và dữ liệu của trang web được bảo vệ khỏi "bàn tay" của các hacker, đồng thời ghi điểm với Google. Điều này giúp trang web được đánh giá cao hơn.

Vì sao nên đăng ký https cho website?

Việc đăng ký https cho website có thể mang lại rất nhiều lợi ích cho bạn, đặc biệt là trong công tác bảo mật thông tin. Cụ thể:

• Bảo mật tuyệt đối: Các dữ liệu của website được bảo vệ bằng cách mã hóa. Tin tặc không thể tiếp cận, đánh cắp được dữ liệu của website. Điều này tạo ra sự an toàn, bảo mật tuyệt đối cho website.
• Tạo dựng lòng tin với người truy cập: Các website đã đăng ký https có độ bảo mật cao, và hiển nhiên, điều này khiến người truy cập tin tưởng hơn khi tương tác. Các trang web đã cài đặt SSL sẽ hiển thị biểu tượng ổ khóa trên thanh địa chỉ. 
• Ảnh hưởng đến thứ hạng tìm kiếm: SSL đã trở thành một trong số các tiêu chí đánh giá, xếp hạng website quan trọng. Cài đặt chứng chỉ bảo mật website SSL giúp trang web của bạn có được thứ hạng tốt hơn, có cơ hội tiếp cận với nhiều khách hàng hơn.

Các cách đăng ký https cho website đơn giản, nhanh chóng

Hiện đăng ký https cho website đã trở thành công việc khá đơn giản mà bất cứ ai cũng có thể làm. Bạn chỉ cần lấy được chứng chỉ SSL và tiến hành theo một vài quy trình là đủ. Trước hết, Bizfly sẽ bắt đầu với việc lấy chứng chỉ. Bạn có thể mua chứng chỉ SSL tại các nhà cung cấp hosting.

Có hai loại chứng chỉ cho bạn lựa chọn là SSL miễn phí và mất phí. Với loại tính phí, bạn sẽ được bảo hành và tư vấn các vấn đề về bảo mật và khá nhiều sử dụng khá nhiều tính năng ưu việt khác.

Sử dụng cPanel

Sau khi mua chứng chỉ, bạn đăng ký https cho website với quy trình: 

Đăng ký https cho website bằng Cpanel

• Đăng nhập control panel của trang web -> vào mục chữ ký số SSL -> vào ‘Manage SSL site’ 
• Chọn tên miền cần cài đặt SSL -> Giao Điền đầy đủ thông tin trên file đi kèm lúc mua SSL vào các mục tương ứng (Certificate; Private Key và Certificate Authority Bundle)
• Chọn ‘Install Certificate’

Xem thêm: Cpanel là gì và hướng dẫn sử dụng Cpanel hiệu quả cho người mới

Sử dụng WordPress

Bên cạnh sử dụng cPanel, bạn cũng có thể đăng ký https cho website ngay trên WordPress. Những gì bạn cần làm là: Vào ‘Dashboard’ -> mở ‘Settings’ -> chọn ‘General’ -> chọn ‘WordPress Address’ và mục ‘Site Address’ -> địa chie website dưới dạng http xuất hiện -> chuyển http thành https.

Chuyển hướng 301

Chuyển hướng 301 cũng là một trong số các biện pháp hữu hiệu để đăng ký https cho website. Thao tác thực hiện chuyển hướng tương đối đơn giản, bạn cần thực hiện 6 bước:

Đăng ký https cho website bằng 301

• Bước 1: Vào File .htaccess
• Bước 2: Đến public_html -> Chọn File .htaccess
• Bước 3: Chọn File .htaccess
• Bước 4: Click vào View/Edit
• Bước 5: Dán Snippet dưới đây vào cuối file: RewriteEngine On, RewriteCond %{SERVER_PORT} 80, RewriteRule ^(.*)$ https://www.yoursite.com/$1 [R,L], Trong đó URL ở dòng cuối là địa chỉ trang web của bạn. 
• Bước 6: Lưu thay đổi -> đóng File .htaccess

Một vài lưu ý khi đăng ký https cho website

Trong quá trình đăng ký https cho website, bạn cần lưu ý về hình ảnh CDN và liên kết không an toàn. Hai yếu tố này sẽ được trình bày ngay sau đây.

Hình ảnh CDN

Hình ảnh trên trang web bị hỏng hay lỗi sau khi hoàn tất việc đăng ký https cho website là việc xảy ra khá thường xuyên. Những hình ảnh này có điểm chung là đều được cung cấp qua các CDN không an toàn. Chính vì vậy mà chúng không thể tải được nữa khi SSL xuất hiện. 

Một vài lưu ý khi đăng ký https cho website

Trong trường hợp này, bạn cần thực hiện một loạt thao tác như sau để khắc phục sự cố. Truy cập CDB -> Paste SSL, Private Key vào những trường tương ứng -> Dán vào cPanel đoạn text đã qua mã hóa -> Lưu thay đổi

Liên kết có trong website 

Liên kết trong website cũng là yếu tố cần lưu ý khi cài đặt SSL. Sau khi bật https và SSL, màn hình của bạn sẽ hiển thị thông báo ‘Not Secure’, có nghĩa là website của bạn đã bị lỗi do có chứa các liên kết kém an toàn.

Bạn có thể xử lý lỗi này với những thao tác: Vào WordPress -> kiểm tra Code của các phần header, footer, widget -> Check lại các đường dẫn đến Facebook, Gravatar,… Sửa link để dùng https -> xóa bộ nhớ Cache -> F5 lại trang.

Có thể thấy, hình ảnh CDN và liên kết có trong website ảnh hưởng rất nhiều đến hoạt động của trang web sau khi đăng ký https. Hãy lưu ý đến nó nhiều hơn trong quá trình cài đặt.

Đăng ký https cho website không hề khó khăn dù bạn có kiến thức về code hay không. Với những gì đã cung cấp trong bài, bạn hoàn toàn có thể tự cài đặt SSL cho giao thức http của mình.

Nguồn tham khảo:

• https://vi.wikipedia.org/wiki/HTML