Nghiên cứu thị trường là gì? Các phương pháp nghiên cứu thị trường

Nghiên cứu thị trường là một công việc cực kỳ quan trọng giúp doanh nghiệp có thể hiểu rõ được đối tượng khách hàng mục tiêu, thị trường cũng như đối thủ cạnh tranh của mình từ đó tạo ra lợi thế cạnh tranh cho mình trên thị trường. Hiểu rõ nghiên cứu thị trường là gì và các phương pháp nghiên cứu thị trường hiệu quả sẽ là cách để doanh nghiệp phát triển hiệu quả hơn. Hãy cùng Bizfly tìm hiểu thông tin này qua bài viết dưới đây.

Nghiên cứu thị trường là gì?

Nghiên cứu thị trường (Marketing Research) là quá trình thu thập mọi thông tin, dữ liệu liên quan đến khách hàng, thị trường mục tiêu hay đối thủ cạnh tranh để nhằm mục đích đánh giá tính khả thi của một dịch vụ hay sản phẩm mới. Thông qua nghiên cứu thị trường, doanh nghiệp sẽ khám phá ra được thị trường mục tiêu và đưa ra chiến lược kinh doanh phù hợp nhất.

Đây chính là công cụ kinh doanh quan trọng đối với một môi trường cạnh tranh khốc liệt như hiện nay. Bởi, càng hiểu rõ về khách hàng của mình doanh nghiệp càng có thêm nhiều cơ hội để thành công hơn. Thông qua hoạt động nghiên cứu thị trường, mọi người có thể hình thành nên những ý tưởng sản phẩm và chiến lược định vị sản phẩm đó cụ thể hơn.

Ví dụ: Một công ty kinh doanh sản phẩm gia vị thông qua nghiên cứu sẽ biết được một số loại hương vị sẽ chỉ phù hợp ở một khu vực nhất và đối tượng khách hàng nhất định. Không có sản phẩm nào có thể đáp ứng được nhu cầu của toàn bộ khách hàng.

Có thể thấy được rằng, nghiên cứu thị trường sẽ cung cấp cho doanh nghiệp những "tư liệu" để phát hiện ra những thị trường ngách cho từng dòng sản phẩm và chiến lược để marketing cho sản phẩm đó ra thị trường. Nhờ vào hoạt động nghiên cứu này, doanh nghiệp không phải chi quá nhiều ngân sách cho những thị trường không phù hợp hay những chiến dịch marketing tốn kém.

Hoạt động nghiên cứu thị trường có thể được thực hiện bởi các hoạt động phổ biến như là trao đổi với khách hàng, các cuộc khảo sát, thực hiện phỏng vấn hay các phương pháp khác để thu thập thông tin cần thiết cho doanh nghiệp.

Nghiên cứu thị trường là quá trình thu thập thông tin để đánh giá tính khả thi của sản phẩm, dịch vụ

Mục đích và tầm quan trọng của việc nghiên cứu thị trường

Mục đích của việc nghiên cứu thị trường

Quá trình nghiên cứu thị trường đối với bất kỳ một doanh nghiệp nào cũng sẽ thường xoay quanh những mục tiêu chính như sau:

• Tìm hiểu nhu cầu của thị trường: Nghiên cứu thị trường giúp các doanh nghiệp hiểu rõ hơn về nhu cầu, yêu cầu của khách hàng, điều này giúp các doanh nghiệp có thể đưa ra sản phẩm, dịch vụ phù hợp với nhu cầu thị trường.
• Tìm hiểu đối thủ cạnh tranh: Nghiên cứu thị trường giúp các doanh nghiệp hiểu rõ hơn về các đối thủ cạnh tranh, điều này giúp các doanh nghiệp có thể đưa ra các chiến lược cạnh tranh phù hợp để giành được ưu thế trên thị trường.
• Định vị thương hiệu: Nghiên cứu thị trường giúp các doanh nghiệp định vị thương hiệu của mình trong tâm trí khách hàng và trên thị trường. Điều này giúp các doanh nghiệp có thể tạo ra một hình ảnh, nhận thức về thương hiệu của mình và thu hút khách hàng.
• Đưa ra các quyết định chiến lược kinh doanh: Nghiên cứu thị trường cung cấp thông tin quan trọng giúp các doanh nghiệp đưa ra các quyết định chiến lược kinh doanh, từ việc phát triển sản phẩm mới, định giá sản phẩm, quyết định về kênh phân phối, đến chiến lược tiếp thị và quảng cáo. 
• Đánh giá hiệu quả chiến lược kinh doanh: Nghiên cứu thị trường cũng giúp các doanh nghiệp đánh giá hiệu quả của các chiến lược kinh doanh đã triển khai, từ đó giúp các doanh nghiệp có thể điều chỉnh, cải tiến hoặc thay đổi chiến lược để tối đa hóa lợi nhuận và tăng cường cạnh tranh trên thị trường.

Tầm quan trọng của nghiên cứu thị trường đối với doanh nghiệp

Nghiên cứu thị trường có vai trò rất quan trọng trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Việc hiểu rõ về thị trường, người tiêu dùng và đối thủ cạnh tranh giúp cho các doanh nghiệp có thể đưa ra các quyết định chiến lược kinh doanh chính xác hơn từ đó tối ưu hóa hiệu quả kinh doanh.

Nghiên cứu thị trường cung cấp các thông tin quan trọng về nhu cầu, xu hướng và thị trường, giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về những yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của mình. Nó cũng giúp doanh nghiệp định vị thương hiệu, xác định mục tiêu khách hàng và đưa ra các chiến lược tiếp thị phù hợp để thu hút khách hàng hơn.

Điều quan trọng nhất là nghiên cứu thị trường giúp các doanh nghiệp tránh những rủi ro không cần thiết, tránh lãng phí ngân sách và tăng cường sức cạnh tranh trên thị trường. Vì vậy, nghiên cứu thị trường không chỉ giúp các doanh nghiệp tồn tại trên thị trường, mà còn giúp các doanh nghiệp phát triển và đạt được thành công dài lâu.

Nghiên cứu thị trường có vai trò vô cùng quan trọng đối với hoạt động kinh doanh

Các phương pháp nghiên cứu thị trường hiệu quả

Có rất nhiều phương pháp để doanh nghiệp có thể nghiên cứu thị trường, mỗi một phương pháp sẽ đi kèm với nó là ưu điểm và nhược điểm khác nhau. Dưới dây sẽ là một số phương pháp nghiên cứu thị trường phổ biến:

Phương pháp khảo sát

Khảo sát là một trong những phương pháp nghiên cứu thị trường phổ biến nhất hiện nay. Doanh nghiệp sẽ sử dụng các bảng câu hỏi để thu thập thông tin thông tin cơ bản về khách hàng, bao gồm: độ tuổi, giới tính, thu nhập, sở thích, thói quen mua sắm, ý kiến về sản phẩm hoặc dịch vụ, đánh giá về hình ảnh của thương hiệu, v.v. Có nhiều loại khảo sát khác nhau, bao gồm:

• Khảo sát trực tiếp: Đây là khảo sát được tiến hành bằng cách gặp trực tiếp người tham gia khảo sát để thu thập câu trả lời.
• Khảo sát trực tuyến: Là khảo sát được tiến hành trên Internet bằng cách sử dụng các hệ thống khảo sát trực tuyến như Email, biểu mẫu câu hỏi trực tuyến để thu thập thông tin từ khách ahfng
• Khảo sát qua điện thoại: Đại diện của công ty sẽ tiến hành gọi điện thoại đến người tham gia khảo sát và yêu cầu họ trả lời các câu hỏi được thiết lập sẵn từ trước.
• Khảo sát bằng thư: Doanh nghiệp sẽ tiến hành gửi thư đến người tham gia khảo sát theo địa chỉ nhận thư mà họ cung cấp.

Một số lưu ý mà doanh nghiệp cần quan tâm khi sử dụng phương pháp khảo sát:

• Khi thiết kế câu hỏi phải đơn giản, dễ hiểu và liên quan đến mục đích nghiên cứu.
• Mẫu khảo sát phải đại diện cho các đối tượng nghiên cứu.
• Khảo sát cần được tiến hành ở nhiều địa điểm khác nhau để đảm bảo tính đa dạng của mẫu.
• Kết quả khảo sát cần được phân tích và đánh giá một cách cẩn thận để tìm ra những thông tin quan trọng, hữu ích nhất cho quá trình nghiên cứu.

Nghiên cứu thị trường thông qua hoạt động khảo sát và điều tra

Thảo luận nhóm tập trung

Đây là phương pháp cho phép doanh nghiệp có thể nghiên cứu tập trung vào một chủ đề cụ thể bằng cách gặp gỡ và nói chuyện với một nhóm người tham gia tại một thời điểm nào đó để thảo luận, trao đổi ý kiến và đưa ra những quyết định, giải pháp trong quá trình nghiên cứu.

Để có được kết quả chính xác và đáng tin cậy từ nghiên cứu thị trường, khi thực hiện thảo luận nhóm tập trung mọi người cần tuân thủ các quy trình nghiên cứu khoa học như sau:

• Lựa chọn đối tượng: Lựa chọn đối tượng kỹ lưỡng, phản ánh đầy đủ và chính xác đặc tính của thị trường muốn nghiên cứu
• Thực hiện cuộc phỏng vấn: Câu hỏi phỏng vấn cần được thiết kế cẩn thận, rõ ràng đảm bảo câu trả lời được thu thập chính xác, đáng tin cậy.
• Quản lý dữ liệu: Dữ liệu sau khi được thu thập cần được quản lý cẩn thận 
• Phân tích dữ liệu: Sau khi đã thu thập được dữ liệu thì cần phân tích, đánh giá về nhu cầu, hành vi và mong đợi của nhóm tập trung về sản phẩm, dịch vụ của công ty.
• Đưa ra kết luận: Đưa ra kết luận theo số liệu và đưa ra khuyến nghị để giúp doanh nghiệp cải thiện chất lượng dịch vụ, sản phẩm của mình.

Phương pháp phỏng vấn

Phỏng vấn là phương pháp nghiên cứu thị trường thông qua cách thức tiếp xúc trực tiếp với các đối tượng nghiên cứu để thu thập thông tin về thói quen mua sắm, ý kiến, nhận thức về sản phẩm hoặc dịch vụ của họ. Có nhiều loại phỏng vấn khác nhau:

• Phỏng vấn cấu trúc: Tiến hành phỏng vấn theo các câu hỏi cố định và phải được trải lời theo cấu trúc có sẵn.
• Phỏng vấn bán cấu trúc: Phương pháp phỏng vấn sử dụng các câu hỏi cố định nhưng cách trả lời có thể khác nhau.
• Phỏng vấn không cấu trúc: Phỏng vấn bằng các câu hỏi mở và không có kế hoạch cụ thể.

Lưu ý khi sử dụng phương pháp phỏng vấn trong nghiên cứu thị trường:

• Đối tượng phỏng vấn phải được lựa chọn cẩn thận để đảm bảo tính đại diện và đa dạng của mẫu.
• Phương pháp phỏng vấn phải được thực hiện bởi những người có kinh nghiệm trong việc thực hiện phỏng vấn để đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của kết quả.

Phân tích dữ liệu

Phân tích dữ liệu là phương pháp nghiên cứu thị trường phổ biến giúp doanh nghiệp tìm hiểu và đánh giá thông tin liên quan đến một thị trường cụ thể từ đó nắm được tiềm năng của thị trường. Phân tích dữ liệu thị trường bao gồm việc thu thập, xử lý, phân tích và đưa ra những dự đoán về tương lai của thị trường.

Một số phương pháp phân tích dữ liệu thị trường cơ bản như sau:

• Phân tích cơ bản: Phân tích các yếu tố cơ bản của thị trường bao gồm các chỉ số kinh tế, doanh nghiệp và yếu tố chính trị, xã hội, văn hóa và môi trường.
• Phân tích kỹ thuật: Phân tích các biểu đồ giá và khối lượng giao dịch để tìm hiểu xu hướng và mô hình của thị trường. 
• Phân tích định lượng: Phân tích các số liệu thống kê về thị trường như doanh số bán hàng, tỷ lệ phát triển, tỷ lệ lợi nhuận và các chỉ số tài chính để đánh giá tình hình tài chính của một doanh nghiệp hoặc một ngành công nghiệp.
• Phân tích định tính: Phân tích các yếu tố phi tài chính của một doanh nghiệp hoặc một ngành công nghiệp như thương hiệu, chiến lược tiếp thị, quản lý và các yếu tố chính trị, xã hội và văn hóa để đánh giá tình hình tương lai của thị trường.

Phương pháp phân tích dữ liệu phổ biến trong nghiên cứu thị trường

Quan sát hành vi khách hàng 

Đây là phương pháp giúp doanh nghiệp thu thập dữ liệu bằng cách quan sát hành vi của khách hàng tham gia thị trường. Phương pháp này cho phép thu thập thông tin về hành vi, hoạt động,  phản ứng của các đối tượng tham gia.

Phương pháp này có thể được thực hiện thông qua nhiều cách khác nhau:

• Quan sát trực tiếp: Trực tiếp quan sát hoạt động của các cá nhân hoặc nhóm sau đó ghi lại các hành vi và hoạt động mà họ quan sát được.

• Quan sát gián tiếp: Quan sát các sản phẩm, dịch vụ hoặc thông tin được phân phối trên thị trường. Sử dụng các chỉ số hoặc phương pháp đo lường để đánh giá mức độ thành công của dự án.

• Quan sát trên mạng: Sử dụng các công cụ trực tuyến để quan sát các hoạt động của những người dùng trên các trang web, diễn đàn hay mạng xã hội...

Phương pháp này có một hạn chế đó chính là không thể cung cấp một cách chi tiết các thông tin về ý kiến, suy nghĩ hay cảm xúc của người được quan sát. Vì vậy để đảm bảo tính chính xác của kết quả nghiên cứu thì doanh nghiệp sẽ cần kết hợp phương pháp quan sát này với các phương pháp khác ví dụ như phỏng vấn, khảo sát hay phân tích dữ liệu.

Theo dõi trên mạng xã hội

Theo dõi trên mạng xã hội là một phương pháp quan trọng để nghiên cứu thị trường và đánh giá ý kiến, hoạt động của khách hàng trên mạng xã hội. Dưới đây là một số phương pháp theo dõi trên mạng xã hội phổ biến:

• Sử dụng công cụ theo dõi mạng xã hội: Có nhiều công cụ mạng xã hội miễn phí và trả phí, giúp theo dõi hoạt động của khách hàng trên các mạng xã hội như Facebook, Twitter, Instagram, LinkedIn, v.v. Những công cụ này cho phép bạn theo dõi từ khóa, thương hiệu, sản phẩm, dịch vụ hoặc ngành nghề nhất định trên mạng xã hội để biết được những gì khách hàng nói về chúng.
• Phân tích dữ liệu mạng xã hội: Bằng cách sử dụng phần mềm phân tích dữ liệu, bạn có thể phân tích và đánh giá các dữ liệu mạng xã hội để hiểu rõ hơn về ý kiến, suy nghĩ và hành vi của khách hàng trên mạng xã hội. Các dữ liệu phân tích bao gồm số lượng bài viết, bình luận, đánh giá, cảm xúc, v.v. được thu thập từ các nền tảng mạng xã hội khác nhau.
• Giám sát các diễn đàn và trang web: Ngoài các mạng xã hội phổ biến, còn có rất nhiều diễn đàn và trang web khác mà khách hàng sử dụng để trao đổi ý kiến. Vì vậy, bạn có thể sử dụng các công cụ giám sát để theo dõi các diễn đàn và trang web này để biết được những gì khách hàng nói về thương hiệu, sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn.
• Tương tác trực tiếp với khách hàng: Bạn có thể tương tác trực tiếp với khách hàng trên mạng xã hội bằng cách trả lời các bình luận hoặc tin nhắn của họ, hỏi ý kiến hoặc đưa ra phản hồi. Điều này giúp bạn hiểu rõ hơn về khách hàng và tạo sự tương tác tích cực giữa doanh nghiệp và khách hàng.

Thử nghiệm 

Đây là phương pháp nghiên cứu thị trường định tính. Trong đó cuộc khảo sát diễn ở một địa điểm cụ thể nơi mà người nghiên cứu có thể kiểm soát tình trạng theo đúng ý đồ của cuộc nghiên cứu. Ưu điểm của phương pháp này không những có thể quan sát được những những thông tin khách hàng nói, mà còn bởi ngôn ngữ cơ thể của họ.

Ngoài ra, doanh nghiệp có thể đào sâu bằng những câu hỏi follow-up dựa trên những phản ứng hoặc câu trả lời của khách hàng.

Quy trình 7 bước nghiên cứu thị trường tối ưu cho doanh nghiệp

Để giúp doanh nghiệp nghiên cứu thị trường hiệu quả, dưới đây là 6 bước thực hiện.

Bước 1: Xác định mục tiêu nghiên cứu

Khi bắt đầu thực hiện việc nghiên cứu, mọi người cần xác định rõ mục tiêu của mình là gì. Điều này giúp tập trung vào các vấn đề quan trọng nhất trong nghiên cứu của mình và kết quả của cuộc nghiên cứu đạt chất lượng cao.

Bước 2: Thu thập thông tin

Bước tiếp trong quy trình nghiên cứu thị trường đó là thu thập thông tin. Có rất nhiều cách để mọi người có thể thu thập thông tin từ thị trường, bao gồm: khảo sát, phỏng vấn trực tiếp, tìm hiểu thông tin từ báo cáo thị trường, số liệu thống kê, phương pháp phỏng vấn, thử nghiệm...Tùy thuộc vào mức độ nghiên cứu để doanh nghiệp chọn ra phương pháp phù hợp.

Bước 3: Phân tích và đánh giá dữ liệu

Sau khi đã thu thập được dữ liệu thì mọi người sẽ cần phải có sự phân tích và đánh giá các thông tin mà mình thu được để từ đó tìm ra được xu hướng, các yếu tố tác động cũng như xem xém tình hình thị trường hiện nay đang như thế nào. Từ đó mới có thể hình dung ra được phương án triển khai tiếp theo.

Quy trình 7 bước nghiên cứu thị trường tối ưu cho doanh nghiệp​

Bước 4: Xác định khách hàng tiềm năng

Ở bước tiếp theo trong quy trình nghiên cứu thị trường, mọi người cần xác định được nhũng đặc điểm của nhóm khách hàng tiềm năng mà mình đang hướng đến. Từ đó việc xây dựng các chiến lược kinh doanh nhắm đối tượng mới phù hợp và đạt kết quả tốt hơn.

Bước 5: Phân tích đối thủ cạnh tranh

Không chỉ cần thu thập thông tin về khách hàng mà mọi người cần phải tìm hiểu và đánh giá thông tin về đối thủ cạnh tranh trực tiếp của mình trên thị trường. Điều này sẽ là cơ hội để mọi người phân tích được điểm mạnh, điểm yếu của mình và đối thủ để từ đó có chiến lược cạnh tranh phù hợp hơn.

Bước 6: Dự đoán về thị trường trong tương lai

Dựa trên các thông tin thu thập được, kết hợp với đánh giá xu hướng phát triển hiện tại của thị trường, mọi người có thể đưa ra được dự đoán về sự phát triển của thị trường trong tương lai. Khi đó, việc tiếp theo đó chính là xây dựng chiến lược kinh doanh đáp ứng được thị trường trong tương lai.

Bước 7: Tổng hợp kết quả

Đây là bước cuối cùng trong một quy trình nghiên cứu thị trường. Mọi người sẽ cần tổng hợp lại toàn bộ kết quả nghiên cứu và trình bày, thể hiện tất cả thông tin theo cách dễ hiểu và logic. Điều này sẽ giúp mọi người có thể trình bày kết quả nghiên cứu chuyên nghiệp và hiệu quả hơn.

Trên đây là toàn bộ thông tin về nghiên cứu thị trường mà bạn có thể tham khảo. Với những thông tin mà Bizfly cung cấp sẽ giúp ích cho bạn tìm ra phương hướng nghiên cứu thị trường hiệu quả. 

Đọc thêm: Hướng dẫn cách để tìm ra thị trường ngách phù hợp