Chuỗi cung ứng lạnh (Cold Chain) là gì? Cấu trúc và vai trò của chuỗi cung ứng lạnh

Chuỗi cung ứng lạnh đóng vai trò quan trọng trong quá trình bảo quản và vận chuyển hàng hóa/sản phẩm đặc thù cần được duy trì ở nhiệt độ thích hợp cho đến khi tới được tay khách hàng. Hãy cùng Bizfly tìm hiểu rõ hơn về cấu trúc, vai trò của chuỗi cung ứng lạnh qua bài viết dưới đây. 

Chuỗi cung ứng lạnh (cold chain) là gì? 

Chuỗi cung ứng lạnh (cold chain) là chuỗi cung ứng có hoạt động và quy trình được tạo ra với khả năng kiểm soát và duy trì nhiệt độ, độ ẩm cho các loại hàng hóa, sản phẩm đặc thù cần được bảo quản lạnh, để đảm bảo chất lượng cũng như thời gian sử dụng cho sản phẩm trong quá trình vận chuyển, phân phối ra thị trường. 

Hiện nay, một số lĩnh vực có sản phẩm đặc thù cần được áp dụng chuỗi cung ứng lạnh để bảo quản như: thực phẩm, dược phẩm, hóa chất, hàng đông lạnh,... 

Chuỗi cung ứng lạnh được tạo ra nhằm duy trì nhiệt độ, độ ẩm cho các sản phẩm đặc thù cần được bảo quản lạnh

Cấu trúc của chuỗi cung ứng lạnh

Cấu trúc của chuỗi cung ứng lạnh được xét trên 2 phương diện đó là tính vật lý và phương diện tổ chức. Gồm nhiều yếu tố từ kho lưu trữ, cách vận hành, kiểm soát nhiệt độ,... để đảm bảo sự an toàn và chất lượng sản phẩm tốt nhất trước khi đến tay khách hàng. Cùng tìm hiểu rõ hơn về 2 phương diện này qua thông tin sau:

Xét trên tính vật lý

Xét trên mặt vật lý, chuỗi cung ứng lạnh bao gồm 2 thành phần là hệ thống kho lạnh và hệ thống xe tải lạnh. 

• Hệ thống kho lạnh: Hệ thống kho lạnh sẽ có vai trò lưu trữ cũng như bảo quản hàng hóa tại các điểm Logistics quan trọng. Tại đây, hàng hóa sẽ được lưu trữ trước khi đến tay người dùng hay những điểm phân phối khác.
• Xe tải lạnh: Xe tải lạnh sẽ có vai trò phân phối và đảm bảo các điều kiện của hàng hóa như: Độ ẩm, nhiệt độ,... luôn đạt trạng thái tốt nhất trong suốt quá trình vận chuyển. 

Cụ thể với mỗi loại hàng hóa khác nhau, chuỗi cung ứng lạnh sẽ cung cấp nhiệt độ phù hợp. Ví dụ như: 

• Hàng hóa là thịt: Đối với loại hàng hóa thực phẩm này thường cần độ đông lạnh ở mức bình thường, dao động từ -16 đến -20 độ C.
• Hàng hóa là hải sản: Đặc biệt với loại hàng hải sản này thường cần độ đông lạnh sâu, dao động từ -28 đến -30 độ C.
• Hàng hóa là trái cây, rau củ quả: Những hàng hóa này thường mức đông lạnh ít, dao động từ 2 đến 4 độ C.

Cấu trúc của chuỗi cung ứng lạnh được xét trên 2 phương diện là tính vật lý và phương diện tổ chức

Xét trên phương diện tổ chức

Ngoài các yếu tố được đề cập ở mặt vật lý, khi muốn chuỗi cung ứng lạnh hoạt động hiệu quả các doanh nghiệp cần chú trọng tới quy trình quản lý, vận hành và kiểm soát các thiết bị vận chuyển. Cấu trúc của chuỗi cung ứng lạnh về phương diện tổ chức được hình thành bởi 3 yếu tố chính sau:

• Máy móc, trang thiết bị lưu trữ, hàng hóa vận chuyển được đảm bảo an toàn trong điều kiện nhiệt độ, khí hậu ổn định. 
• Hình thành, xây dựng các thủ tục để thực hiện quản lý, kiểm soát chặt chẽ quá trình vận hành chuỗi cung ứng lạnh được hiệu quả.
• Chú trọng, tập trung vào việc đào tạo các nhà quản lý có chuyên môn cao trong việc sử dụng các thiết bị đặc thù, chuyên dụng. 

Vai trò của chuỗi cung ứng lạnh đối với doanh nghiệp

Đối với mỗi doanh nghiệp, chuỗi cung ứng lạnh được xem là yếu tố quan trọng hàng đầu để đảm bảo chất lượng cho các hàng hóa, sản phẩm. Vận hành tốt chuỗi cung ứng lạnh giúp doanh nghiệp tránh được tối đa những rủi ro về hư hỏng hàng hóa. Bên dưới là một số vai trò, lợi ích mà doanh nghiệp cần nắm được. 

Chuỗi cung ứng lạnh được xem là yếu tố quan trọng hàng đầu để đảm bảo chất lượng cho các hàng hóa, sản phẩm

Tăng thời gian bảo quản, giảm tỷ lệ hư hỏng, đảm bảo chất lượng sản phẩm

Các thống kê đã cho thấy khi sử dụng chuỗi cung ứng lạnh, thời gian sử dụng, bảo quản của sản phẩm/hàng hóa được kéo dài gấp 2-3 lần bình thường. Lúc này, tỷ lệ hàng hóa bị hư hỏng cũng được giảm đáng kể, lên đến khoảng 60-70%. Khi đó, chuỗi cung ứng lạnh tạo điều kiện vô cùng thuận lợi cho các doanh nghiệp bởi họ có thêm thời gian để phân phối và đưa các sản phẩm chất lượng đến tay người tiêu dùng. Qua đó giúp các doanh nghiệp giảm chi phí thay thế hàng tồn kho và cải thiện lợi nhuận về khâu vận chuyển. 

Tăng thời gian bảo quản, tránh hư hỏng, đảm bảo chất lượng sản phẩm

Nâng cao trải nghiệm khách hàng, tạo lòng trung thành

Khi hàng hóa/sản phẩm được thực hiện lưu trữ, bảo quản tốt nhất có thể sẽ góp phần khiến người tiêu dùng cảm thấy hài lòng khi nhận được những sản phẩm đảm bảo chất lượng. Từ đó thắt chặt mối quan hệ của doanh nghiệp với các khách hàng, gia tăng doanh thu bán hàng, tạo ra nguồn thu ổn định, bền vững cho doanh nghiệp góp phần nâng cao trải nghiệm khách hàng, tạo vị thế doanh nghiệp, mở rộng quy mô hình kinh doanh.

Gia tăng chất lượng cuộc sống, mở ra cơ hội hợp tác và phát triển nền kinh tế

Nhờ thực hiện tốt các hoạt động bảo quản hàng hóa/sản phẩm trong chuỗi cung ứng lạnh nên chất lượng sản phẩm được nâng cao và duy trì, đảm bảo độ tưới mới, thành phần, dinh dưỡng có trong sản phẩm. Bên cạnh đó, quản lý chuỗi cung lạnh tốt cũng tạo điều kiện cho các sản phẩm có đủ điều kiện để xuất khẩu tới các thị trường tiêu thụ trên thế giới, từ đó, thu hút thêm dòng tiên, nâng cao doanh thu, phát triển mối quan hệ hợp tác bền vững giữa các quốc gia. 

Tiềm năng phát triển và khó khăn khi triển khai chuỗi cung ứng tại Việt Nam 

Chuỗi cung ứng lạnh đang trên đà phát triển mạnh mẽ tại các quốc gia có nhu cầu vận chuyển, xuất khẩu hàng hóa đặc thù trong đó có Việt Nam. Đây được xem là giải pháp tối ưu cho việc kiểm soát và duy trì nhiệt độ thích hợp trong quản lý hàng hóa, đặc biệt là đối với các hàng hóa sản phẩm như: Thực phẩm, dược phẩm, thiết bị y tế,...

Với sự tăng trưởng nhanh chóng của chuỗi cung ứng lạnh tại Việt Nam, lên đến 15 – 20%/năm, lúc này các doanh nghiệp cần chú trọng khai thác và phát triển chuỗi cung ứng lạnh tại Việt Nam để đạt được những hiệu quả nhất định trong kinh doanh.

Tiềm năng phát triển và khó khăn khi triển khai chuỗi cung ứng lạnh tại Việt Nam 

Đi cùng với với sự tăng trưởng vượt trội ấy, chuỗi cung ứng lạnh tại Việt Nam vẫn đang gặp nhiều khó khăn, thách thức cần được chú trọng và khắc phục: 

• Thiếu hệ thống kho lạnh: Hiện nay, hệ thống kho lạnh trên toàn quốc chỉ đáp ứng được một phần nhu cầu sử dụng. Bên cạnh đó, cơ cấu của kho lạnh cũng chưa đạt được yêu cầu bảo quản sâu cho các mặt hàng thủy hải sản. Đồng thời, vấn đề phân bố chuỗi cung ứng không hợp lý và thiếu đồng đều về trình độ công nghệ cũng mang lại nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp.
• Thiếu hụt về phương tiện vận chuyển và công nghệ bốc xếp hàng lạnh: Hiện nay, các doanh nghiệp vận chuyển hàng lạnh chủ yếu sử dụng các phương tiện như: Xe container, tàu chở hàng được thiết kế có khoang lạnh, đường hàng không. Tuy nhiên, những phương tiện này vẫn chưa đáp ứng đủ về mặt số lượng và chất lượng cần phải có. 
• Sự phát triển của hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông: Vấn đề áp dụng công nghệ thông tin để hỗ trợ việc giao tiếp logistic ở nước ta còn yếu. Hiện nay, đa phần các website của doanh nghiệp logistic chỉ giới thiệu về dịch vụ và thương hiệu của mình mà thiếu đi các tiện ích cần có như: Theo dõi đơn hàng, tính năng nhìn thấy và kiểm soát đơn hàng.

Bài viết trên là tất cả những thông tin về chuỗi cung ứng lạnh mà Bizfly mang đến cho các doanh nghiệp. Hy vọng với những kiến ​thức này sẽ giúp ích cho doanh nghiệp trong việc lựa chọn và ứng dụng chuỗi cung ứng lạnh vào quá trình kinh doanh của mình.