Nhu cầu thị trường là gì? Quy trình và các phương pháp nghiên cứu

Khi kinh doanh ở bất kỳ lĩnh vực nào, điều đầu tiên doanh nghiệp cần làm là tìm hiểu và nắm rõ nhu cầu thị trường đối với sản phẩm/dịch vụ. Từ đó, xây dựng chiến lược sản phẩm phù hợp và chính xác.

Tuy nhiên, việc xác định nhu cầu thị trường không đơn giản, đòi hỏi nhà lãnh đạo phải hiểu rõ các cấp độ nhu cầu cũng như các phương pháp nghiên cứu phù hợp. Hãy cùng Bizfly tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây:

Khái niệm về nhu cầu thị trường

Nhu cầu thị trường (Market Demand) là những mong muốn và nhu cầu của khách hàng đối với sản phẩm hoặc dịch vụ trên thị trường. Theo các chuyên gia, nhu cầu thị trường gồm ba cấp độ: Cần (Need), Mong muốn (Want) và Nhu cầu (Demand), cụ thể:

• Cần (Need): Đây là những nhu cầu tự nhiên của con người, tồn tại sẵn và không do ai tạo ra. Đây là cảm giác thiếu hụt mà con người mong muốn dùng sản phẩm hoặc dịch vụ để đáp ứng.
• Mong muốn (Want): Là cách cụ thể hóa nhu cầu tự nhiên thông qua một sản phẩm hoặc dịch vụ nhất định. Mong muốn chịu ảnh hưởng lớn từ văn hóa, môi trường và cá tính cá nhân.
• Nhu cầu (Demand): Là mong muốn có khả năng chi trả thực tế cho sản phẩm/dịch vụ trên thị trường. Nhu cầu này chịu ảnh hưởng bởi yếu tố kinh tế. 

Ngoài ra, cần phân biệt rõ giữa "Nhu cầu thị trường" và "Nhu cầu cá nhân". Nhu cầu cá nhân là mong muốn và khả năng chi trả của từng khách hàng riêng biệt, trong khi nhu cầu thị trường là tổng hợp nhu cầu cá nhân trong một thị trường nhất định. Đồng thời, "Cầu thị trường" biểu thị tổng số lượng sản phẩm hoặc dịch vụ mà khách hàng mục tiêu sẵn sàng và có khả năng mua ở mức giá nhất định trong khoảng thời gian cụ thể, đóng vai trò quan trọng trong hoạch định sản xuất và kế hoạch marketing.

Quy trình dự báo nhu cầu thị trường

Dự báo nhu cầu thị trường là bước quan trọng giúp doanh nghiệp xác định chiến lược kinh doanh và marketing phù hợp. Việc này giúp chuẩn bị nguồn lực, tối ưu sản phẩm và giảm thiểu rủi ro.

Bước 1: Xác định thị trường tiềm năng

Trước hết, doanh nghiệp xác định thị trường tiềm năng cho sản phẩm/dịch vụ của mình. Thị trường lý tưởng phải đủ rộng để bao quát toàn bộ khách hàng tiềm năng. Khi xác định, cần lưu ý các sản phẩm thay thế vì nhu cầu của khách hàng thường bị ảnh hưởng bởi giá và yếu tố xã hội. ví dụ: ở ngành đồ uống, thị trường tiềm năng không chỉ là nước ngọt có ga mà còn gồm nước ép, trà thảo mộc, nước lọc – những sản phẩm thay thế có thể được khách hàng lựa chọn.

Phân tích thị trường tiềm năng thường dựa trên khảo sát, dữ liệu khách hàng, xu hướng tiêu dùng và phân tích đối thủ để xác định quy mô, phân khúc. Điều này giúp doanh nghiệp tập trung đúng đối tượng khách hàng.

Để tiện lợi hơn trong xác định thị trường tiềm năng, doanh nghiệp có thể tham khảo các phương pháp phân tích thị trường tiềm năng và thị trường mục tiêu qua bài viết Bizfly chia sẻ: Thị trường tiềm năng: Khái niệm, vai trò và tiêu chí xác định

Bước 2: Phân chia tổng nhu cầu vào các thành phần chính

Tiếp theo, doanh nghiệp phân tách tổng nhu cầu thị trường thành các thành phần chính để đánh giá và dự báo các phân khúc thay thế. 

Việc phân chia nhu cầu cũng giúp đánh giá cạnh tranh và khám phá cơ hội tăng trưởng ở phân khúc nhỏ hơn.

Bước 3: Phán đoán các yếu tố tác động đến nhu cầu thị trường

Sau khi thu thập dữ liệu về nhu cầu thị trường, nhà quản trị cần phân tích nguyên nhân biến động nhu cầu trong quá khứ.

Để đánh giá chính xác các yếu tố kinh tế, hành vi hay chiến dịch truyền thông ảnh hưởng đến nhu cầu, bạn có thể sử dụng BizCRM – hệ thống cho phép gắn thẻ hành vi khách hàng theo từng chiến dịch, từng giai đoạn tương tác, giúp nhận diện rõ nguyên nhân biến động nhu cầu.

Bước 4: Phân tích độ nhạy

Phân tích độ nhạy giúp đánh giá mức ảnh hưởng của các biến số kinh tế như lãi suất, tỷ giá, tăng trưởng GDP đến nhu cầu thị trường. Phương pháp này giúp doanh nghiệp hiểu rõ mức độ rủi ro khi các yếu tố thay đổi.

Các phương pháp nghiên cứu nhu cầu thị trường

Dưới đây là những phương pháp giúp doanh nghiệp nghiên cứu nhu cầu thị trường hiệu quả, được nhiều chuyên gia đánh giá phù hợp với nhiều ngành nghề hiện nay.

Quan sát hành vi người tiêu dùng

Khách hàng là người trực tiếp sử dụng sản phẩm, dịch vụ nên cung cấp những phản hồi khách quan về khó khăn hay hạn chế khi sử dụng. Quan sát hành vi mua sắm giúp hiểu rõ tâm lý và nhu cầu khách hàng.

Phương pháp này quan trọng trong quyết định mua hàng và tác động đến chiến lược marketing, bán hàng của doanh nghiệp. Để hiểu hơn về các yếu tố ảnh hưởng hành vi tiêu dùng, tham khảo tại: Hành vi người tiêu dùng là gì? Cách nghiên cứu hành vi khách hàng

Thử nghiệm các sản phẩm mẫu

Doanh nghiệp có thể sử dụng sản phẩm mẫu để khách hàng dùng thử, từ đó thu thập phản hồi thực tế về chất lượng và tính năng trước khi ra mắt sản phẩm chính thức.

Mở cuộc khảo sát

Để nắm rõ nhu cầu thị trường, doanh nghiệp có thể tiến hành khảo sát nhằm thu thập ý kiến và phản hồi khách hàng về mức độ hài lòng với sản phẩm/dịch vụ. Các hình thức khảo sát phổ biến bao gồm:

• Khảo sát trực tiếp: Gặp gỡ khách hàng tại cửa hàng hoặc sự kiện, thu thập thông tin cụ thể và tạo sự tương tác.
• Khảo sát điện thoại: Thu thập nhanh ý kiến khách hàng, tiết kiệm thời gian nhưng hạn chế chiều sâu thông tin.
• Khảo sát email: Gửi bảng hỏi rộng rãi với chi phí thấp, thuận tiện phân tích tự động nhưng tỷ lệ phản hồi có thể thấp.

Mỗi phương pháp có ưu, nhược điểm riêng, phù hợp với mục tiêu nghiên cứu cụ thể.

Triển khai các nhóm trọng điểm

Ngoài khảo sát, doanh nghiệp có thể tổ chức các nhóm trọng điểm (focus groups) để thảo luận về chất lượng và tính năng sản phẩm, dịch vụ. Phương pháp này giúp thu thập ý kiến sâu sắc, đa chiều và dự đoán xu hướng tiêu dùng.

Việc xác định nhu cầu thị trường giúp doanh nghiệp nắm bắt rõ mong muốn của khách hàng, từ đó xây dựng chiến lược bán hàng hiệu quả. Qua bài viết này, bạn đọc đã hiểu rõ hơn về khái niệm, quy trình và các phương pháp nghiên cứu nhu cầu thị trường hiệu quả.

Kết luận

Nghiên cứu và dự báo nhu cầu thị trường là yếu tố cốt lõi giúp doanh nghiệp hiểu khách hàng, tối ưu sản phẩm và tăng sức cạnh tranh. Áp dụng đúng quy trình và phương pháp sẽ tiết kiệm thời gian, chi phí và nâng cao hiệu quả. Hãy tận dụng các công cụ phân tích hiện đại hoặc liên hệ chuyên gia để được tư vấn và hỗ trợ xây dựng chiến lược kinh doanh hiệu quả.