Công nghệ deepfake là gì? Tất tần tật về deepfake ai cũng cần biết để tránh gặp hoạ

Công nghệ deepfake đang ngày càng trở nên phổ biến và gây ra nhiều tranh cãi trong thời gian gần đây. Từ việc tạo ra những video giả mạo của các nhân vật nổi tiếng cho đến việc lừa đảo thông tin và gây ảnh hưởng xấu đến đời sống của con người. Vậy deepfake là gì? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây của Bizfly nhé!

Deepfake là gì?

Deepfake là thuật ngữ được tạo ra từ hai từ "deep learning" (học sâu) và "fake" (giả mạo). Đây là một công nghệ mới được phát triển từ trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy (machine learning), cho phép tạo ra những video, hình ảnh hoặc âm thanh giả mạo một cách rất chân thực.

Cụ thể, các video deepfake được tạo ra bằng cách sử dụng các thuật toán học máy để học cách nhận diện và tái tạo lại gương mặt, giọng nói, cử chỉ của một người. Sau đó, các hình ảnh và âm thanh này được ghép lại với nhau để tạo ra một video mới. 

Trong đó người được giả mạo có thể làm bất cứ điều gì mà người thật không làm hoặc nói những điều mà người thật không nói. Chính vì vậy, deepfake hiện đang là một trong những công nghệ gây ra nhiều tranh cãi trong quá trình phát triển và ứng dụng. 

Cách thức hoạt động của công nghệ deepfake

Để tạo ra một video deepfake, các thuật toán học máy sẽ được huấn luyện bằng cách sử dụng hàng ngàn hình ảnh, video của người được giả với người thật. Hai thuật toán học sâu thường dùng để tạo deepfake gồm: Mạng nơ-ron học sâu (Deep Neural Networks) và Mô hình tự đối tranh (Generative Adversarial Networks - GANs) theo quy trình: 

• Thu thập dữ liệu: Để tạo một Deepfake, người sử dụng cần có một lượng lớn hình ảnh hoặc video của người hoặc vật thể cần giả mạo. Điều này có thể bao gồm dữ liệu từ nhiều nguồn như phim, chương trình truyền hình hay hình ảnh cá nhân.
• Huấn luyện mô hình: Deep Neural Networks cần được huấn luyện để học cách biểu đạt và các đặc điểm đặc trưng của người hoặc vật thể. Tuy nhiên quá trình này đòi hỏi các nguồn lực tính toán đáng kể. Vì Deep Neural Networks phải thực hiện các phép tính trên dữ liệu đầu vào trong thời gian thực một cách liên tục.
• Tạo và tùy chỉnh Deepfake: Sau khi quá trình huấn luyện hoàn tất. Người dùng có thể sử dụng Deep Neural Networks để tạo ra video hoặc hình ảnh giả mạo. Ngoài ra, để cho hình ảnh chân thực hơn. Người dùng có thể điều chỉnh các thông số như ánh sáng hoặc chuyển động để tạo ra các biểu cảm hoặc hành hành động cụ thể. 
• Xác thực và hoàn thiện: Bước cuối cùng của quá trình tạo deepfake là xác thực và hoàn thiện. Ở giai đoạn này, deepfake phải được kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo rằng deepfake có mức độ giống người thật gần như 100%. 

Ảnh hưởng của công nghệ deepfake đến đời sống

Như đã trình bày ở trên, công nghệ deepfake đang gây rất nhiều tranh cãi trong việc ứng dụng công nghệ này vào đời sống. Deepfake có thể tạo ra những bước đột phá trong lĩnh vực giải trí, giáo dục hay nghiên cứu. Ngược lại nếu bị người xấu lợi dụng, deepfake có thể gây ra những vụ lừa đảo hay làm hại người khác. Cụ thể: 

• Tác động tích cực

  • Giải trí và điện ảnh: Deepfake đã được sử dụng để tạo ra các đoạn phim và chương trình truyền hình có sự góp mặt của các diễn viên không xuất hiện trong thực tế. Công nghệ này cho phép các nhà làm phim tạo nên những cảnh quay mà không cần đến sự xuất hiện của diễn viên chính. 
  • Video hài hước và giả tưởng: Deepfake cũng đã được sử dụng để chế tạo video châm biếm và hài hước, thường là để bắt chước lời nói hoặc hành động của các nhân vật nổi tiếng. Ví dụ: các video deepfake của Tổng thống Donald Trump hát nhép các bài hát pop đã trở nên phổ biến trên các nền tảng như YouTube và TikTok.
  • Lĩnh vực giáo dục: Ngoài ra, công nghệ này cũng có thể được sử dụng trong lĩnh vực giáo dục và nghiên cứu. Việc tạo ra những video giả mạo của các nhân vật lịch sử hoặc những bài giảng của các giáo sư có thể giúp cho việc học tập và nghiên cứu trở nên sinh động và hiệu quả hơn.

• Tác động tiêu cực

  • Tác động đến danh tiếng: Deepfake có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến danh tiếng của những người nổi tiếng, khi những người này bị đặt vào những tình huống hoặc viễn cảnh giả mạo. Ví dụ: Deepfake được sử dụng để tạo ra video giả mạo trong đó người nổi tiếng tham gia vào hành vi phạm tội. Điều này có thể dẫn đến mất danh dự, bị chỉ trích công khai và thậm chí là kiện tụng.
  • Chính trị và tin tức giả: Deepfake có thể được sử dụng để tạo ra các video giả mạo của những nhân vật chính trị và nhà lãnh đạo. Từ đó tạo sự nghi ngờ và có thể phá hoại niềm tin vào thông tin trực tuyến. Công nghệ này có thể được sử dụng để xuyên tạc phát biểu của chính trị gia, khiến những người này đưa ra những tuyên bố hoặc hành động gây tranh cãi. 
  • Tác động xã hội và đạo đức: Sự lan truyền của deepfake đặt ra nhiều vấn đề về đạo đức và xã hội. Việc sử dụng công nghệ này để tạo ra các video giả mạo có thể có tác động sâu sắc đến quyền riêng tư của mọi người. Vì những thông tin này có thể được sử dụng để tạo ra các tình huống bôi nhọ hoặc bẽ mặt. 
  • Khó phân biệt thật giả: Ngoài ra, deepfake có thể làm xói mòn niềm tin vào sự thật. Vì với sự phát triển của AI, ngày càng trở nên khó khăn hơn để phân biệt giữa những video gốc và những video được làm giả bằng deepfake. 

Những phần mềm và website deepfake được dùng nhiều

Hiện nay, công nghệ deepfake đang phát triển nhanh chóng và được sử dụng rộng rãi để tạo ra những video giả mạo trông giống như thật. Các phần mềm và trang web deepfake cho phép người dùng dễ dàng ghép khuôn mặt của một người khác lên cơ thể của người trong video. Bạn có thể thử sử dụng deepfake thông qua các ứng dụng sau: 

Ứng dụng Reface

Reface, trước đây gọi là Doublicat, là một ứng dụng deepfake cho phép người dùng tạo meme dạng GIF. Được xây dựng dựa trên Mạng đối nghịch tạo sinh (GAN), ứng dụng này cho phép người dùng ghép khuôn mặt của mình vào các GIF có sẵn.

Để sử dụng Reface, người dùng phải chụp ảnh chân dung và chọn một GIF mà họ muốn ghép mặt vào. Trong vài giây, ứng dụng sẽ chèn khuôn mặt của người dùng vào GIF, nhưng lưu ý rằng ứng dụng sẽ hoạt động tốt hơn khi khuôn mặt của người dùng tương ứng với tỷ lệ và góc độ của GIF.

Zao, ứng dụng tạo video deepfake siêu thực chỉ trong vài giây

Zao là một ứng dụng tạo video deepfake siêu thực chỉ trong vài giây. Ứng dụng này sử dụng công nghệ AI để ghép khuôn mặt của người dùng vào video của người nổi tiếng, tạo ra những video deepfake vô cùng chân thực.  Tuy nhiên, khi sử dụng người dùng nên đọc kỹ về chính sách quyền riêng tư và chỉ nên cung cấp những thông tin mà bản thân có thể thoải mái chia sẻ cho ứng dụng. 

Morphin tạo ra những video deepfake hấp dẫn 

Morphin là một ứng dụng deepfake phổ biến được sử dụng với bộ sưu tập hình ảnh ở dạng GIF độ phân giải cao cực kỳ phổ biến. Ứng dụng này giúp người dùng cập nhật những meme mới nhất trên mạng thông qua đa dạng các đoạn clip người nổi tiếng. 

Morphin cho phép người dùng ghép khuôn mặt của mình vào bên trong video của một người nổi tiếng cực đơn giản và chân thực. Sản phẩm từ ứng dụng có thể được lưu ở dạng ảnh động GIF, video và nhiều nét hoạt hình linh động.

Hướng dẫn sử dụng deepfake cho doanh nghiệp

Công nghệ deepfake có thể được sử dụng trong lĩnh vực kinh doanh và tiếp thị để tạo ra những video quảng cáo hoặc giới thiệu sản phẩm. Bạn có thể tham khảo những gợi ý dưới đây để tạo ra những chiến lược marketing thú vị bằng deepfake: 

• Thúc đẩy các chiến dịch quảng cáo

Các doanh nghiệp có thể sử dụng công nghệ này để tạo ra các quảng cáo có sự góp mặt của những người nổi tiếng trong lịch sử hay các nhân vật hư cấu. Ví dụ, bạn có thể sử dụng deepfake để xây dựng hình ảnh của Chủ tịch Hồ Chí Minh nhằm kể về hành trình cứu nước của người. Từ đó tuyên truyền lòng yêu nước đến với thế hệ trẻ dễ dàng hơn. 

• Nâng cao hiệu quả tiếp thị bằng KOL

Deepfake giúp các doanh nghiệp dễ dàng hợp tác với người có sức ảnh hưởng hơn, kể cả những người đã mất hoặc không có khả năng xuất hiện trực tiếp.

• Trình diễn sản phẩm đa dạng

Công nghệ deepfake cho phép tạo ra nhiều phiên bản trình diễn sản phẩm khác nhau. Điều này giúp doanh nghiệp có thể quảng cáo sản phẩm của mình một cách linh hoạt và dễ dàng tùy chỉnh theo từng đối tượng mục tiêu.

• Tạo video hướng dẫn nội bộ

Ngoài ra, sử dụng deepfake có thể được sử dụng để tạo các video hướng dẫn và đào tạo chuyên nghiệp. Những video này giúp nhân viên dễ dàng nắm bắt nội dung và tăng hiệu quả đào tạo cho doanh nghiệp.

• Sản xuất video giáo dục và giải trí cho khách hàng

Doanh nghiệp có thể tận dụng deepfake để tạo ra những video hấp dẫn, cung cấp thông tin giá trị và mang tính giải trí cho khách hàng. Qua đó tăng cường sự gắn kết và lòng trung thành của khách hàng.

Các thủ đoạn deepfake cần cảnh giác và cách phát hiện, ngăn ngừa

Để tránh gặp phải những ảnh hưởng tiêu cực từ công nghệ deepfake. Bạn cần cảnh giác và biết cách phát hiện, ngăn ngừa các thủ đoạn sử dụng công nghệ này. Dưới đây là một số cách để phát hiện và ngăn chặn deepfake:

• Kiểm tra nguồn tin: Khi nhận được một video hoặc tin tức có nội dung gây tranh cãi, chúng ta nên kiểm tra nguồn tin trước khi tin tưởng và chia sẻ. Nếu không thể xác định được nguồn tin, có thể đó là một video giả mạo.
• Kiểm tra tính chân thực của video: Có thể kiểm tra tính chân thực của video bằng cách xem xét các chi tiết như ánh sáng, màu sắc, cử chỉ và giọng nói của người trong video. Nếu có bất kỳ điểm nào không khớp với người thật, có thể đó là một video giả mạo.
• Sử dụng công cụ phát hiện deepfake: Hiện nay, có rất nhiều công cụ và phần mềm được phát triển như Microsoft Video Authenticator, Azure,.. để phát hiện deepfake. 

Ví dụ về trường hợp bị lừa đảo bởi deepfake tại Việt Nam

Trong thời gian gần đây, đã có nhiều trường hợp ở Việt Nam bị lừa đảo bởi các video deepfake. Dưới đây là một số ví dụ:

• Trường hợp bị lừa đảo bởi video deepfake của người thânCách phát hiện deepfake 

Một người đàn ông tại Hà Nội đã bị lừa đảo bởi một video deepfake của con gái mình. Trong video, người đàn ông nhận được một cuộc gọi từ con gái yêu cầu chuyển tiền để giải quyết vấn đề khẩn cấp. Tuy nhiên, sau khi chuyển tiền, người đàn ông mới phát hiện ra rằng đó là một video giả mạo và đã bị lừa đảo hàng trăm triệu đồng.

• Trường hợp bị lừa đảo bởi video deepfake của người nổi tiếng

Một số người nổi tiếng tại Việt Nam cũng đã bị lừa đảo bởi các video deepfake. Ví dụ như ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng đã bị tạo ra một video giả mạo trong đó anh ta bày tỏ ý định rút lui khỏi làng giải trí. Tuy nhiên, sau đó đã được xác định là một video giả mạo và đã gây ra nhiều tranh cãi trong dư luận.

Có thể thấy công nghệ deepfake đã và đang có những ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của con người. Nếu được sử dụng một cách tích cực, công nghệ này có thể mang lại nhiều lợi ích cho cuộc sống và kinh doanh. Nếu bạn có bất cứ vấn đề nào cần được giải đáp, hãy liên hệ với Bizfly để được hỗ trợ ngay nhé!