Dự phòng giảm giá hàng tồn kho: Nguyên tắc và thời điểm thích hợp

Dự phòng giảm giá hàng tồn kho là khoản dự phòng bắt buộc đối với tất cả các doanh nghiệp. Vậy dự phòng giảm giá hàng tồn kho là gì? Điều gì dẫn đến việc trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho? Thời điểm nào là thích hợp để tiến hành lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho? Để giải đáp những thắc mắc trên mời các bạn cùng tìm hiểu với Bizfly qua bài viết ngay sau đây.

Dự phòng giảm giá hàng tồn kho là như thế nào?

Theo thông tư 48/2019/TT-BTC có nêu, “dự phòng giảm giá hàng tồn kho là dự phòng khi có sự suy giảm của giá trị thuần có thể thực hiện được thấp hơn so với giá trị ghi sổ của hàng tồn kho”. 

Có thể hiểu dự phòng giảm giá hàng tồn kho là một chiến lược kinh doanh nhằm giảm thiểu rủi ro và chi phí cho doanh nghiệp khi có hàng tồn kho không bán được. Theo đó, doanh nghiệp sẽ tiến hành giảm giá sản phẩm nhằm thu hút khách hàng mua, giảm số lượng hàng tồn kho. Điều này giúp doanh nghiệp giảm thiểu các khoản chi phí lưu trữ, vận chuyển và quản lý hàng tồn kho, đồng thời tăng doanh số bán hàng và lợi nhuận.
 

Khái niệm chung về việc dự phòng giảm giá hàng tồn kho.

Đối tượng áp dụng

Đối tượng áp dụng lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho chính là các loại hàng tồn kho trong doanh nghiệp với giá trị gốc được ghi trên sổ kế toán phải cao hơn giá trị thuần có thể thực hiện được. Đối tượng này bao gồm: các nguyên liệu, vật tư, công cụ, dụng cụ dùng khi sản phẩm, hàng hóa, hàng mua đang trên đường đến, hàng chuyển đi bán, hàng hóa tại kho bảo thuế và thành phẩm. Ngoài ra, để đảm bảo tính hợp lệ các mặt hàng tồn kho  phải đảm bảo hai điều kiện sau:

• Phải có hóa đơn, chứng từ hợp pháp, đúng theo quy định của Bộ Tài chính hoặc có bằng chứng chứng minh được giá vốn ( tức giá ghi sổ hay giá gốc ) của hàng tồn kho.
• Hàng hóa tồn kho phải thuộc quyền sở hữu của đơn vị kinh doanh ngay tại thời điểm tiến hành lập báo cáo tài chính năm. Đồng nghĩa với việc các mặt hàng thuộc dạng giữ hộ, mặt hàng nhận đại lý ký gửi hay hàng hóa nhận gia công sẽ không được phép tiến hành lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho.

Cụ thể, một số loại hàng hóa thường được lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho trong doanh nghiệp như:

• Hàng hóa tồn kho bị hỏng hóc, sản phẩm kém chất lượng không còn khả năng bán được.
• Hàng tồn đã lỗi thời, lạc hậu về mặt kỹ luật, bị ứ đọng khó luân chuyển.
• Hàng hóa hao hụt hoặc bị thất lạc.

Nguyên tắc trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho

Việc lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho rất quan trọng trong quy trình quản lý tài chính của doanh nghiệp. Vậy để thực hiện trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn một cách hiệu quả, doanh nghiệp cần tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản sau:

• Trích lập dự phòng khấu hao hàng tồn kho phải dựa trên bằng chứng đáng tin cậy. Những bằng chứng này phải chứng minh sự giảm giá trị thuần có thể thực hiện được của hàng tồn kho so với giá trị gốc của nó. 
• Dự phòng giảm giá hàng tồn kho phải được trích lập vào cuối kỳ kế toán. Đảm bảo thực hiện đúng theo quy định Chuẩn mực kế toán Hàng tồn kho và quy định của chế độ tài chính hiện hành .
• Dự phòng giảm giá hàng tồn kho phải được trích lập cho từng loại hàng tồn kho.
• Mức trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho phải dựa trên giá trị thuần có thể thu hồi được của hàng tồn kho.
• Dự phòng giảm giá hàng tồn kho được trích lập vào tài khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho.
• Khi hàng tồn kho được thanh lý, số dự phòng giảm giá hàng tồn kho đã trích lập được hoàn nhập vào giá vốn hàng bán.
• Doanh nghiệp cần xác định đúng lượng hàng tồn kho cần dự phòng để thiết lập dự phòng khấu hao một cách chính xác. 

Để đảm bảo tính trung thực và khách quan của báo cáo tài chính, doanh nghiệp cần tuân thủ các nguyên tắc cơ bản và các quy định, chuẩn mực kế toán liên quan đến dự phòng giảm giá hàng tồn kho. Điều này giúp doanh nghiệp phản ánh đúng giá trị thực của hàng tồn kho trên sổ kế toán, từ đó nắm được bức tranh tổng thể về tình hình tài chính của mình, tránh việc doanh nghiệp bị thổi phồng lợi nhuận. 

Thời điểm thích hợp để trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho

Thời gian thực hiện trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho thường rơi vào thời điểm doanh nghiệp tiến hành lập báo cáo tài chính năm ( tức cuối kỳ kế toán năm ) dựa trên cơ sở tài liệu mà doanh nghiệp thu thập chứng minh được giá gốc của hàng tồn kho nhỏ hơn giá trị thuần có thể thực hiện. Khoản chi phí này sẽ được ghi nhận vào tài khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho trên bảng cân đối kế toán. Khi hàng tồn kho được thanh lý, số dự phòng giảm giá hàng tồn trước đó sẽ được hòa nhập vào giá vốn hàng bán.

Tuy nhiên bạn hoàn toàn có thể tiến hành trích lập khoản dự phòng này trước khi kết thúc kỳ kế toán nếu có bằng chứng chắc chắn cho việc giảm giá trị của hàng tồn kho. Sau đây là một số dấu hiệu cho thấy việc giảm giá trị của hàng tồn kho:

• Hàng tồn đã lỗi thời hoặc đã hư hỏng.
• Nhu cầu của hàng hóa trên thị trường giảm.
• Giá cả trên thị trường của mặt hàng có xu hướng giảm sâu.
• Hàng tồn kho bị thất lạc hoặc mất.
• Chi phí duy trì để tiêu thụ sản phẩm tăng cao.

Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy giá trị thuần có thể thực hiện được thấp hơn giá ghi sổ, thì doanh nghiệp cần tiến hành trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho, mức trích lập này được tính trên mức giảm giá ước tính của hàng tồn kho. 

Công thức tính như thế nào?

Công thức xác định mức trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho :

Mức trích dự phòng giảm giá hàng tồn kho = Lượng hàng tồn kho thực x Giá gốc hàng tồn kho theo sổ kế toán - Giá trị thuần có thể thực hiện được của hàng tồn kho

Trong đó:

• Lượng hàng tồn kho thực là số lượng hàng hóa tồn kho hiện có tại thời điểm lập báo cáo tài chính năm.
• Giá gốc hàng tồn kho theo sổ kế toán là số tiền mà doanh nghiệp đã chi để sản xuất hoặc mua hàng hóa. Bao gồm cả các chi phí liên quan trực tiếp đến việc mua hàng tồn kho như thuế nhập khẩu, chi phí vận chuyển và bốc dỡ hàng hóa.
• Giá trị thuần có thể thực hiện được của hàng tồn kho là giá bán ước tính của hàng tồn kho sau khi đã trừ đi chi phí ước tính để sản xuất và chi phí ước tính để tiêu thụ hàng.

Ví dụ: 

Công ty A có số lượng hàng tồn kho là 100 sản phẩm. Giá gốc ghi trên sổ kế toán là 10.000 đồng/1 sản phẩm và giá trị thuần có thể thực hiện được là 7.000 đồng/1 sản phẩm. Hỏi mức giá dự phòng giảm giá hàng tồn kho mà công ty cần là bao nhiêu?

Ta có: Mức trích dự phòng giảm giá hàng tồn kho = 100 X ( 10.000 - 7.000 ) = 300.000 đồng

Thực hiện tính mức dự phòng giảm giá hàng tồn kho

Sử dụng phần mềm quản lý bán hàng để đo lường hàng tồn kho

Phần mềm quản lý bán hàng là công cụ hỗ trợ đắc lực giúp doanh nghiệp vận hành kinh doanh và thực hiện quản lý hàng tồn kho một cách hiệu quả. Với tính năng theo dõi lượng hàng tồn kho, tình trạng hàng hóa, thời gian xuất nhập hàng,... Qua đó, doanh nghiệp có thể dễ dàng xác định được sản phẩm hoặc nhóm sản phẩm nào nên áp dụng dự phòng giảm giá hàng tồn kho? Điều này giúp doanh nghiệp giảm thiểu được tổn thất chi phí do hàng hóa tồn kho bị hao hụt, hư hỏng, lỗi mốt,...

Ngoài ra, dự phòng giảm giá hàng tồn kho còn giúp doanh nghiệp cải thiện tình hình tài chính của công ty và tăng doanh thu bán hàng một cách hiệu quả. Nếu doanh nghiệp của bạn đang gặp phải khó khăn trong quá trình quản lý hàng hóa và thực hiện thiết lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho, thì phần mềm quản lý bán hàng đa kênh của Bizfly sẽ là một giải pháp hiệu quả mà bạn nên cân nhắc.

Giải pháp tối ưu trong việc quản lý hàng hóa tồn kho

Hy vọng những thông tin trên đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn việc trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho một cách hiệu quả. Nếu bạn đang quan tâm tới vấn đề chuyển đổi số, tự động hóa trong quy trình kinh doanh của doanh nghiệp thì hãy truy cập ngay vào website chính thức của Bizfly để tìm hiểu rõ hơn.