Đòn bẩy tài chính là gì? Công thức và vai trò trong kinh doanh

Đòn bẩy tài chính là một thuật ngữ được sử dụng phổ biến trong nhiều lĩnh vực kinh doanh và sản xuất với mục đích nâng cao doanh thu hiện tại cũng như lợi nhuận tương lai. Cùng các chuyên gia Bizfly tìm hiểu về thuật ngữ đòn bẩy tài chính là gì, ưu điểm và nhược điểm của nó trong bài viết dưới đây.

Đòn bẩy tài chính là gì?

Đòn bẩy tài chính (Financial Leverage) hay còn gọi là đòn bẩy nợ được hiểu là một kỹ thuật mà doanh nghiệp sử dụng các khoản vốn vay thay vì vốn chủ sở hữu với mục đích lợi nhuận cho chủ sở hữu sau thuế sẽ vượt qua các khoản chi phí mà doanh nghiệp đi vay.

Việc sử dụng đòn bẩy tài chính ở mức độ cao sẽ giúp doanh nghiệp đạt được nhiều cơ hội để gia tăng tỷ suất lợi nhuận. Tuy nhiên, nếu sử dụng quá mức sẽ gây ra nhiều rủi ro tiềm ẩn cho chính doanh nghiệp. Tỷ trọng giữa vốn của chủ sở hữu với số nợ phải trả thấp sẽ dẫn đến mức độ đòn bẩy sẽ cao.

Đòn bẩy tài chính là cách mà doanh nghiệp sử dụng vốn vay để đạt lợi nhuận cao

Xem thêm: Tỷ suất lợi nhuận gộp (Gross profit margin) là gì và công thức tính

Công thức tính đòn bẩy tài chính

Các nhà đầu tư hoặc doanh nghiệp có thể dựa vào  công thức sau đây để tính đòn bẩy tài chính: DFL = (ΔEPS/EPS0) / (ΔEBIT/EBIT0). Trong đó:

• EBIT: Lợi nhuận trước lãi và thuế vay
• EPS: Lợi nhuận của vốn chủ sở hữu

Ngoài ra ta còn có công thức để tính đòn bẩy tài chính sau khi có thêm khoản lãi vay phải trả (I): DFL = EBIT0/EBIT0 -I = Q x (p-v) - F/ Q x (p-v) - F - I. Trong đó:

• F là chi phí cố định
• v là chi phí biến đổi trên 1 sản phẩm
• p là giá bán
• Q là số lượng sản phẩm
• I là lãi vay phải trả

Vai trò của đòn bẩy tài chính đối với thị trường

Đòn bẩy tài chính có vai trò đối với thị trường như sau:

• Bù đắp thiếu hụt vốn cho doanh nghiệp để gia tăng tỷ suất lợi nhuận và duy trì hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong tương lai.
• Đòn bẩy tài chính là công cụ giúp thúc đẩy mức tăng lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp từ nguồn vốn của chủ sở hữu.
• Đòn bẩy tài chính là “lá chắn thuế” cho doanh nghiệp, do theo luật thì tiền lãi  phải trả và khoản vay được tính vào chi phí của doanh nghiệp và được khấu trừ vào khoản thu nhập chịu thuế khi quyết toán. Vì thế, doanh nghiệp sẽ nộp thuế ít hơn trong khi lợi nhuận vẫn tăng.

Vai trò của đòn bẩy tài chính đối với thị trường

Xem thêm: Tối đa hóa lợi nhuận và phương pháp tăng trưởng doanh thu

Một vài chỉ số đòn bẩy tài chính phổ biến

Một số chỉ số đòn bẩy phổ biến:

Hệ số nợ/tổng tài sản

Đây là tỉ lệ đòn bẩy giúp xác định tổng số nợ liên quan tới tài sản và cho phép so sánh mức đòn bẩy được sử dụng giữa những doanh nghiệp khác nhau. Được xác định bởi công thức: TD/TA = (Nợ ngắn hạn + Nợ dài hạn)/ Tổng số tài sản.

Tỷ lệ này càng cao thì mức độ rủi ro của doanh nghiệp càng lớn. Các nhà đầu tư sử dụng tỷ lệ này để đánh giá khả năng trả được các các nghĩa vụ nợ hiện tại và số tiền đầu tư của doanh nghiệp.

Hệ số nợ/vốn

Đây là hệ số giúp đo lường quy mô tài chính của doanh nghiệp, phản ánh dư nợ chiếm bao nhiêu phần trăm trong tổng số nguồn vốn của doanh nghiệp. Ngoài ra chỉ số này còn cung cấp cho các nhà đầu tư một cái nhìn bao quát về sức mạnh tài chính cũng như cấu trúc của doanh nghiệp và bằng cách nào để doanh nghiệp có thể chi trả các hoạt động.

Hệ số nợ/vốn

Hệ số nợ/vốn chủ sở hữu

Đây là tỷ lệ phần trăm giữa vốn chủ sở hữu bỏ ra và vốn của doanh nghiệp huy động được bằng cách đi vay. Tỷ lệ này được sử dụng để xem xét nguồn vốn hiện có của doanh nghiệp cũng như cách sử dụng có mang lại hiệu quả cao trong suốt một khoảng thời gian.

Nếu tỷ lệ này lớn hơn 1 tức là số tiền doanh nghiệp đi vay mượn lớn hơn số vốn hiện có. Bởi vậy có thể gặp nhiều rủi ro trong việc trả nợ và khi có biến động lãi suất ngân hàng.

Hệ số đòn bẩy tài chính

Có thể hiểu đơn giản đây chính là tổng tài sản bình quân/ vốn của chủ sở hữu bình quân. Chỉ số này thể hiện mối liên quan tới giữa vốn chủ sở hữu và nguồn vốn vay. Vì thế, chỉ số này thấp chứng tỏ doanh nghiệp còn yếu về khả năng tự chủ tài chính và chưa biết tận dụng được nhiều lợi thế của đòn bẩy chính.

Hệ số chi trả lãi vay

Đây là hệ số cho biết khả năng đảm bảo việc chi trả lãi của doanh nghiệp,ngoài ra nó cũng chỉ ra khả năng tài chính mà doanh nghiệp tạo ra để chi trả cho chi phí vay vốn trong quá trình sản xuất kinh doanh. Hệ số này được xác định bằng công thức chia thu nhập của công  ty trước thuế và lãi suất trong một thời gian cụ thể cho các khoản thanh toán lãi của công ty đáo hạn trong cũng một khoảng thời gian đó.

Xem thêm: Ebit là gì? Công thức tính lợi nhuận trước thuế và lãi vay

Ưu điểm và nhược điểm khi sử dụng đòn bẩy tài chính

Dưới đây là ưu và nhược điểm của đòn bẩy tài chính:

Ưu điểm

• Đòn bẩy là công cụ mạnh mẽ hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao vốn khả dụng để giao dịch trên nhiều thị trường khác nhau.
• Đòn bẩy tài chính có thể được coi là khoản vay không tính lãi, nó được cấp bởi các nhà môi giới để đổi lấy một khoản ký quỹ để doanh nghiệp có được vị trí tốt hơn trên thị trường.
• Đòn bẩy tài chính chính là giải pháp để giải quyết độ biến động thấp. Các nhà giao dịch sẽ gặp khá nhiều khó khăn khi thị trường có ít biến động. Tuy nhiên nếu như áp dụng tốt các nhà giao dịch đòn bẩy, các nhà giao dịch có thể thu được lợi nhuận tốt hơn trong khoảng thời gian khó khăn này

Ưu điểm và nhược điểm của đòn bẩy tài chính

Nhược điểm

• Lợi nhuận thu lại càng dễ dàng thì tỷ lệ tổn thất, rủi ro càng tăng cao. Do đó  trước khi sử dụng đòn bẩy tài chính, bạn nên dành nhiều thời gian để tìm hiểu kỹ hơn để tránh những rủi ro trong quá trình sử dụng phương pháp này.
• Khi bạn gặp phải rủi ro, khoản tiền mà bạn bị lỗ lớn hơn số tiền bạn đã ký quỹ thì lệnh gọi  Margin Call sẽ xuất hiện. Ngoài ra, khi bạn không có sẵn số tiền mới trong tài khoản, vấn đề sẽ trở nên nghiêm trọng hơn khi các vị thế sẽ bị đóng băng với mức lỗ mà bạn có.

Sử dụng đòn bẩy tài chính đúng cách sẽ giúp doanh nghiệp gia tăng lợi nhuận và xây dựng lợi thế kinh doanh, tuy nhiên nếu vận dụng không tốt sẽ gây nên rất nhiều hậu quả khó lường. Với bài viết mà Bizfly chia sẻ trên đây, bạn sẽ biết cách sử dụng công cụ này trong lĩnh vực kinh doanh của mình để mang lại hiệu quả tốt nhất.

Xem thêm: Dòng tiền là gì? Cách quản lý dòng tiền hiệu quả trong kinh doanh