Phong cách lãnh đạo đóng vai trò quan trọng trong việc định hình môi trường làm việc và hiệu quả quản lý đội ngũ. Mỗi nhà lãnh đạo có thể chọn phong cách phù hợp với mục tiêu và văn hóa doanh nghiệp. Bài viết dưới đây Bizfly sẽ cùng bạn tìm hiểu phong cách khi lãnh đạo là gì, các kiểu phổ biến hiện nay và những yếu tố ảnh hưởng đến cách quản lý của lãnh đạo!

1. Phong cách lãnh đạo là gì?

Phong cách lãnh đạo là gì? Đây là cách mà một nhà quản lý sử dụng để định hướng, dẫn dắt và tạo ảnh hưởng đến đội ngũ nhằm đạt được mục tiêu chung của doanh nghiệp. Điều này phản ánh thái độ, hành vi và phương pháp làm việc của lãnh đạo trong quá trình đạo trong quá trình tổ chức và điều phối công việc.

Tùy theo bối cảnh và mục tiêu cụ thể, nhà lãnh đạo có thể linh hoạt nhà lãnh đạo có thể linh hoạt vận dụng nhiều phong cách khác nhau để xử lý tình huống một cách hiệu quả. Vai trò của lãnh đạo trong doanh nghiệp sẽ góp phần giúp tối ưu hóa hiệu suất làm việc và nâng cao tinh thần tập thể.

Phong cách lãnh đạo là phương thức quản lý và dẫn dắt đội ngũ hiệu quả

2. Tầm quan trọng của phong cách lãnh đạo

Phong cách lãnh đạo là sự kết hợp giữa tính cách, kinh nghiệm sống, trí tuệ cảm xúc và cách suy nghĩ của nhà lãnh đạo. Việc đánh giá kỹ năng lãnh đạo có phù hợp với tổ chức và tình huống hay không rất quan trọng vì sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả công việc và sự phát triển của doanh nghiệp. 

Một phong cách đúng đắn sẽ thúc đẩy sự phát triển của tổ chức, giúp các thành viên cải thiện kỹ năng, tư duy và năng. Xác định phong cách phù hợp khi lãnh đạo sẽ giúp họ điều hành công việc một cách hiệu quả và đạt được kết quả mong muốn. Điều này tạo ra môi trường làm việc tích cực và khuyến khích sự sáng tạo, hợp tác trong công việc.

Ngược lại, nếu lãnh đạo áp dụng phong cách không phù hợp, nó sẽ cản trở sự phát triển của tổ chức. Các thành viên sẽ thiếu sự gắn kết, tôn trọng lẫn nhau và tinh thần hợp tác sẽ giảm sút, dẫn đến hiệu quả công việc không đạt được như kỳ vọng.

Phong cách của người lãnh đạo ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả và văn hóa tổ chức

3. Top 10+ phong cách lãnh đạo nhân viên phổ biến

Dưới đây là tổng hợp các phong cách lãnh đạo phổ biến được nhiều nhà quản lý áp dụng để dẫn dắt đội ngũ hiệu quả. Mỗi phong cách mang đến những ưu điểm riêng, phù hợp với từng mục tiêu và môi trường làm việc khác nhau, từ đó bạn có thể so sánh các phong cách lãnh đạo:

3.1 Phong cách lãnh đạo độc đoán, chuyên quyền

Phong cách lãnh đạo độc đoán (Autocratic leadership) là kiểu lãnh đạo trong đó người lãnh đạo đưa ra quyết định một cách độc lập mà không cần tham khảo ý kiến hay đóng góp từ các thành viên trong nhóm. Lãnh đạo chuyên quyền rất hiệu quả khi cần kiểm soát tình huống khẩn cấp hoặc khi quyết định cần được đưa ra nhanh chóng và dứt khoát.

Ưu điểm:

• Phát triển kỹ năng quản lý chặt chẽ và rõ ràng, thích hợp với các tình huống cần quyết định nhanh chóng.
• Lãnh đạo có khả năng đưa ra quyết định một cách dứt khoát và không cần tham khảo ý kiến từ người khác.

Nhược điểm:

• Khi không được áp dụng đúng, nhân viên có thể cảm thấy thiếu sự tôn trọng, không được công nhận và thiếu gắn kết.
• Thiếu sự tham gia của nhân viên có thể dẫn đến thiếu động lực và cam kết lâu dài trong công việc.

Phong cách lãnh đạo tập trung quyền lực, phù hợp với tình huống khẩn cấp

3.2 Phong cách lãnh đạo dân chủ

Phong cách lãnh đạo dân chủ (Democratic leadership) hoàn toàn trái ngược với phong cách độc đoán. Các nhà lãnh đạo dân chủ chú trọng sự minh bạch và khuyến khích sự tham gia của mọi người vào quá trình ra quyết định. Họ tin tưởng vào sự đóng góp ý tưởng từ các thành viên trong nhóm để tìm ra giải pháp chung.

Ưu điểm:

• Xây dựng lòng tin và khuyến khích sự sáng tạo, giúp nhân viên cảm thấy có giá trị và động lực trong công việc.
• Tăng cường sự đoàn kết và gắn kết giữa các thành viên trong nhóm

Nhược điểm:

• Quá trình ra quyết định có thể mất nhiều thời gian do cần thảo luận kỹ lưỡng giữa các bên.
• Không phù hợp trong các tình huống cần ra quyết định nhanh chóng và dứt khoát 

3.3 Phong cách lãnh đạo trao quyền

Lãnh đạo trao quyền (Laissez-faire leadership) cho phép nhân viên tự do đưa ra quyết định và tự quản lý công việc mà không bị giám sát chặt chẽ. Phong cách này phù hợp với những doanh nghiệp có đội ngũ nhân viên giàu kinh nghiệm, có khả năng tự chủ và tự chịu trách nhiệm trong công việc. 

Lãnh đạo và quản lý theo phong cách trao quyền giúp phát huy sự sáng tạo và tự do trong công việc, nhưng cần đảm bảo rằng nhân viên có đủ kỹ năng và kinh nghiệm để tự quản lý công việc hiệu quả.

Ưu điểm:

• Thúc đẩy sự sáng tạo và phát triển kỹ năng của nhân viên
• Nhân viên có thể tự quản lý và đưa ra quyết định, giúp tăng cường sự tự tin và trách nhiệm

Nhược điểm:

• Thiếu giám sát và hỗ trợ có thể dẫn đến sai lầm, đặc biệt đối với nhân viên thiếu kinh nghiệm
• Nếu không được kiểm soát đúng lúc, tình trạng thiếu can thiệp có thể gây tổn thất nghiêm trọng cho tổ chức.

Lãnh đạo tin tưởng nhân viên tự quyết, phù hợp với người giàu kinh nghiệm

3.4 Phong cách lãnh đạo chuyển đổi

Lãnh đạo chuyển đổi (Transformational leadership) là cách lãnh đạo trong đó nhà lãnh đạo truyền cảm hứng cho các thành viên vượt qua các giới hạn hiện tại của bản thân, đạt được những mục tiêu cao hơn và phát triển mạnh mẽ hơn. Người lãnh đạo theo phong cách này thúc đẩy sự đổi mới và cải tiến liên tục, giúp tổ chức đạt được những bước tiến vượt bậc.

Phong cách lãnh đạo chuyển đổi có thể giúp tổ chức thay đổi mạnh mẽ, tạo động lực lớn cho nhân viên khi họ thấy mình có thể vượt qua những giới hạn cũ và tiến đến những thành tựu mới. Những nhà lãnh đạo chuyển đổi thường có tầm nhìn rõ ràng về tương lai, khả năng giao tiếp tuyệt vời và sự đồng cảm sâu sắc với nhân viên.

Ưu điểm:

• Thúc đẩy sự đổi mới và sáng tạo, giúp tổ chức phát triển mạnh mẽ
• Khuyến khích nhân viên khám phá và khai thác tối đa tiềm năng của mình.
• Tăng cường sự gắn kết giữa lãnh đạo và nhân viên thông qua sự chia sẻ tầm nhìn và niềm tin vào khả năng của tổ chức.

Nhược điểm: Phong cách này có thể khiến nhân viên cảm thấy căng thẳng và kiệt sức nếu mục tiêu quá cao và thử thách quá lớn.

3.5 Phong cách lãnh đạo giao dịch

Phong cách lãnh đạo giao dịch (Transactional leadership) tập trung vào việc trao đổi rõ ràng giữa lãnh đạo và nhân viên. Lãnh đạo giao dịch theo phong cách này thường có các quy định rõ ràng về thưởng và phạt để thúc đẩy nhân viên hoàn thành công việc đúng thời hạn và đạt chất lượng yêu cầu.

• Ưu điểm: Đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong việc thưởng/phạt, giúp nhân viên nắm rõ kỳ vọng và kết quả công việc.
• Nhược điểm: Việc phạt nhân viên vì những sai sót nhỏ có thể làm giảm động lực và tinh thần làm việc.

Phong cách tập trung vào khen thưởng, kỷ luật để thúc đẩy hiệu suất công việc

3.6 Phong cách lãnh đạo huấn luyện

Phong cách lãnh đạo huấn luyện (Coaching leadership) tập trung vào việc phát triển kỹ năng và năng lực của từng thành viên trong nhóm, từ đó giúp họ đạt được sự tiến bộ trong công việc. Nhà lãnh đạo huấn luyện đóng vai trò như một người hướng dẫn, hỗ trợ nhân viên phát triển kỹ năng mềm và kỹ năng cứng để hoàn thiện bản thân và làm việc hiệu quả hơn.

Phong cách này thường thấy ở các nhà lãnh đạo có kỹ năng giao tiếp tốt, biết cách động viên và tạo môi trường học hỏi để giúp nhân viên trưởng thành và tự tin hơn  trong công việc.

Ưu điểm:

• Thúc đẩy sự phát triển và gắn kết mạnh mẽ giữa lãnh đạo và nhân viên, tạo ra môi trường làm việc thân thiện và hợp tác.
• Khuyến khích nhân viên học hỏi, phát triển kỹ năng và gia tăng năng suất công việc.

Nhược điểm:

• Cần nhiều thời gian để đầu tư vào sự phát triển của từng cá nhân, điều này có thể tốn kém và không hiệu quả trong các môi trường yêu cầu kết quả nhanh chóng.
• Không phải lúc nào phong cách này cũng phù hợp, đặc biệt trong các tổ chức có mục tiêu và thời hạn rất nghiêm ngặt.

3.7 Phong cách lãnh đạo Chiến lược

Strategic Leadership là phong cách lãnh đạo trong đó các nhà lãnh đạo gây ảnh hưởng đến những người xung quanh, từ đó đưa ra tầm nhìn chung và định hướng cho sự thành công lâu dài của tổ chức. Các nhà lãnh đạo chiến lược có khả năng làm việc trong những tình huống mơ hồ, sử dụng sự sáng tạo và tầm nhìn để đảm bảo tổ chức duy trì sự cạnh tranh bền vững.

Ưu điểm:

• Giúp tổ chức duy trì sự cạnh tranh bền vững và phát triển lâu dài
• Khuyến khích sự sáng tạo và hợp tác nhóm
• Tạo ra tầm nhìn rõ ràng, giúp nhân viên cảm thấy có mục tiêu và định hướng rõ ràng

Nhược điểm:

• Các nhà lãnh đạo có thể quá tập trung vào tương lai mà bỏ qua các vấn đề cấp bách hiện tại.
• Cần phải có sự ủy quyền và chia sẻ công việc để tránh quá tải cho lãnh đạo.

Tập trung vào tầm nhìn dài hạn, duy trì lợi thế cạnh tranh bền vững

3.8 Phong cách lãnh đạo Quan liêu

Lãnh đạo quan liêu (Bureaucratic Leadership) là kiểu lãnh đạo mà mọi quy trình, quy định đều phải tuân thủ chặt chẽ theo chính sách và quy tắc đã đặt ra. Nhà lãnh đạo lắng nghe ý kiến nhân viên nhưng có thể từ chối nếu ý kiến đó không phù hợp với các chính sách hoặc quy định cũ. Phong cách này thích hợp với các tổ chức có yêu cầu cao về an toàn hoặc quản lý các công việc có tính chất bảo mật và rủi ro.

Ưu điểm:

• Đảm bảo tính kỷ luật và tuân thủ quy tắc rõ ràng trong công việc.
• Phù hợp với các công việc yêu cầu sự tuân thủ nghiêm ngặt như quản lý an toàn hoặc tài sản quan trọng.

Nhược điểm:

• Nhân viên có thể cảm thấy thiếu tự do và không thể phát huy hết khả năng sáng tạo
• Không phù hợp với các công ty đang tìm kiếm sự đổi mới và phát triển nhanh chóng.

3.9 Phong cách lãnh đạo Tầm nhìn xa

Lãnh đạo tầm nhìn xa (Visionary Leadership) hướng đến mục tiêu tạo ra những đổi mới lâu dài và truyền cảm hứng cho đội ngũ qua tầm nhìn rõ ràng về tương lai. Lãnh đạo tầm nhìn xa giúp đội ngũ có định hướng rõ ràng, phát triển kỹ năng và khả năng để tiến về phía trước, bất chấp các thử thách trong ngắn hạn. 

Ưu điểm:

• Truyền cảm hứng và động lực cho đội ngũ với tầm nhìn rõ ràng và mục tiêu dài hạn
• Tạo ra một môi trường làm việc phát triển bền vững và có ý nghĩa

Nhược điểm: 

• Sự tập trung vào tầm nhìn dài hạn có thể khiến các vấn đề cấp bách trong hiện tại bị bỏ qua
• Cần sự cân bằng giữa tầm nhìn xa và việc giải quyết các vấn đề thực tế.

Phong cách lãnh đạo tầm nhìn xa truyền cảm hứng và động lực, tập trung vào mục tiêu dài hạn

3.10 Phong cách lãnh đạo người phục vụ

Lãnh đạo phục vụ (Servant Leadership) ưu tiên phục vụ tổ chức và phát triển các thành viên trong nhóm trước khi tập trung vào lợi ích cá nhân của nhà lãnh đạo. Các nhà lãnh đạo phục vụ chú trọng vào việc phát triển, hỗ trợ và truyền cảm hứng cho nhân viên giúp họ đạt được kết quả tốt nhất. Phong cách này yêu cầu lãnh đạo có sự đồng cảm, thấu hiểu và tôn trọng đối với nhân viên.

Ưu điểm:

• Tạo dựng môi trường làm việc dựa trên sự hỗ trợ và phát triển cá nhân của nhân viên.
• Xây dựng niềm tin và sự gắn kết mạnh mẽ trong nhóm thông qua sự trung thực và thấu hiểu.

Nhược điểm:

• Nhà lãnh đạo phục vụ có thể không đủ tham vọng và không đạt được kết quả nhanh chóng.
• Phong cách này có thể thiếu tính linh hoạt và không phù hợp trong những tình huống yêu cầu quyết định nhanh chóng và áp lực cao.

4. Yếu tố ảnh hưởng tới phong cách lãnh đạo

Phong cách lãnh đạo không hình thành một cách ngẫu nhiên, mà là kết quả của nhiều yếu tố đan xen từ bên trong cá nhân đến bối cảnh tổ chức. Dưới đây là một số yếu tố chủ chốt định hình phong cách khi lãnh đạo của mỗi người:

Tổ chức

Mỗi tổ chức sở hữu một hệ giá trị, lối làm việc và văn hóa riêng biệt  được hình thành từ người sáng lập, các lãnh đạo qua từng thời kỳ cùng với dấu ấn lịch sử phát triển. Chính vì vậy, văn hóa doanh nghiệp là một trong những yếu tố khó thay đổi nhất và có ảnh hưởng trực tiếp đến cách lãnh đạo được thực thi. Vì vậy nhà lãnh đạo phải điều chỉnh phong cách sao cho phù hợp với môi trường mới.

Tâm lý cá nhân

Tính cách và xu hướng tâm lý là một phần quan trọng định hình cách một người lãnh đạo người khác. Những nhà lãnh đạo hướng ngoại, mạnh mẽ thường chọn cách giao tiếp trực tiếp, khuyến khích sự trao đổi cởi mở với cấp dưới. Ngược lại, người có xu hướng hướng nội sẽ chọn cách thể hiện sự lãnh đạo thông qua hành động cụ thể, giao tiếp kín đáo hơn hoặc truyền đạt thông điệp qua văn bản.

Tầm nhìn và năng lực

Năng lực và tầm nhìn chiến lược cũng là yếu tố định hướng phong cách lãnh đạo. Những người mới đảm nhận vị trí quản lý thường bám sát quy trình, quy định để giảm thiểu rủi ro trong các quyết định. Trong khi đó, các nhà lãnh đạo giàu kinh nghiệm thường linh hoạt hơn, có khả năng kết hợp nhiều phong cách khác nhau nhằm thích ứng với từng hoàn cảnh cụ thể và tạo ra giá trị bền vững cho tổ chức.

Phong cách lãnh đạo được hình thành từ tổ chức, tâm lý cá nhân và năng lực lãnh đạo

Đọc thêm: Kỹ năng lãnh đạo là gì? 6 cách rèn luyện nâng cao kỹ năng lãnh đạo

5. Một số câu hỏi thường gặp

Khi tìm hiểu về các phong cách phổ biến của người lãnh đạo, nhiều người thường đặt ra những thắc mắc xoay quanh việc lựa chọn và áp dụng phong cách phù hợp. Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này:

Câu 1: Phong cách lãnh đạo nào phù hợp nhất với mọi tổ chức?

Không có một phong cách lãnh đạo duy nhất có thể phù hợp cho mọi tổ chức hay tình huống. Các nhà lãnh đạo thường phải áp dụng nhiều phong cách khác nhau để đối phó với từng hoàn cảnh cụ thể. Việc lựa chọn phong cách lãnh đạo phù hợp dựa trên các yếu tố như loại hình tổ chức, bản chất công việc, kỹ năng và kinh nghiệm của nhóm, cũng như tính cách của người lãnh đạo.

Câu 2: Làm thế nào để tìm ra phong cách lãnh đạo phù hợp với bản thân?

Để xác định phong cách lãnh đạo hiệu quả trong doanh nghiệp, trước tiên, bạn cần tự nhận thức về bản thân, hiểu rõ điểm mạnh và điểm yếu của mình. Quan sát và học hỏi từ những nhà lãnh đạo mà bạn tôn trọng, thử nghiệm với các phong cách khác nhau và yêu cầu phản hồi từ đồng nghiệp. Điều này sẽ giúp bạn phát hiện ra cách lãnh đạo nào thực sự phù hợp với cá nhân và hoàn cảnh công việc của mình.

Xác định phong cách lãnh đạo phù hợp qua tự nhận thức và thử nghiệm

Đọc thêm: Kỹ năng giải quyết vấn đề là gì? Quy trình và phương pháp luyện tập

Trên đây là toàn bộ thông tin bài viết về phong cách lãnh đạo, top 10 phong cách lãnh đạo phổ biến. Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn nhận diện được phong cách lãnh đạo hiệu quả nhất cho mình. Việc này không chỉ thể hiện cách nhà quản lý điều hành mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và văn hóa tổ chức. Do đó hiểu rõ và lựa chọn phong cách phù hợp sẽ giúp tối ưu hóa khả năng lãnh đạo, xây dựng đội ngũ vững mạnh và tạo ra môi trường làm việc hiệu quả.